|
|
|
|
|
İşverenin işçiyi ücretsiz izne çıkartamaz |
|
13.12.2008 |
|
| ||
|
İşverenin işçiyi ücretsiz izne çıkartamaz
Ekrem Sarısu - 13 Aralık 2008 Cumartesi - Posta Soru: 5 yıldır çalışıyorum ve 5 aydır da yalan bir takım vaatlerle işveren tarafından oyalanıyorum. Bu duruma tepki gösterdim. İşverenle tartıştık. İşverene tazminatımı alıp işten çıkmak istediğimi söyledim. Ve beni 15 günlük ücretsiz zorunlu izne çıkardılar. Şuan elim kolum bağlı. Başka iş bakamıyorum. Çalıştığım işyeri hep oyalıyor ne yapabilirim? Ücretsiz izni istedikleri kadar uzatma hakları var mı? Eğer ücretsiz izin kullanmak istemezsen sonuçlar ne olur? A.Tonga-İstanbul Cevap: 4857 sayılı İş Kanununa göre işverenin istediği zaman, kafasına estiği zaman işçiyi ücretsiz izne çıkartma hakkı yoktur. İş Kanunu’nda ücretsiz izin ancak iki durumda verilmektedir. - Kadınların doğum sonrası kadın sigortalıların alabileceği 6 aylık izin, - Ve yıllık iznini şehir dışında geçirecek çalışan işçiler için 4 günle sınırlı olmak üzere verilen yol izni. İşverenin işçiyi ücretsiz izne ayırma hakkı olmamasına karşın, işçi ücretsiz izin talep etmesi halinde işveren işçiye ücretsiz izin verebilir. Ancak işveren işçiyle anlaşarak işçiyi ücretsiz izne çıkartması da mümkün bulunmaktadır. Özellikle ekonomik kriz dönemlerinde iş akdinin devamını sağlamak için işçiyle uzlaşarak, bir süre ücretsiz izin uygulaması iş akdinin feshinden iyidir. Bu uygulamada da işveren işçiye yazılı olarak durumu tebliğ etmesi işçinin, 6 gün içinde ücretsiz izne ayrılmayı kabul ettiğine dair işverene yazılı beyanda bulunması zorunludur. Sonuç olarak, işvereniniz görüşünüzü almadan, siz tek taraflı olarak ücretsiz izne gönderme hakkı olmadığı gibi, izin süresini de uzatma hakkı yoktur. İşvereniniz İş Kanunu’nun 22. Maddesine uymadan, sizi ücretsiz izne çıkardığı için, iş sözleşmesini haklı olarak feshedip ihbar ve kıdem tazminatınızı işverenden talep edebilirsiniz. Elden Destek primi uygulamasına son verildi Soru: SSK'dan emekli, şu anda çalışmaya devam eden bir eczacıyım. Ağustos ayında Destek primi ödemek üzere Bağ-Kur'a müracaat ettim. Kasım ayı içinde cevap geldi, 6.300 YTL civarında birikmiş borcum olduğunu, her ay da 12. basamağın Yüzde 10 kadar prim ödemem gerektiği bildirildi. Kasım ayı primimi yatırdım. Ancak bu ayki emekli maaşımı alırken 92 YTL civarında bir kesinti olduğunu gördüm. 1-Destek primini acaba bundan böyle Bağ-Kurlular gibi maaşımdan keserek mi alacaklar? Yoksa ben kendim mi yatıracağım? 2-Birikmiş 6300 YTL civarındaki borcumu taksitlendirebilir miyim? Ecz. İbrahim Ertan Altan Cevap: Emekli olup Bağ-Kur sigortalısı olmayı gerektiren faaliyette bulunanlar emekli aylığı kestirmeden Sosyal Güvenlik Destek primi ödeyerek çalışabilirler. Bağ-Kur dışındaki sosyal güvenlik kurumlarından emekli olup kendi nam ve hesabına çalışanlara destek primi 2 Ağustos 2003 tarihinden itibaren getirildi. Bağ-Kur emeklisinin destek primi emekli aylığından kesilirken, diğer sosyal güvenlik kurumlarından emekli olanlar, Bağ-Kura tescilini yaptırarak, destek primini kendileri ödedi. Destek primi tutarı 12 nci gelir Basamağının yüzde 10 u kadardı.