Engelli çocuğu olan annenin primi yüzde 25 artırılacak

10.02.2009

Arşiv Arama

Önceki Sayfa

2720 buna göre kaç yılında emekli olabilirim. Ayrıca 22 yaşında zihinsel engelli bir çocuğum var. Yeni çıkan yasaya göre engelli çocuğu olan annenin prim gün sayısında düşme oluyormuş bundan yararlanabilir miyim? Eşim emekli çocuğum babasının sigortasından yararlanıyor.

Semiha Önal/İstanbul

Cevap: Yeni yasanın yürürlüğe girdiği 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren, özürlü çocuğu olan kadın sigortalıya yeni haklar getirildi. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunun 28 nci maddesinin konuyla ilgili fıkrası; “Emeklilik veya yaşlılık aylığı bağlanması talebinde bulunan kadın sigortalılardan başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malûl çocuğu bulunanların, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra geçen prim ödeme gün sayılarının dörtte biri, prim ödeme gün sayıları toplamına eklenir ve eklenen bu süreler emeklilik yaş hadlerinden de indirilir.” Hükmünü içermektedir. Çocuğunuz, başka birisinin sürekli bakımına muhtaç derecede özürlüyse, 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren ödeyeceğiniz primler, ödediğiniz primin yüzde 25 i kadar artırılacak. Ayrıca prim ödeme gün sayınıza eklenen süre emekli olmak için aranan yaş haddinizden düşecek.

Emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5975 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabisiniz. 3255 gün daha prim ödeyerek 2720 gün olan prim ödemenizi 5975 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. 2604 gün prim ödediğinizde özürlü çocuğunuzdan dolayı, prim ödemeniz 651 gün artırılarak 3255 güne yükseltilecektir.

Ayrıca; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabi olarak, 880 gün daha prim ödeyerek 2720 gün olan prim ödemenizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 58 yaşınızı dolduracağınız Mayıs 2016 ayında kısmi yaşlılık aylığı ile de emekli olabilirsiniz. Özürlü çocuğunuzdan dolayı, 704 gün daha prim ödemeniz halinde 176 gün prim ödemenize ilave edilerek 880 günü prim eksikliğini tamamlamış olacaksınız. Ayrıca 176 gün 58 yaştan da düşülerek, yaş şartınızda 57 yaş 6 ay 4 güne düşecektir.(bu şartla emekli olmanız daha avantajlı)

Yüzde 40 rapor alabilirseniz emekli olursunuz

Soru: 1965 doğumluyum. 6 aylık bebekken çocuk felci geçirdim. Yüzde 40 özürlü raporum var.1985 den itibaren Bağ-Kura kayıt oldum. Halen 13.basamaktan her ay 350 TL ödüyorum. 23 yıl 7 ay yani 8500 günüm var. Vergi indirimi için müracaat ettim. Bulgular yeterli gelmedi tekrar hastaneye gitmemi söylediler.1 Ekimde çıkan sosyal güvenlik yasasından faydalanabilir miyim? Emeklilik için müracaat ettim. Hastaneye sevkim yapıldı. Ancak, emekli olamayacağım söylendi. Ne zaman emekli olabilirim? Emekli olmam için ne yapabilirim? Emekli olmam için yaş beklemem gerekir mi?Çıkan yasanın bana faydası olur mu?

Erdinç Çelebi

Cevap: 23 yıl 7 aylık Bağ-Kur sigortalılığınız olduğuna göre, sigorta başlangıcınız Mayıs 1985 ayında olmalı. Bu başlangıca göre; emekli olmak için; 25 tam yıl prim ödeme ve 48 yaş şartlarına tabisiniz. Bir yıl 5 ay daha prim ödeyerek prim ödemenizi 25 tam yıla çıkartmanız şartıyla, 48 yaşınızı dolduracağınız 2013 de emekli olabilirsiniz. Ancak, en az yüzde 40 rapor alabilirseniz, yeni yasa ile engelli Bağ-Kur sigortalılarına getirilen 18 yıl sigortalılık süresi ve 4680 gün prim ödeme şartlarına tabi olarak istediğiniz zaman emekli olabilirsiniz.

Prim yeterli 56 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olabilirsiniz

Soru: Doğum Tarihim 10 Şubat 1956, sigortalı olarak çalışmaya başladığım tarih 1 Kasım 1989 olup, bugüne kadar 3600 gün prim ödedim. En erken ne zaman emekli olabilirim?

Fevziye Hacıoğlu

Cevap: En erken kısmi yaşlılık aylığı ile emekli olabilirsiniz. Kısmi yaşlılık aylığı ile emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 56 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 56 yaşınızı dolduracağınız 10 Şubat 2012 tarihinde emekli olabilirsiniz.

