|
|
|
|
|
Evlenme ikramiyesi aldıktan sonra annenizin aylığı artırılır |
|
25.01.2009 |
|
| ||
|
Evlenme ikramiyesi aldıktan sonra annenizin
aylığı artırılır Ekrem Sarısu - 25 Ocak 2009 Pazar - Posta Soru: Ben 1980 doğumlu üniversite mezunu bir bayanım. Babam emekli sandığından maaş almaktaydı ve 2 yıl önce vefat etti. Ben o tarihte SSK'lı olarak çalışmaktaydım ancak şu anda kriz nedeniyle işten çıkarıldım. Şu anda herhangi bir sosyal güvencem yok. Babamın üzerine tekrar kaydolursam annemin aldığı emekli maaşının ne kadarı bana bağlanacak? İlerde evlendiğim takdirde verilecek olan çeyiz yardımını alırsam ki 1 yıllık maaşım tutarında sanırım, annem babamın maaşının yine yüzde 70'ini mi alır? Yoksa çeyiz yardımı ödeninceye kadar maaşının benim aldığım kadarı kesintiye mi uğrar? Yani çeyiz yardımı annemin maaşından kesip mi bana ödeniyor? Annem tam maaşının ne zaman alabilir? Müge İnciler Cevap: Yetim aylığı bağlamak için işten çıkmayı beklemeniz gerekmiyordu. Çünkü; Emekli Sandığı tabi olarak çalışanlar hariç, SSK lı veya Bağ-Kur sigortalısı olarak çalışan bekâr, evlense de boşanan veya dul kalan kız çocuklarına yetim aylığı bağlıyor. Babanızdan dolayı annenizden başka aylık alan yoksa anneniz aylık bağlama oranı yüzde 75 dir. Yetim aylığı bağlattığınızda annenizin aylık oranı yüzde 60 a düşer.(anneniz emekli sandığı iştirakçisi veya emekli ise yüzde 50 ye düşer) Size de yüzde 30 oranında aylık bağlanır. Yetim aylığı alırken evlenmeniz halinde 12 aylık tutarında evlenme ikramiyesi alırsınız. Evlenme ikramiyesi aldığınız tarihten sonra annenizin dul aylığı yeniden hesaplanarak artırılır. Kira gelirinden vergi mükellefi olanların Bağ-Kurlu olma zorunluluğu yok Soru: 1 Haziran 1967 doğumluyum. 1993 ten beri vergiye tabii bir esnafım. Vergi kaydımı yaptırdığım zamandan beri isteğe bağlı sigorta ödüyorum. 2007 itibariyle 5168 günü tamamladığım için, isteğe bağlı sigortadan çıkışımı yaptırdım. Ama vergi kaydım hala devam etmekte. Aldığımız duyumlara göre; 5510 nolu Kanuna göre vergi kaydı olan herkesin Bağ-Kur kapsamına girmesi mecburiymiş. Ben bu konuda ne yapmalıyım? Artı kiraya verdiğim bir ev, birde dükkân var. Bunlarda vergi dairesinde çıkıyor. Bunlarda beni bağ-kurlu yapar mı? Hakan Yılmaz Cevap: Vergi mükellefi olarak faaliyette bulunanlar Bağ-Kur sigortalısı olmak zorunda. Bağ-Kur sigortası kapsamında olan bir esnaf isteğe bağlı sigortaya prim ödeyemez. Çünkü isteğe bağlı sigorta, zorunlu sigorta kapsamın da olmayanları sosyal güvenlik şemsiyesi altına girmeleri için getirilmiş bir müessesedir. Normalde emekli olurken sorun yaşar ve emekli olmak için yargı yoluna başvurma mecburiyetinde kalabilirdiniz. Ancak, 1 Ekim 2008 de yürürlüğe giren yeni yasa sorununuzu çözüyor. Yeni yasanın geçici 8 nci maddesi hükmüne göre, sizin gibi süresi içinde Bağ-Kura kayıt ve tescilini yaptırmayanların sigortalılığı 1 Ekim 2008 den itibaren başlatıldığından, bu tarihten önceki Bağ-Kur zorunluluğundan kurtulmuş bulunuyorsunuz. Ancak vergi kaydınızdan dolayı 1 Ekim 2008 den sonraki Bağ-Kur zorunluluğunuz devam ediyor. Sosyal Güvenlik Kurumuna başvurarak 1 Ekim 2008 den itibaren Bağ-Kur tescilinizi yaptırın. Sadece gayrimenkul kira gelirinden dolayı gelir vergisi mükellefi olanların, Bağ-Kur sigortalısı olma zorunluluğu yoktur. Anneniz vergi kaydını kapatmadan emekli olamaz Soru: SSK ya yurt dışı borçlanmasıyla ilgili müracaat ettik ve 3.000 TL civarında para