(1 Temmuz 2008 den sonraki aylık tutarı 75 YTL) Ancak bu uygulama 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren sona erdi. Bu tarihten itibaren tüm emeklilerin destek primi emekli aylığından kesilecek. 2008 yılı için emekli aylığının yüzde 12 si, 2009 yılı için yüzde 13 ü, 2010 yılı yüzde 14 dü 1 Ocak 2011 tarihinden itibaren ise emekli aylığının yüzde 15 i oranında emekli aylıklarından destek primi kesintisi yapılacak. Destek priminin emekli aylığınızdan kesilmesi doğru bir işlem. Yanlışlıkla yatırdığınız prim destek primi borcunuza mahsup edilir. 6.300 YTL destek primi borcunuz için bağlı olduğunuz Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne taksitlendirme talebinde bulunun. Kurum durumunuzu uygun görür ise taksitlendirme yapar. Babanız özürlü hakkıyla olur Soru: Babam 09.08.1955 Bulgaristan doğumlu ve 17.08.1990 tarihinde SSK başlangıcı var. Toplam gün sayısı 5278’dir. 2006 yılında heyetten geçme gözden yüzde 40 diye yazılı raporu var. Malûlen emekliliği için bu rapor geçerli olur mu? Ne yapmak gerekli? Şevket Mutlu Cevap: Malulen emekli olmak için çalışma gücünün 2/3’ünün (%66,66’sının) kaybı gerekiyor. Babanız yüzde 40 özürle malulen emekli olamaz. Ancak, vergi indirim hakkı alırsa (,yüzde 40 özürle alınabiliyor) 6 Ağustos 2003 tarihi itibariyle 12 yıldan fazla süredir sigortalı olan özürlülere tanınan, 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 gün prim ödeme şartıyla istediği zaman emekli olabilir. Hizmet tespit davası açabilirsiniz Soru: 02.02.1972’de doğdum. İlk sigorta girişim Orman Genel Müd. Sezonluk geçici işçi kadrosunda 1988/2 döneminde yapıldı. Şu an toplam prim gün sayım 4.877 gündür. Size birkaç konuda fikir danışmak istiyorum. 1- Öncelikle Askerliğimi yedek subay olarak yaptım ve bu hizmetimin toplam çalışmalarıma eklenmesini nasıl sağlayabilirim? 2- Çalıştığım bir firmadan 1995 yılının ilk 3 aylık dönemindeki çalışmama ilişkin SSK’ya bildirge verilmemiş. Elimde sadece dönem bordrolarım var. Bu çalışmamı nasıl kayıt altına aldırabilirim? 3- Son olarak da, yerine getirmek durumunda olduğum emeklilik şartlarım nelerdir? Ahmet Açıksöz Cevap: 1- Hizmetlerinizi birleştirmeniz için bir dilekçe vermeniz yeterli. Emekliliği hak ettiğinizde hizmetlerinizi birleştirirsiniz. 2- Elinizdeki belgelerle iş mahkemesinde hizmet tespit davası açarak çalışmalarınızı kanıtlarsanız bildirilmeyen günlerinizi kazanabilirsiniz. 3- Emekli olmak için 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. Bir yıl yedek subaylık süreniz olduğunu düşünürsek, 213 gün daha prim ödeyerek toplam prim ödemenizi 5450 güne tamamlamanız şartıyla, 51 yaşınızı dolduracağınız 2023’de emekli olabilirsiniz. Babanız için SSK avantajlı Soru: Babam 01.06.1948 doğumlu. Babam 20.04.1982 Bağ-kur girişi yapıp 01.08.1982’de terk etmiş. 