|
Bir günlük borçlanma için 7.10 TL bir aylık
için 213.12 TL ödenmesi gerek
Ekrem Sarısu - 06 Şubat 2009 Cuma - Posta
Soru: Bağ-Kura gidip bilgi aldım. 2 ay önce askerlik borçlanması için 2080 YTL
ödemem gerektiğini söylediler. 15 gün sonra tekrar gittim 3800 YTL olduğunu
bildirdiler. Askerlik süremi borçlanarak bedelini yatırmak istedim. Extre
çıkardılar 5950 YTL istediler. Bu konuda mağdur edildiğimi düşünüyorum. Bu konu
hakkında bilgilendirirseniz memnun olurum. 15 ay borçlanırsam emekli olmama
yeterli olduğunu söylediler. 15 ay borçlanma için ne kadar borçlanma bedeli
ödemem gerekiyor.
Cemal bakır
Cevap: Yeni yasanın yürürlüğe girdiği 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren askerlik
borçlanmasında usul ve esaslar değişmiş bulunuyor. Yeni usule göre; bir günlük
askerlik borçlanması için prime esas kazancı alt ve üst sınırı arasında
sigortalıca belirlenecek günlük kazanç tutarının yüzde 32 si kadar borçlanma
bedeli ödenmesi gerekiyor. Prime esas günlük kazancın alt sınırını(asgari ücret
olup günlük 22.2, aylık 666 TL dir) baz alırsak bir günlük askerlik borçlanması
için 7.10 TL(22.2 x % 32), bir aylık borçlanma içinde 213.12 TL(666 x % 32)
borçlanma bedeli ödenmesi gerekiyor. 20 ay askerlik yaptığınızı varsayarsak
ödemeniz gereken borçlanma bedeli 4.262.40 TL dir(213.12 x 20). 15 ay
borçlanmanız emekli olmanıza yetiyorsa, askerlik sürenizin tamamını
borçlanmanıza gerek yok. 15 ayını borçlanın. 15 ay için prime esas kazanın alt
sınırı üstünden 3.196.80 TL(213.12 x 15) borçlanma bedeli ödemeniz gerekir.
Borçlanma bedeli, borcun tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde ödenmesi
gerekiyor.
Doğum borçlanmasıyla 720 gün kazanabilirsiniz
Soru:1 Kasım 1958 doğumluyum. İlk işe giriş tarihim 1 Kasım 1984 dür. 2 Şubat
1986 da doğum nedeniyle işten ayrıldım. 1 Ocak 2002 tarihinden beri isteğe bağlı
ödemekteyim. Ne zaman emekli olabilirim.
A. Yaşar
Cevap: Doğum nedeniyle işten ayrıldığınızdan ve doğum sonrası 2 yıl süresince de
çalışmadığınızdan doğum borçlanması yaparak 2 yıl(720 gün) kazanabilirisiniz.
En erken kısmi yaşlılık aylığı ile emekli olabilirsiniz. Kısmi yaşlılık aylığı
ile emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 50 yaş
şartlarını sizin gibi 24 Mayıs 2008 ile 23 Mayıs 2011 tarihleri arasında yerine
getirenler 56 yaşını doldurduğu tarihte emekli olabiliyor. Doğum borçlanması
yaparak 720 gün kazanıp ayrıca 8 ay daha prim ödeyerek prim ödemenizi 3600 güne
tamamlamanız şartıyla, 56 yaşınızı dolduracağınız 1 Kasım 2014 tarihinde kısmi
yaşlılık aylığı ile de emekli olabilirsiniz.
İşten ayrıldıktan sonra 300 gün içinde doğum yapan kadın borçlanabilir
Soru: Yeni yasada kadınların geriye dönük borçlanması nasıl olacak nereye
başvurulacak?
Neziha Öğüt
Cevap: Kadınların geriye yönelik borçlanmasından, yeni yasa ile getirilen doğum
borçlanmasını kasdediyor olmalısınız. Çünkü ne eski yasada ne de yeni yasada
geride kalan boş günler borçlanılarak kazanılmasına ilişkin bir düzenleme yok.