ödenmesi gerektiğine dair yazı tebliğ ettiler. İstenilen parayı bankaya ödedik. Eylül 2008 de evraklarını tamamlayıp emekli olması için SSK ya verdik. Annem SSK lı olarak bir işyerinde çalışıyordu. İşten çıkış belgesi istendi. Aynı zamanda annem 2000 yılından buyana vergi mükellefi. Yani üzerine kayıtlı küçük bir işletmesi var. Benim sorum annemin vergi mükellefi olması emekli olmasına engel olur mu? Veya ne yapılması gerekiyor? Bu konuda bizi aydınlatırsanız çok memnun olurum. Fatma Cevap: Normalde anneniz emekli olurken sorun yaşar ve emekli olamazdı. Ancak, 1 Ekim 2008 de yürürlüğe giren yeni yasa annenizi bu tarihten önceki dönem için kurtarıyor. Anneniz gibi süresi içinde Bağ-Kura kayıt ve tescilini yaptırmayanların sigortalılık hak ve yükümlülükleri 1 Ekim 2008 den itibaren başlatılıyor. Anneniz 1 Ekim 2008 den önceki Bağ-Kur yükümlülüğünden kurtulmuş bulunuyor. Ancak, bu tarihten itibaren Bağ-Kur yükümlülüğü devam ediyor. Anneniz vergi mükellefiyetini kapatmadığı sürece, Bağ-Kurlu olmak zorunda. Emekli olsa bile, yurtdışı çalışma süresini borçlanarak emekli olanlar destek primi ödeyerek çalışamadıklarından, vergi mükellefi olmasını gerektiren faaliyetine devam edebilmesi için emekli aylığını kestirmesi gerekir. Sonuç olarak anneniz, vergi mükellefiyetini kapatıp faaliyetine son vermediği sürece emekli olmaz. Emekli olsa bile, aylığını kestirmeden faaliyetine devam edemez. Aylığını kestirip aktif Bağ-Kurlu gibi prim ödemesi gerekir. Babanız destek primi ödeyerek faaliyetinde devam edebilir Soru: Babam 10 Ocak 1963 doğumlu. 1979 SSK kaydı var. 7 Ekim 2001 tarihine kadar 363 gün Bağ-Kur kaydı var. Gecikmeli olarak ödeme yaptı. Bağ-Kuru kapattı. SSK'lı olarak çalışmaya başladı. 1 Şubat 2004' te tekrar vergi mükellefi oldu. Ama 18 Kasım 2008 e kadar SSK 'lı olarak çalıştı(SSK prim günü 4649). Prim günü dolduğundan dolayı emekli olmak için SSK ya başvurdu. 1)Babamın vergi kaydı devam ediyor. Emekli olabilmesi için bir engel midir? Engelse ne yapmak gerekir? 2-Bağ-Kur da ödenmiş olan 363 günün SSK ya devrolmasında bir engel var mıdır? Onur Yücal Cevap: 1) Babanız gibi süresi içinde Bağ-Kura kayıt ve tescilini yaptırmayanların sigortalılık hak ve yükümlülükleri 1 Ekim 2008 den itibaren başlatılıyor. Babanız 1 Ekim 2008 den önceki Bağ-Kur yükümlülüğünden kurtulmuş bulunuyor. Ancak, bu tarihten itibaren Bağ-Kur yükümlülüğü devam ediyor. SSK dan emekli olursa Sosyal Güvenlik Destek Primi ödeyerek faaliyetine devam edebilir. 2) Babanızın SSK ve Bağ-Kur prim ödeme günleri çakışmıyorsa, 363 gün Bağ-Kur sigortalılık sürensini SSK sigortalılık süresi ile birleştirmesinde herhangi bir sakınca yok. Artık isteğe bağlı sigortalıda çalışan gibi sağlık yardımı alabiliyor Soru: Annem 1 Ocak 1965 doğumlu işyerini açma tarihi 8 Eylül 1989 dur. İşyerini kapama tarihi ise 31 Mart 2008 olup 19 yıl 01 ay 19 gün prim ödemesi vardır. İşyerini kapattığı tarihten sonra isteğe bağlı olarak Bağ-Kura prim yatırıyor. Bu durumda annem ne zaman emekli olabilir? Birde annem isteğe bağlı Bağ-Kurlu olarak muayene olabilir mi? Erkan Cevap: 1 Ekim 2002 tarihi itibariyle Bağ-Kurdan emekli olmak için aranan 20 tam yıl prim ödeme süresini tamamlamaya anneniz gibi 6 yıldan fazla 7 yıldan az kalanlar, emekli olmak için; 20 tam yıl(7200 gün) prim ödeme ve 45 yaş şartlarına tabi bulunuyor. Anneniz 311 gün daha prim ödeyerek prim ödemesini 20 tam yıla tamamlaması şartıyla, 45 yaşını