|
Emekli aylığınız bağlandığında yetim
aylığınız kesilir
Ekrem Sarısu - 05 Ocak 2009 Pazartesi - Posta
Soru: 28 Eylül 1965 doğumluyum. 1 Şubat 1983’te SSK girişim var. SSK toplamı
1102 günden sonra 7 yıl bir fiil ve sonrası da ara boşluklarımın olmasına rağmen
toplam 4042 gün isteğe bağlı sigorta ödemem var. Halen de devam etmektedir. 20
yıl sigorta süresi 5150 gün prim ödeme şartıyla 1108 gün daha prim ödeyerek
emekli olabileceğimi yazdığınız yazılar sayesinde öğrendim. Yani tahminen 3
yılım var. Ancak şu anda babamdan dolayı, annemde vefat ettiği için tek başıma
SSK’dan yetim maaşı almaktayım. Emekli olduğumda bunun kesileceğini biliyorum.
Emekli sandığında uygulanan şartlar (emekli
sandığı babanın yetim maaşını ödediği gibi kendi SSK ya da Bağ-Kur’dan emekli
olduğunda iki maaş alma hakkı) devam ederken biz sigortalılar neden bundan
faydalanamıyoruz? Ben emekli olmama yakın nikâh yapsam SSK’dan evlenme yardımı
aldıktan 3- 4 ay sonra emekli olsam sorun yaşar mıyım? Yoksa ikisini de birden
alma gibi bir şansım olur mu? Ben emekli olduğumda hangi şartlar bana daha
uygun, aynı yetim maaşıyla emekli maaşı arasında herhangi bir durum söz konusu
mu?
Sedef KARAAKIN
Cevap: Maalesef Emekli Sandığı ile SSK ve Bağ-Kurun yetim aylığı bağlama ve
kesme şartları farklı. Sorunuzda da belirttiğiniz gibi, Emekli Sandığı, sandığa
tabi olarak çalışmamak veya kendi çalışmasından dolayı sandıktan gelir ve aylık
almamak şartıyla, diğer sosyal güvenlik kurumlarına tabi olarak çalışan veya bu
kurumlardan gelir ve aylık alanlara yetim aylığı öderken, SSK ve Bağ-Kur
sigortalı olarak çalışan veya kendi çalışmalarından dolayı gelir veya aylık
alanlara yetim aylığı ödemiyor. Maalesef bu durum yasadan kaynaklanıyor.
Nitekim, kanunla kurulu üç sosyal güvenlik kurumu arasındaki bu ve benzer farklı
uygulamaları gidermek için, 1 Ekim 2008 den itibaren yeni bir yasa yürürlüğe
kondu. Ancak, sizin gibi eski yasa kapsamında aylık bağlananlar, aylılarının
kesilmesi, tekrar bağlanması, aylık tutarının artırılması vb. hususlar açısından
eski kanuna tabi bulunuyorlar. Sonuç olarak; emekli aylığı bağlandığında yetim
aylığınız kesilir. Ayrıca evlenmeniz halinde, 24 aylık tutarında evlenme
yardımı(çeyiz parası) alırsınız. Evlenme yardımı aldıktan sonra istediğiniz
zaman da emekli olabilirsiniz.
Askerlik borçlanması emekli olacağınız tarihi değiştirmez
Soru 23.11.1963 doğumluyum. Sigorta başlangıcım 01.05.1983 bugüne kadar 5080 gün
prim ödemem var kaç yaşında emekli olurum? Askerliyi borçlanırsam ne zaman
emekli olurum?
Ahmet Yılmaz
Cevap: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5150 gün prim ödeme ve 47
yaş şartlarına tabisiniz. 70 gün daha prim ödeyerek 5080 gün olan prim ödeme gün
sayınızı 5150 güne tamamlamanız şartıyla, 47 yaşınız dolduracağınız 23 Kasım
2010 tarihinde emekli olabilirsiniz. Sorunuzdan askerliğinizi sigorta başlangıç
tarihinden sonra yaptığınız anlaşılıyor. Sigorta başlangıç tarihinden sonra
yapılan askerlik sürelerinin borçlanılması, sadece prim ödeme gün sayısını
artırır. Emekli olunacak tarihi değiştirmez. Bu açıdan askerlik sürenizi
borçlanmanıza gerek yok.
Başlangıç tarihiniz SSK dan emekli olmanızı avantajlı kılıyor
Soru: 1964 doğumluyum. 18 Kasım 1980’de Bağ-Kur’lu oldum. Haziran 2008 tarihi
itibariyle toplam 4850 gün primim var. Askere sigorta tarihinden sonra gittim.