3 ay 11 gün hizmeti var. 09.02.1988’de tekrar başlayıp 31.10.1990 da tekrar bırakmış. 2 yıl 8 ay 22 gün hizmeti de buradan olmak üzere 3 yıl 3 gün toplam hizmeti var. Şu anda 01.06.2006’dan beri tarım Bağ-kurlu. Babamın Bağ-kurdan veya SSK’dan emekli olabilmesi için ne kadar daha pirim ödemesi gerekli? Kemal Yurtseven Cevap: Babanız en erken SSK’dan emekli olabilir. 8 ay daha Tarım Bağ-Kuruna prim ödedikten sonra, Tarım Bağ-Kurunu kapatıp SSK’lı bir işte çalışarak 1260 gün (3,5 yıl) prim ödemesi halinde SSK’dan emekli olabilir. Ara vermeden prim öder ise Şubat 2013 ayında emekli olabilir. Yurtdışı çalışma sürenizi ve askerliğinizi borçlanın Soru: 1959 doğumluyum. 10.10.2000’de Bağ-Kurlu oldum. 30.09.2006’da firmayı kapattım ve 10.10.2006’da bir firmada SSK’lı olarak çalışmaya başladım. 1981-1982’de yurt dışında çalıştım. Yurt dışındaki çalışmamı getirip paramı ödersem ne zaman emekli olurum? İshak Ertem Cevap: Askerlik sürenizden bahsetmemişsiniz. Askerliğinizi de sigorta başlangıç tarihinden önce yaptığınız anlaşılıyor. Askerlik sürenizi (20 ay kabul edilmiştir) ve yurtdışı çalışma sürenizi (3 yıl kabul edilmiştir) borçlanmanız halinde, SSK’dan emekli olmak için: 25 yıl sigortalılık süresi, 5825 gün prim ödeme ve 56 yaş şartlarına tabi olursunuz. 1575 gün daha prim ödeyerek, 4250 gün olan prim ödemenizi 5825 güne tamamlamanız şartıyla, 56 yaşınızı dolduracağınız 2015’te emekli olabilirsiniz. 1 Mayıs 2009’da emekli olabilirsiniz Soru: 20.02.1960 doğumluyum. 01.01.1986’da Bağ-Kurlu oldum askerlik borçlanmasını da ödedim. Ne zaman emekli olabilirim? Ahmet Namuk Cevap: Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden önce yaptığınızı düşünüyoruz. Buna göre Bağ-Kurda emekli olmak için 25 tam yıl prim ödeme ve 48 yaş şartlarına tabisiniz. Ara vermeden prim ödemenize devam ederek, 25 tam yıl prim ödeme sürenizi dolduracağınız 1 Mayıs 2009 tarihinde emekli olabilirsiniz. Dava açarak geçmişten gün kazanamazsınız Soru: 1956 doğumluyum. SSK girişim 1996’dır. 490 günüm SSK’da var. Ödemediğim senelere af geldi. Onları toplattırdım. 2 taksit ödedim. 3ay ödeyemedim. Sonra gittiğimde ödemedim diye konuyu kapattılar. Onlara dava açıp geri alabilir miyim? Sonra Bağ-kura geçtim 3,5 yıl ödedim. 1 Ekim’den önce tekrar SSK’ya geçtim. Şuanda çalışıyor gözüküyorum. Bu şartlarda emekli ne zaman olurum? Vildan SEVİNÇ Cevap: İsteğe bağlı sigortaya prim ödediğiniz anlaşılıyor. Prim borçlarınızı prim affından yararlanarak takside bağlatmanıza rağmen prim borçlarını ödemediğinizden yapılandırmanız iptal edilmiş. Bu yasa gereği yapılan bir işlem. Mahkemeye vererek bir sonuç almanız mümkün değil. Ayrıca daha sonra 2003 yılından itibaren yasada yapılan değişiklikle, art arda 3 ay isteğe bağlı prim ödemeyenlerin isteğe bağlı sigortalılığı kapatıldığından, geriye yönelik yapacağınız bir işlem de yok. Emekli olmak için: 20 yıl sigortalılık süresi, 5900 gün prim ödeme ve 53 yaş şartlarına tabisiniz. Ayrıca 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarıyla kısmi yaşlılık aylığı ile emekli olmanız mümkün. Bunun için 1820 gün daha prim ödeyerek, 1780 gün olan prim ödemenizi 3600 güne tamamlamanız gerekiyor. Aralıksız prim öderseniz prim ödemelerinin 3600 günü dolduracağı Şubat 2014 ayında emekli olabilirsiniz. İsteğe bağlı sigortalı eşinin üstünden sağlık yardımı alamıyor Soru: 31.10.1988 tarihinde SSK’lı oldum. 