dolduracağı 1 Ocak 2010 tarihinde emekli olabilir. Yeni yasanın yürürlüğe girdiği 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren isteğe bağlı sigortalılar, Genel Sağlık Sigortası kapsamına alındığından, anneniz sağlık yardımı alabilir. Kıdem tazminatı alıp almama işyerinden ayrılış biçimine bağlı Soru:1 Ağustos 1981 - 7 Ekim 1992 tarihleri arasında Erzurum belediyesinde mevsimlik işçi olarak çalıştım. Şuan bir başka kamu kuruluşunda çalışıyorum. Kıdem tazminatımı almadım. Emekli olduğumda tüm kıdem tazminatımı son çalıştığım iş yerinden alabilir miyim? Alamazsam ne gibi işlemlerde bulunabilirim? Adnan Sayan/Erzurum Cevap: 1981-1992 yılları arasında çalışmış olduğunuz işyerinden ayrılış biçiminiz kıdem tazminatı alıp alamayacağınızı belirliyor. İş yerinizden kıdem tazminatı hakkınızı sonlandıracak şekilde ayrılmamışsanız (Örneğin, istifa ederek, işverenin haklı nedenle iş akdini fesih etmesi, gibi) son işyerinizden 1981-1992 dönemin belediyedeki çalışmalarınıza ilişkin kıdem tazminatını en son çalıştığınız kamu kurumundan alabilirsiniz. Ancak, belediye ile olan hizmet akdiniz kıdem tazminatı ödenmesini gerektirmeyecek şekilde sona ermişse, 1981-1992 dönemi için kıdem tazminatı alamazsınız. Emekli aylığına kira borcundan haciz konamaz Soru: Eski ev sahibimiz ödenmemiş kiralarımızdan dolayı SSK'dan aldığım maaşımın bir kısmına haciz koydurmuş. Kira kontratı da benim değil eşimin üstüne idi. Bu hacze itiraz edip bu kesintileri durdurabilir miyim? Ve şimdiye kadar kesilen paramı alabilir miyim? S.V.B.Uzun Cevap: SSK’dan alınmakta olan emekli aylıkları kuruma olan prim borcu ve nafaka borcu dışındaki borçlar için haczedilemez. Dolaysıyla kira sözleşmesi adınıza dahi olsa emekli aylığınıza haciz koyamazlar. Bulunduğunuz yerdeki İcra Mahkemesine haczedilemezlik şikâyetin de bulunursanız haciz kaldırılır. Emekli aylığınızdan kesinti yapılmaz. Kesilen bedelleri geri almanız ise ayrı bir davayı gerektirir. İşten ayrıldıktan sonra 300 gün içinde doğum yapan borçlanabilir Soru: Annem 1977 sigorta girişlidir. Son 4 yıldır isteğe bağlı prim ödüyoruz. Yeni çıkacak Doğum yaptığı her çocuk için geriye dönük borçlanma kanunu ile ilgili bilgi almak istiyorum. Bu kanun çıktımı? Veya yürürlüğe girdi mi? Normal şartlarda 2012 de emekli olması gerekiyor. İlk çocuğu 1984 doğumlu, 2 nci çocuk 1986 doğumlu, 3 ncü çocuk ise 1992 doğumlu. Annem bu üç doğumu da borçlanabilir mi? Betül Yılmaz Cevap: Doğum borçlanmasına ilişkin 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu 8 Mayıs 2008 tarihli Resmi gazetede yayımlandı. Doğum borçlanmasına ilişkin maddesi de 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren yürürlüğe girdi. Sosyal güvenlik kurumunun borçlanmaya ilişkin olarak yayımlamış olduğu genelgeye göre, doğum borçlanması yapabilmek için, doğum nedeniyle işten ayrılmak(işten ayrıldığı tarihten itibaren 300 gün içinde doğum yapanda doğum nedeniyle işten ayrılmış sayılıyor), doğum sonrasında 2 yıl sigortalı olarak çalışmamış olmak, doğan çocuğun yaşaması ve borçlanma bedelinin bir ay içinde ödenmiş olması gerekiyor. Annenizin doğumları bu şartları taşıyorsa en fazla 2 çocuğu için borçlanama yaparak 4 yıl(1440 gün) kazanabilir. İktisadi Dayanışma Gazetecilik Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd.Şti - Türkiye' nin En Büyük Mevzuat Portalına Hoş Geldiniz. |
Ekrem Sarısu
Okunma: 1444 | |||
|
Yazarın En Çok Okunan 5 Yazısı
| ||||