Gerçek ücret ile deftere kayıtlı ücretiniz arasında fark var

Soru: Şuan çalışmakta olduğum şirkette 10 yıldan fazla süredir çalışıyorum. 7 yıl civarında tüm aylıklarımızı şirketin genel müdürün hesabından hesabımıza yatırıyordu. Şimdi yeni uygulama çalışanların kafasını karıştırır oldu. Durum şu;ücretlerimizin 543,04 TL sini şirket hesabından bankaya, geriye kalan kısmını da elden veriyorlar. Bizler de işsiz kalmamak için mecburen bordroyu imzalıyoruz.

Sorularım şunlar:

1) Bu uygulamanın biz çalışanlara ne gibi zarar vardır?

2. Biz ne gibi önlem almalıyız?

3. Eğer bunu tazminat ödememek için yapılıyorsa, bizlerde ne gibi önlem almalıyız mağdur olmamak için?

4) Bizi izne gönderip tutanakla çıkarma gibi bir durumda olabilir mi? Gelmiyor deyip öyle bir şey var mıdır?

Ali GÜL-Adana

Cevap: 1) 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren 10 ve daha fazla işçi çalıştıran işyerlerine, çalışanların ücret, prim, ikramiye ve benzer g her türlü istihkaklarının bankaya yatırma zorunluluğu getirildi. İşvereniniz bunun için ücretleri bankaya yatırıyor. Ancak ücretinizi defterlerine gerçek değeri üstünden kaydetmediğinden, resmiyette gösterdiği kısmını bankaya yatırıyor, kalan kısmını açıktan ödüyor. Bu uygulama işverene daha az prim ve daha az vergi ödemesi gibi avantajlar sağlarken, size de daha az emekli aylığı alma gibi dezavantaj sağlar. Eğer işveren kıdem tazminatınızı da açıktan ödemez de deftere kayıtlı ücret üstünden öderse, kıdem tazminatınızda da kaybınız olur.

2) Kriz döneminde yaşıyoruz ve yoğun işçi çıkartmalar var. İşsiz kalmamak için konuyu işverenle görüşerek uzlaşma yoluyla tatlılıkla çözmenizde yarar var.

3) İşverene çeşitli faydaları var. İşveren isterse tazminatı da düşük ödeyebilir. Alacağınız önlem işverenle konuşup uzlaşarak bir çözüm bulmanız. Aksi, işvereni Maliye ye Sosyal Güvenlik Kurumuna ve Bölge Çalışma Müdürlüğüne şikâyet edebilirsiniz. Ancak bu durumda da işsiz kalabilirsiniz.

4) İşverenin siz kabul etmeden ücretsiz izne gönderme hakkı yok. Ücretli olarak yıllık izninizi kullanabilirsiniz. Ancak, siz izindeyken işe gelmedi gerekçesiyle iş akdinizi fesih edemezler. İzne çıkarken ve gelirken işten ayrıldığınızı ve başladığınızı gösterir evrak imzalayın.

Bulgaristan’dan zorunlu göçe tabi tutulanlar borçlanma yapabilir

Soru: 6 Ocak 2009 tarihinde sorusunu cevapladığınız okuyucunuz Salim Güneyli 1992 yılında Bulgaristan'dan geldiğini belirtmişti. Ona Bulgaristan'daki günlerini borçlana bileceğini belirtmiştiniz. Ancak 1992 ve sonraki yıllarda BG' den gelenlere böyle bir olanak tanınmıyor. Bilmediğim gelişme mi var, eksik bilgiye mi sahibim? Bu konuda aydınlatırsanız çok sevinirim.

Merve Vatansever

Cevap: 5754 sayılı Kanunun 79. maddesi ile 3201 sayılı Kanuna eklenen geçici 6. maddede, sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkelerden 1 Ocak 1989 tarihinden 8 Mayıs 2008 tarihine kadar zorunlu göçe tabi tutulduktan sonra Türk vatandaşlığına geçenlerin geldikleri ülkedeki hizmetlerin borçlanma yoluyla değerlendirilmesi imkânı getirilmiştir.

Söz konusu borçlanma hakkından yararlandırılabilmek için;

1- 1 Ocak 1989 tarihinden 8 Mayıs 2008 tarihine kadar geldikleri ülke tarafından zorunlu göçe tabi tutulmuş olmaları, 2- Zorunlu göçten sonra Türk vatandaşı olup, Türkiye’de ikamet ediyor olmaları,

3- 2022 sayılı Kanun dahil olmak üzere sosyal güvenlik kuruluşlarından gelir ve aylık almamaları,

4- Geldikleri ülkedeki çalışma sürelerini belgelendirmeleri,

5- Borçlanma için yazılı istekte bulunmaları,

6- Tebliğ edilen borç miktarını üç ay içinde ödemeleri,

şartları aranmaktadır.

Ülkemize gelen soydaşlarımızın iskânı ile ilgili yasalarda yalnızca Bulgaristan’dan gelenler için “zorunlu göçe tabi tutulup” ifadesi kullanıldığından borçlanma hakkından bu ülkeden gelen vatandaşlarımız, yukarıdaki şartları yerine getirmek kaydıyla yararlanabilmektedir.

