|
|
|
|
|
Eşinizde 1 Ekim 2008 den önce vefat etmişse çift aylık alabilirsiniz |
|
01.02.2009 |
|
| ||
|
Eşinizde 1 Ekim 2008 den önce vefat etmişse
çift aylık alabilirsiniz Ekrem Sarısu - 01 Şubat 2009 Pazar - Posta Soru: Annem ve kız kardeşim SSK emeklisi babam dan 350 artı 150 TL maaş alıyorlardı. Annemin ölümünden sonra bende babamdan maaş alabilmek için müracaat da bulundum. Fakat kocamdan dolayı Bağ-Kur’dan dul maaşı aldığım için yeni çıkan yasa ile bunun olanaksız olduğu söyleniyor. Hâlbuki kız kardeşimde eşinden emekli sandığından dul maaşı alıyor. Bu emsal kararı olmaz mı? Annem 9 Aralık 2008 de vefat etti. Demek ki 2 aylık gecikme beni bu haktan mahrum bırakıyor. Gülseren Talaslıoğlu Cevap: Babanızdan dolayı yetim aylığı bağlanması için, annenizin ölüm tarihi değil babanızın ve eşinizin ölüm tarihleri önem taşıyor. Babanızın 1 Ekim 2008 den önce vefat ettiği anlaşılıyor. Eşinizde 1 Ekim 2008 den önce vefat etmişse, sigortalı olarak çalışmıyor ve kendi çalışmalarınızdan dolayı sosyal güvenlik kurumlarından gelir ve aylık almıyorsanız, babanızdan dolayı yetim aylığı bağlatabilirsiniz. Çünkü yeni yasanın yürürlüğe girdiği 1 Ekim 2008 tarihinden önceki döneme ilişkin olarak bağlanacak ölüm aylıklarının(dul-yetim) eski yasa hükümlerine göre bağlanması gerekiyor. Ancak, babanız veya eşiniz 1 Ekim 2008 den sonra vefat etmişse yetim aylığınız yeni yasa kapsamında bağlanacağından eşiniz ve babanızdan dolayı çift aylık alamazsınız. Ancak, tutar itibariyle yüksek olan aylığı tercih etme hakkınız var. Emekliden iki ayrı destek primi isteyemezler Soru: 7 Şubat 2000 tarihinde emekli oldum. Emekli olunca ticari bir taksi aldım ve 2 ay sonra tekrar aynı işime geri döndüm. İşyerimde destek primi ödeyerek çalışmaktayım. İşime taksi ile gidip gelmeye başladım. Zaman bulursam da hafta sonu tatillerinde taksi ile çalışıyorum. Ekim ayına ilişkin emekli aylığımdan 102 TL, Kasım aylığımdan 86 TL kesilmiş. SSK ya gittiğimde 6.463 TL borcum olduğunu söylediler. Bu nasıl olur? Bağ-Kurlu değilim. SSK ya destek primini de işyerim her ay yatırıyor. Ne gibi bir işlem yapmam lazım? F.P-Kırıkkale Cevap: Bağ-Kurdan emekli olup faaliyetine devam edenlere Sosyal Güvenlik Destek primi ödeme zorunluluğu 8 Eylül 1999 tarihinde getirildi. Sizin gibi Bağ-Kur dışındaki sosyal güvenlik kurumlarından emekli olup, emekli aylığını kestirmeden Bağ-Kurlu olmayı gerektiren faaliyette bulunanlara ise 2 Ağustos 2003 tarihinde destek primi zorunluluğu getirildi. Bu tarihten itibaren, SSK, Emekli Sandığı ve özel vakıf emekli sandıklarından emekli olup, emekli aylığını kestirmeden Bağ-Kurlu olmayı gerektiren faaliyette bulunanlar, 12 nci gelir basamağının yüzde 10’u kadar destek primi ödediler(Eylül 2008 ayı verisine göre aylık 75 TL). Destek primi Bağ-Kur emeklilerinin emekli aylığından kesilirken(yüzde 10 oranında), diğer sosyal güvenlik kurumlarından emekli olanlar destek primini elden ödediler. Yeni yasanın yürürlüğe girdiği 1 Ekim 2008 den itibaren ise destek primi, Bağ-Kurlular gibi tüm emeklilerin emekli aylıklarından kesilmeye başlandı(2008 için yüzde 12, 2009 da yüzde 13, 2010 da yüzde 14, 2011 de yüzde 15 oranında). Ücretli olarak çalışanlarında ücretlerinden yüzde 7.5 oranında destek primi kesildi. 1 Ekim 2008 e kadar işverende ücretin yüzde 22.5 i oranında işveren hissesi olarak destek primi ödedi. Ancak. 1 Ekim 2008 den itibaren işverene ilave olarak iş kazası ve meslek hastalığı primi ödeme zorunluluğu getirildiğinden, işin tehlike derecesine göre işverenin prim oranı yüzde 1 ile yüzde 6.5 oranında arttı. 