Geçmişteki prim ödenmemiş günler borçlanılarak kazanılamıyor. Ancak, yeni yasa
ile 1 Ekim 2008 den itibaren kadınlara doğum nedeniyle çocuklarına bakmak için
sigortasız kaldıkları süreleri borçlanarak kazanma hakkı getirildi. Sosyal
Güvenlik Kurumu yayımlamış olduğu tebliğ ve genelgede doğum borçlanması yapmak
için; işten doğum nedeniyle ayrılma( işten ayrıldıktan sonra 300 gün içinde
doğum yapılması durumunda doğum nedeniyle işten ayrılınmış sayılıyor), doğum
sonrasında iki yıl süresince sigortalı olarak çalışmama, doğan çocuğun yaşaması
ve borçlanma bedelinin bir ay içinde ödenmesi şartları aranıyor. Bu şartları
taşıması halinde en fazla iki doğum için borçlanma yapılarak her doğum için 2
yıl(720 gün) olmak üzere toplam 4 yıl(1440 gün) kazanılabiliyor.
Malulen emeklilikte en az yüzde 60 işgücü kaybı gerekiyor
Soru: Bağ-Kur’da 1989 yılından itibaren primlerimi tam olarak yatırmaktayım ve
doğum tarihim 1969 dur. Askerlik öncesinde (Bağ-Kur lu değilken) sol bacağımdan
sakat kaldım ve askerlik yapmadım. Malulen emekli olmak için yüzde 40 rapor
aldım. Ancak Bağ-Kur itiraz etti ve yüzde yirmi ye düşürdü. Ancak bu arada siroz
hastalığım ortaya çıktı ve ileri seviyede tedavim sürmekte.(hepatit c) Sol
bacağımda 5 cm kısalık var. Vergi indiriminden faydalanabilir miyim? Ve sol
bacağım 5 cm kısalığı kronik hepatit hastalığından nasıl emekli olurum?
Erhan Çamoğlu
Cevap: Bağ-Kur sigortalısı olduğunuz tarihte var olan özür ve hastalığınızdan
dolayı malulen emekli olamazsınız. Malulen emekli olabilmeniz için
hastalığınızın sigortalı olduktan sonra meydana gelmesi ve çalışma gücünüzün
yüzde 60 ını kaybetmiş olmanız gerekiyor. Siroz hastalığınızdan dolayı yüzde 60
oranında işgücü kaybı raporu alabilirseniz, 10 yıldan beri sigortalı olup 1800
günden fazla prim ödemeniz olduğundan, malulen emekli olabilirsiniz. Ancak yüzde
60 rapor alamazsanız, özürlü Bağ-Kurlulara 1 eEkim 2008 den itibaren getirilen
haktan yararlanarak da erken emekli olabilirsiniz. Ancak, bu durumda da en az
yüzde 40 oranında işgücü kaybı raporu almanız gerekiyor. Şayet yüzde 40 rapor
alabilirseniz, 18 yıl sigortalılık süresi, 4680 gün prim ödeme şartlarına tabi
olarak, istediğiniz zaman emekli olabilirsiniz. En az yüzde 40 özrü olanlar
vergi indirim hakkı alabilirler. Ancak, Bağ-Kurlu olduğunuz için vergi indirim
hakkı işinize yaramaz.
Bildirilmediğinden Birleştirilecek Gününüz Yok
Soru: 1998 yılında girdiğim bir işyerinden SSK kartım var. İnternette
sorgulattığımda ise hizmet kaydı yoktur mesajını alıyorum. Sanırım hiç prim
yatmamış. Şu anda Devlet memuruyum. Hizmet birleştirme yaparak 65 yaş yasasından
etkilenmemem söz konusu olabilir mi acaba?
Ömer Alkaş
Cevap: 1998 yılında girişinizin yapılmasına rağmen adınıza prim yatmadığı
anlaşılıyor. 1998 da stajyer veya çıraksanız, stajyer ve çıraklar için kişileri
emekli eden uzun vadeli sigorta kollarına prim ödenmediğinden, bu dönemdeki
sigorta emeklilik açısından başlangıç sayılmaz. Ancak, 1998 deki sigortanız
stajyer veya çırak sigortası değilse, işveren girişinizi yapmış, ancak adınıza
malullük, yaşlılık ve ölüm sigortasına prim ödemediğinden, bu da başlangıç
sayılmaz. Maalesef, 1998 de adınıza ödenen prim olmadığından SSK ile
birleştirilecek hizmet süreniz yok. Ancak, 1998 de fiilen çalışmanıza rağmen,
çalışma süreleriniz işverence sigortaya bildirilmemişse ve dava açmanız halinde,
söz konusu işyerinde çalışmalarınızı mahkemede kanıtlayabileceğinize
inanıyorsanız, iş mahkemesine hizmet tespit davası açabilirsiniz. Mahkemeyi
kazanmanız halinde kazandığınız günleri emekli sandığı hizmetinizle
birleştirebilirsiniz.