Askerlik borçlanması olur mu? Olursa emekliliğime faydası olur mu? Şu anda vergi
mükellefliğim devam ettiği için mecburen Bağ-Kur’luyum. SSK’ya geçsem faydası
olur mu? Hangi yoldan en kısa zamanda emekli olabilirim?
Fahrettin DEMİREL
Cevap: Bağ-Kurda emekli olmak için; 25 tam yıl(9000 gün) prim ödeme ve 55 yaş
şartlarına tabisiniz. 4150 gün daha prim ödeyerek 4850 gün olan prim ödemenizi
9000 güne tamamlayacağınız tarihte Bağ-Kurdan emekli olabilirisiniz(ara vermeden
prim öderseniz Temmuz 2020 ayı sonunda). Askerlik sürenizi borçlanmanız halinde,
prim ödeme gün sayınız askerlik süreniz kadar artar. 4150 gün yerine 3550 gün
prim ödemeniz halinde prim ödemenizi 9000 güne tamamlamış olursunuz. Ayrıca yaş
şartınızda 54 e düşer.
Sigorta başlangıç tarihiniz SSK dan emekli olmanızı avantajlı kılıyor. Bağ-Kur
sigortanızı sonlandırıp SSK ya geçmeniz halinde 1260 gün(3.5 yıl) prim ödemeniz
halinde SSK dan emekli olabilirsiniz. Örneğin; 1 Şubat 2009 da SSK lı olarak
çalışmaya başlarsanız aralıksız 1260 gün prim ödeyerek Ağustos 2012 ayında SSK
dan emekli olabilirsiniz.
Eski yasaya göre çift aylık almaya devam edeceksiniz
Soru: Eşimden dolayı SSK’dan dul maaşı almaktayım. Aynı zamanda babamdan dolayı
da Emekli Sandığından yetim maaşı almaktayım. Yeni yürürlüğe giren yasaya göre
maaşımın birisini tercih edeceğim söyleniyor. Şayet böyle bir tercih
yapılacaksa; eşinden ayrılmış bir kızımda benimle birlikte babasından dolayı
SSK’dan yetim maaşı almaktadır. Ben emekli sandığından maaşı tercih edersem
benden kesilen maaş kızıma eklenir mi?
Ayşe EKŞEN/Kocaeli
Cevap: 1 Ekim 2008 den itibaren uygulamaya giren yeni yasa kapsamında, eşten ve
ana veya babadan ölüm aylığı hak edilmesi durumunda, hak sahibinin yüksek olan
aylığı tercih etme hakkı bulunuyor. Bu uygulama 1 Ekim 2008 den itibaren
bağlanacak aylıklar için geçerli. Sizin gibi 1 Ekim 2008 den önce kocasından
dul, anan veya babasından yetim aylığı bağlananlar, eski yasa hükmüne göre
aylıklarını almaya devam edecekler. Durum değişikliği nedeniyle, aylıklarının
artırılması, azaltılması, kesilmesi ve yeniden bağlanması eski yasaya göre
yapılacak. Sonuç olarak, yeni düzenleme sizi ilgilendirmiyor. Eski yasa hükmüne
göre çift aylık almaya devam edeceksiniz.
Anneniz en az 3600 günle emekli olabilir
Soru: 22 Mayıs 1938 doğumlu olan annem, evlenmeden önce 1 Nisan 1954’te
sigortalı olarak bir iş yerinde çalışmaya başlamış. Ben onun emekli olabilmesi
için SSK’dan arşivden dosyasını çıkardım. Günlerini toplattım. 1120 günü var. Ne
yapmalıyım? Yaşından dolayı 3600 iş gününden mi emekli olabilir, isteğe bağlı
mı? Yoksa kendi şirketinde mi sigortalı göstereyim? Ve kaç gün ödemeliyim? Nasıl
bir yol izlemeliyim. Lütfen beni yönlendirir misiniz?
Müjgan KAÇAR
Cevap: Anneniz SSK dan en erken kısmi yaşlılık aylığı ile emekli olabilir. Kısmi
yaşlılık aylığı ile emekli olmak için de, 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün
prim ödeme ve 50 yaş şartların tabi. 2480 gün daha prim ödeyerek 1120 gün olan
prim ödemesini 3600 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir.