1 Ekim 2008 den itibaren işveren destek primi hissesi olarak yüzde 23.5 ile yüzde 29 arasında prim ödemeye başladı. SSK emeklilerine destek primi ödeme zorunluluğu getirilen 2 Ağustos 2003 den beri ücretli olarak çalışıyorsanız ve ücretinizden destek primi kesiliyorsa, ticari taksi işletmenizden dolayı Bağ-Kur sizden destek primi alamaz. Çünkü, sosyal güvenlikte mevzuatımızda “teklik ilkesi” geçerlidir. Basitçe izah etmek gerekirse, bir sosyal güvenlik kurumuna prim ödeyen, aynı dönem için başka bir sosyal güvenlik kurumuna prim ödeme zorunluluğu yoktur. Daha doğrusu istese de ödeyemez. Ödese bile fuzuli prim ödemiş olur. Kendisine bir faydası olmaz. Muhtemelen Bağ-Kur destek primi ödeyerek ücretli olarak çalıştığınız bilmediğinden, vergi kaydınızı tespit ederek, destek primi ödemediğiniz gerekçesi ile 6.463 TL destek primi istenmektedir. Ücretiniz üstünden destek primi kesildiğine dair iş yerinizden alacağınız belgelerle, yazılı olarak başvuru yaparak destek primi ödemekte olduğunuzu belirtip, ikinci bir destek primi ödemenizin yasal olmadığı gerekçesi ile itiraz edin. Şayet itirazınıza rağmen destek primi istenirse, İş Mahkemesine dava açmanız halinde, kısa sürede mahkemeden destek primi ödemememiz yönünde karar alabilirsiniz. İşsizlik ödeneği alan sağlık yardımı alabilir Soru: 13 Ekim 2008 tarihin den işten çıkarıldım ekim ayı itibarıyla ile de işkura başvurdum ve işsizlik parası almaktayım verilen pusulada ise Haziran 2009 kadar maaş alacağım yazılı buraya kadar sorun yok ama geçen de oğlum rahatsızlandı ve muayene için hastaneye gittim eşim ve oğlumun muayene hakkı kalmadığını söylediler sistem işten çıkış günümün 99 günü geçtiği için müstahaklığınız yok diyor ve protokol numarası vermiyor Uşak SSK kurumuna gittim ve sisteme işkur dan maaş alıyor diye işlediler ve muayene olabilirsin dediler. Ama gene de hastanenin sistemi gene 99 gün hatası veriyor ve SSK kurumuna tekrar döndüğüm de konuyu halledemediler istediler. Dilekçe yazarak verdim. Ankara ya göndereceğiz dediler. Kanunen eşim ve çocuğum ve kendim için muayene hakım var mı? İşten çıkışlarda SSK hastanelerin den yararlanma hakkı 6 ay değil mi idi? Nasıl böyle bir sonuçla karşılaşırım çözümüm ne olur? Kenan Kurtuluş-Uşak Cevap: 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren genel sağlık sigortası uygulamaya kondu. Ülkedeki tüm vatandaşlar genel sağlık sigortalısı sayılıyor. Her hangi bir işte çalışmayanlarda genel sağlı sigortasına prim ödeyerek sağlık yardımı alabiliyor. Prim ödeyecek mali gücü olmayanlar, prim ödemeden sağlık yardımı alabiliyor. 4/a sigortalısı işten çıktıktan sonra 10 gün sağlık yardımı alabiliyor. 10 günden sonra genel sağlık sigortasına prim ödenerek sağlık yardımı alınıyor. Ayrıca sizin gibi işsizlik sigortasından işsizlik ödeneği ve diğer mevzuatlarına göre kısa çalışma ödeneği alanlar, ödenek aldıkları süre zarfında Genel Sağlık sigortalısı olup, primleri İŞKUR tarafından ödenmektedir. Dolayısıyla işsizlik ödeneği veya kısa çalışma ödeneği alındığı sürece, sağlık yardımı alınıyor. İşsizlik ödenmeği aldığınız sürece genel sağlık sigortalısı olarak, sağlık yardımlarından yararlanabilirsiniz. Sorunuzdan bilgisayar yazılımında bir sorun olduğu anlaşılıyor. Bulunduğunuz yerdeki Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne yazılı olarak başvurup, sağlık yardımı alamadığınızdan mağdur olduğunu belirtin. Sağlık yardımı almanızın sağlanmasını talep edin. Aksi takdirde dava açacağını belirtin. Yurtdışını borçlanıp 51 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz Soru: 21.08.1966 doğumluyum. 