329 iş günüm var. Şimdi çalışmıyorum. İsteğe bağlı SSK’lı olmak istiyorum. Primleri dışardan ödemek veya parayı toptan ödemek istiyorum. Borcumu toptan ödeyip emekli olabilir miyim? Ne kadar ödemem gerekir. 1969 doğumluyum. Ne zaman emekli olabilirim? Sağlık giderlerini 657’ye tabi olan eşimin üstünden karşılamak istiyorum. Bu mümkün mü? 5 Aralıktan önce veya sonrası benim durumumu etkiler mi? Yadigar Gökkaya Cevap: Ne eski yasada, ne de 1 Ekim 2008’den itibaren yürürlüğe giren yeni yasada toptan prim ödeyerek emekli olma usulü yok. Boş günlere borçlanma yoluyla prim ödeyip emekli olunamıyor. İsteğe bağlı prim ödeyebilirsiniz. Emekli olmak için: 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. 5121 gün daha prim ödeyerek, 329 gün olan prim ödemelerinizi 5450 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Ancak, 1 Ekim 2008’den itibaren isteğe bağlı prim ödemeleri Bağ-Kura sayıldığından, bu şartlarla SSK’dan emekli olmak için isteğe bağlıya 128 ay (3840 gün) prim ödedikten sonra, kalan 1281 gün priminizi SSK’lı bir işte çalışarak ödemelisiniz. İsteğe bağlı sigortalı olduktan sonra sağlık yardımını kendi sigortanızdan almanız gerekir. Eşinizin üstünden sağlık yardımı alamazsınız. Çünkü 1 Ekim 2008’den itibaren isteğe bağlı sigortalılar sağlık yardımı almaya başladı. Annenizin kısmi aylıkla daha geç emekli olur Soru: Annem 29.12.1958 doğumlu ve toplam 17 yıl sigortası var. 5000’i aşmış iş günüm var. Posta gazetesinde kısmi emeklilikle ilgili yazınızı okuduk. Annem şuanda hala çalışmakta annem bundan faydalanabilir mi ve eğer faydalanabiliyorsa 3 yıl sonra normal emekli olduğunda kısmi emeklilikten aldığı paralar emekliliğinden kesilir mi? Neslin Balkış Cevap: Kısmi yaşlılık aylığı ile emeklilik için aranan 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına anneniz gibi, 24 Mayıs 2008-23 Mayıs 2011 tarihleri arasında yerine getirenler, 56 yaşana doldurduğu tarihte emekli olabiliyor. Annenizin prim ödemesi yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemese de 56 yaşını dolduracağın 29 Aralık 2014 tarihinde, kısmi yaşlılık aylığı ile emekli olabilir. Ancak; 525 gün daha prim ödeyerek 5000 gün prim ödemesini 5525 güne tamamlaması şartıyla, 20 yıllık sigortalılık süresini dolduracağı 2011’de emekli olması daha avantajlı. İktisadi Dayanışma Gazetecilik Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd.Şti - Türkiye' nin En Büyük Mevzuat Portalına Hoş Geldiniz ! |
Ekrem Sarısu
Okunma: 3218 | |||
|
Yazarın En Çok Okunan 5 Yazısı
| ||||