Ancak, 1 Ekim 2008 den itibaren isteğe bağlı
prim ödemeleri 4/b sigortasına(eski adıyla Bağ-Kura) sayıldığından, anneniz 41
ay(1230 gün) isteğe bağlı prim ödedikten sonra kalan 1250 gününü sigortalı bir
işte çalışarak ödemeli. Sorunuzda “.. kendi şirketin de mi sigortalı göstereyim”
ibaresinden, annenizin şirket ortağı olduğu veya adına şahıs şirketi olduğu
anlaşılıyor. Şayet anneniz şirket ortaklığı veya şahıs şirketi varsa Bağ-Kur
sigortalısı olmak zorunda. Vergi kaydını ibraz etmeniz şartıyla anneniz 4 Ekim
2008 den itibaren Bağ-Kur sigortalısı olabilir. Bu durumda isteğe bağlı
sigortaya 1670 gün daha prim ödeyerek toplam prim ödemesini 5400 güne (15 tam
yıla) tamamlayarak Bağ-Kurdan da emekli olabilir.
İtibari hizmet süreniz yaş haddinizi 4 yıl 2 ay düşürüyor
Soru: 1 Ocak 1970 doğumluyum. 1 Mart 1992 tarihinde 212 basın yasasıyla bir
ajansta göreve başladım. Ve halen 212 üzerinden çalışmaya devam ediyorum. 212
yasasıyla meslekte 17 nci yılımı 3 ay sonra tamamlıyorum 6 Bin gün primim var.
Basın işi yıpranma alan işler arasından çıkarıldı. Ama sanırım hak ettiklerimize
dokunulmuyor. Ne zaman emekli olabileceğimle ilgili yanıt verirseniz çok
sevinirim
Ahmet Tunc
Cevap: 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren basın işi yıpranma alan işler arasından
çıkartıldı. Ancak, sorunuzda da belirttiğiniz gibi kazanılmış haklarda korundu.
1 Mart 1992 başlangıcınıza göre emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi,
5600 gün prim ödeme ev 53 yaş şartlarına tabisiniz.
Ancak; 1 Mart 1992 tarihinden itibaren
23 Mayıs 2002 tarihine kadar aralıksız olarak 212 sayılı yasa kapsamında
çalışmışsanız 3600 günden fazla prim ödemeniz olduğundan, bu tarih itibariyle
kazandığınız 920 gün itibari hizmet süresi emekli olmak için;25 yıl sigortalılık
süresi, 5450 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabi olmanızı sağlıyor. 6000
gün prim ödemesi sonucu kazandığınız toplam 1500 gün itibari hizmet süresi de,
emekli olacağınız yaşı bu kez, 46 yaş 10 aya düşürdüğünden, bundan sonra prim
ödemeseniz de bu yaş haddini dolduracağınız 1 Ekim 2017 tarihinde emekli
olabilirsiniz.
Üst üste üç ay prim ödenmeyenin isteğe bağlı sigortası sonlandırıldı
Soru: 20 Eylül 1963 doğumlu bir bayanım. 24 Nisan 1980’de sigorta girişim var.
737 gün prim gün sayım var. 1 Şubat 1980’de isteğe sağlı sigorta girişi
yaptırdım. İsteğe bağlı olarak ilk bir ay prim ödemem var. Daha sonra ödemedim
ve herhangi bir prim affından yararlanmadım. Yani toplam 767 gün prim ödemem
vardır. İsteğe bağlı primlerimi şu ana kadar toplu ödeyebilir miyim? Ayrıca 3600
gün ile nasıl ve ne zaman emekli olabilirim?
Nesrin GÜNER
Cevap: Maalesef isteğe bağlı primlerinizi toplu olarak ödeyemezsiniz. 1 Ekim
2008 e kadar olan uygulamada art ardına üç ay prim ödenmemesi halinde, isteğe
bağlı sigorta dosyası primi ödenmiş en son ay sonu itibariyle kapatıldı.
Dolayısıyla ortada ödeyebileceğiniz tahakkuk etmiş prim borcunuz yok.
Kısmi yaşlılık aylığı için aranan 15 yıl
sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarını sizin gibi 24
Mayıs 2011 tarihinden sonra yerine getirenler, 58 yaşını doldurduğunda emekli
olabiliyor. 2833 gün prim ödeyerek, 737 gün olan prim ödemenizi 3600 güne
tamamlamanız şartıyla, 58 yaşınızı dolduracağınız 20 Eylül 2021 tarihinde emekli
olabilirsiniz. Ancak, 1 Ekim 2008 den sonra isteğe bağlı prim ödemeleri 4/b
sigortasına(eski adıyla Bağ-Kura) sayıldığından 1573 gün isteğe bağlı ödedikten
sonra, son 1260 gününü(3.5 yılını) SSK lı bir işte çalışarak ödemelisiniz.
İktisadi Dayanışma
Gazetecilik Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd.Şti
- Türkiye' nin En Büyük Mevzuat Portalına
Hoş Geldiniz. |