Son bir kaç yıl yüksek prim emekli aylığını artırmaz
Soru: 1 Eylül 1964 doğumluyum. 1 Haziran 1986 den bugüne aralıksız Bağ-Kurluyum.
21 yıl, 7aylık Bağ-Kurluyum. 16. Basamaktayım. Şirket ortağı ve müdürüyüm.
Sorularım;
1) Ne zaman emekli olabilirim?
2) Yüksek miktarlı (1.000- TL) pirim ödeyebilirim. Sizce emekli maaşının miktarı
ve dönüşümü açısından yüksek pirim ödeyerek kalan zamanımı tamamlamam doğru mu?
Hüseyin Özgür
Cevap: 1) 1 Haziran 2002 tarihi itibariyle 25 tam yıl prim ödeme süresini
doldurmaya sizin gibi 8 yıldan fazla 9.5 yıldan az süre kalanlar emekli olmak
için; 25 tam yıl prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabi bulunuyor. 1 Haziran 20011
tarihine kadar prim ödeyerek prim ödemenizi 25 tam yıla tamamlamanız şartıyla 49
yaşınızı dolduracağınız 1 Eylül 2013 tarihinde emekli olabilirsiniz.
2) Emekli aylığını tüm çalışma döneminizde, üstünden prim ödediğiniz kazanç
tutarı ve prim ödeme gün sayısı belirliyor. Son bir kaç yıl yüksek prim ödemeniz
emekli aylığınızı düşündüğünüz miktarda artırmaz
49 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz
Soru: 6 Şubat 1966 doğumluyum. İlk işe giriş tarihim 1 Kasım 1985 dir. Bir
yıldan fazla süredir raporluyum. Acaba ne zaman emekli olabilirim? Raporlu geçen
günlerim iş gününden sayılır mı?
Osman Sarı
Cevap: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5300 gün prim ödeme ve 49
yaş şartlarına tabisiniz. Ara boşluğunuz yoksa prim ödemeniz yeterli olduğundan
49 yaşınızı dolduracağınız 6 Şubat 2015 tarihinde emekli olabilirsiniz. Raporlu
olduğunuzu süre içinde fiilen çalışmadığınız için adınıza prim ödenmediğinden,
raporu olduğunuz süreler prim ödeme gün sayısına dâhil edilmez.
Emekli aylığını üstünden prim
ödenen kazanç ve prim ödeme gün sayısı belirliyor
Soru: 2001 yılı Bağ-Kur sigortalısıyım. 12. basamaktan prim yatırmaya başlayıp
şu an 15.basamaktayım. Şu anki prim tutarı 424 lira. Yeni yasa ile basamaklama
kaldırıldığı için ileride alacağım emekli maaşı hususunda endişelerim var. Sorum
şu; Minimum prim üzerinden primlere devam edebilir miyim (155 lira ) yoksa
minimum vergi levhasındaki gelir üzerinden mi prim yatırmalıyım? Yoksa emekli
aylığımı yükseltmek için birkaç yıl yüksek prim mi ödeyeyim?
Ahmet Dağ
Cevap: 1 Ekim 2008 den itibaren bağ-kurda basamak sistemi kaldırıldı. Yeni
sistemde sigortalı prime esas kazancın alt sınırı( asgari ücret olup bugün için
666 TL dir) üst sınırı( asgari ücretin 6.5 katı olup bugün için 4.329 TL dir)
arasında kendi belirleyeceği kazanç tutarı üstünden prim ödeyecek. Yeni sistem
yüksek emekli aylığı için yüksek kazanç tutarı üstünden prim ödemeyi ve uzun
süre sistemde kalmayı teşvik ediyor. Sistemde kalınan süre(prim ödeme süresi) ve
üstünden prim ödenen kazanç tutarı emekli aylığının belirliyor. Emekli olmak
için 25 tam yıl(9000 gün) prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi olduğunuzdan,
bugünden 60 yaşında alacağınız aylığı hesaplamak mümkün değil. Ancak, ne kadar
yüksek kazanç üstünden prim öderseniz, ve ne kadar uzun süre sistemde kalırsanız
emekli aylığınızda aynı derecede yüksek olur.
İktisadi Dayanışma
Gazetecilik Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd.Şti
- Türkiye' nin En Büyük Mevzuat Portalına
Hoş Geldiniz.
|