01.06.1988 tarihinde Bağ-Kura girişim var. Yaklaşık 18 ay ama hiç ödemem yok. Bağ-Kur numaram var. Sonrada 01.08.1991’den 01.12.2006 tarihine kadarda sigortalı olarak Avusturya da çalıştım. Bu tarihinden sonrada Türkiye’ye döndüm. Askerliğimi 28 gün olarak paralı askerlik yaptım. Ne yapmam gerekiyor emeklilik için beni bilgilendirebilir misiniz? Himmet ÜNAL Cevap: Öncelikle Bağ-Kura olan prim borcunuzu ödeyin. Sonra Sigortalı bir çalışmaya başlayın. Daha sonra 15 yıl 4 ay olan yurt dışı çalışma sürenizi borçlanın. Sigortalı olarak çalışmaya başladığınız işte en az 1260 gün prim öderseniz, SSK da ; 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabi olarak 51 yaşınızı dolduracağınız 21 Ağustos 2017 tarihinde emekli olabilirsiniz. İş kazasında yüzde 10 üstünde işgücü kaybı olana aylık bağlanır Soru:1956 doğumluyum. Sigortaya girişim tarihim 24 Kasım 2001 dir. 2008 Eylül ayında iş kazası geçirdim % 19 sağ elimde maluliyetim var. Askerliğimi ödedim 3150 gün prim ödemem var. Emeklilik hakkında bilgi istiyorum. 4 ay sigortam raporluyken ödenmemiş bu konuda yardımcı olur musunuz? Sabri Yemişçi Cevap: Emekli olmak için; 7000 gün prim ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. 3850 gün daha prim ödeyerek prim ödemenizi 7000 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz(ara vermeden prim öderseniz Ekim 2019 ayında). Raporu olduğunuz 4 ay süresinde iş göremezlik ödeneği aldığınız için, sigortaya bildirilmemeniz normal. Çünkü, işveren fiili çalışması olanları kuruma bildirir. Fiili çalışması olmayanları bildirmez. Ayrıca iş kazası sonucunda yüzde 10 un üstünde iş gücü kaybınız oluşmuşsa, sürekli iş göremezlik aylığı alırsınız. 10 ay çalışmamanızın emekli aylığına etkisi olmaz Soru: Doğum tarihim 18 Kasım 1964 dır. Sigorta başlangıç tarihim 11 Haziran 1980 olup bugüne kadar 8970 gün prim ödemem var. 3 Haziran 2002' den beri asgari ücretten SSK primi ödeniyor. Emekli olacağım güne kadar çalışır isem emekli maaşıma artı veya eksi olarak yansıyacak mı? Recep Uygun Cevap: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5000 gün prim ödeme ve 45 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan 45 yaşınızı dolduracağınız 18 Kasım 2009 tarihinde emekli olabilirsiniz. Emekli olacağınız Kasım ayına kadar çalışmanızın veya çalışmamanızın emekli aylığınıza etkisi olmaz. 48 yaşınızı dolduracağınız 2015 de emekli olabilirsiniz Soru:19 Aralık 1967 doğumluyum. Sigortalı olarak çalışmaya başlama tarihim 22 Nisan 1985 dir. Bu güne kadar 3145 gün prim ödemem var. Askerden önce sigortalıydım. Askerlik süremi borçlanırsam prim gün sayım artar mı? Ve kaç yaşında, kaç gün daha hizmet verdikten sonra emekli olabilirim? Ahmet Yılmaz Cevap: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5225 gün prim ödeme ve 48 yaş şartlarına tabisiniz. Askerlik sürenizi borçlanırsanız prim ödeme gün sayınız askerlik süreniz(18 ay kabul edilmiştir) kadar artarak 3685 güne yükselir. Emekli olmak için: 25 yıl sigortalılık süresi, 5225 gün prim ödeme ve 48 yaş şartlarına tabisiniz. Askerlik borçlanmasından sonra 1540 gün daha prim ödeyerek 3685 gün olan prim ödemenizi 5225 güne tamamlamanız şartıyla 48 yaşınızı dolduracağınız 19 Aralık 2015 de emekli olabilirsiniz. İktisadi Dayanışma Gazetecilik Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd.Şti - Türkiye' nin En Büyük Mevzuat Portalına Hoş Geldiniz. |
Ekrem Sarısu
Okunma: 711 | |||
|
Yazarın En Çok Okunan 5 Yazısı
| ||||