6 Ocak 2009 tarihli gazete’de okurlarımızdan Salim Güneyli 1992 yılında zorunlu göçe tabi tutulup, yukarıdaki şartları sağladığından Bulgaristan’daki çalışma sürelerini borçlanabiliyor.

Normal 2019 da yaş haddinden 2023 de emekli olabilirsiniz

Soru: 1 Ocak 1965 doğumluyum, 1988 tarihinden bu yana 401 gün ödenmiş sigortam mevcuttur. 1996 tarihinden bu yana Bağ-Kura tabiyim. Düzenli olarak prim ödemelerimi yatırmaktayım. Ancak ödemelerimle birlikte 18 ay askerlik borçlanmamda saydırmak istiyorum. Acaba yeni yasaya göre, ne kadar prim ödemem gerekiyor? Askerliğimi Bağ-Kur kaydımdan önce yaptım. Ve şuan da işlerim iyi gitmediğinden Bağ-Kur kaydımı dondurmam gerekiyor. Ne zaman emekli olabilirim? Bu konuda beni bilgilendirirseniz çok memnun olurum.

Seyfettin KIZILKAYA

Cevap: Bağ-Kur başlangıcınızı tarih yerine yıl olarak vermişsiniz. Sorunuzu 1 Ocak 1996 da Bağ-Kur sigortanızın başladığı varsayımına göre cevaplandırıyoruz. Askerlik sürenizi borçlanmanız halinde Bağ-Kurda emekli olmak için; 25 tam yıl prim ödeme ve 54 yaş şartlarına tabi olursunuz. 10 yıl 4 ay daha prim ödeyerek, 14 yıl 8 ay olan prim ödemenizi 25 tam yıla tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz(ara vermeden prim öderseniz Temmuz 2019 ayında). 18 ay askerlik sürenizi borçlanmanız halinde, 3.836.16 TL borçlanma bedeli ödemeniz gerekir.

Ayrıca, 4 ay daha prim ödeyerek prim ödemenizi 15 tam yıla tamamlamanız şartıyla, 58 yaşınızı dolduracağınız 1 Ocak 2023 tarihinde kısmi yaşlılık aylığı ile de emekli olabilirsiniz(yaş haddinden emeklilik).

Askerliğinizi borçlanıp emekli olabilirsiniz

Soru: 1962 doğumluyum. Askerden sonra 25 Haziran 1985 tarihinde sigortalı olarak çalışmaya başladım. Çalışma dönemim içinde yalnızca bir sene prim ödemedim. SSK'nın web sitesindeki kazanç toplamım 140,000.-TL, çalışma sürem 8193 gün(askerlik ödemem hariç). Görünüyor. Ne zaman emekli olurum? Ne kadar emekli maaşım olur? 610 gün askerlik süremi borçlanmamın bir önemi var mı?

Güneri Günen

Cevap: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5300 gün prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de, 25 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız 25 Haziran 2010 tarihinde emekli olabilirsiniz. Askerlik sürenizin 500 gününü borçlanmanız halinde sigorta başlangıç tarihiniz 500 gün geri gider ve emekli olmak için, 25 yıl sigortalılık süresi, 5225 gün prim ödeme ve 48 yaş şartlarına tabi olursunuz. Ve 25 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız 25 Şubat 2009 tarihinde emekli olabilirsiniz. Askerlik borçlanması sigorta başlangıç tarihinizi öne alarak borçlanma süreniz kadar erken emekli olmanızı sağlıyor.

16 yılı doldurmadığınızdan kıdem ücretiniz yüzde 3 dür

Soru: kamu kuruluşunda sözleşmeli memur olarak 15 yıl 7 ay 19 gün çalışmaktayım benim kıdemim bana göre yüzde dört olması gerekirken benim kıdemim halen yüzde üçtür. dilekçeyle itiraz ettim kamu hükmünde kararnamenin 399/28 maddesi gereğince yüzde üç olduğumu belirttiler. Sizce benim kıdemim kaç olması gerekir bana cevap verirseniz sevinirim.

Fatih Uçar

Cevap: 399 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Personel Rejiminin Düzenlenmesi ve 233 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Bazı Maddelerinin Yürürlükten kaldırılmasına dair Kanun Hükmünde Kararname’nin “Kıdem Ücreti” başlıklı 28 nci maddesi: “Sözleşmeli personelden bir sosyal güvenlik kuruluşuna prim ödemek suretiyle geçen hizmet süresi toplamı 6-10 yıl olanlara temel ücretlerinin % 2'si, 11-15 yıl arasında olanlara % 3'ü, 16-20 yıl olanlara % 4'ü ve 21 yıl ve daha fazla olanlara% 5'i oranında kıdem ücreti verilir.” Hükmünü içermektedir. Madde metninden de açıkça anlaşıldığı üzere, yüzde 4 oranında kıdem ücreti alabilmen izin için hizmet sürenizin 16 yılı doldurması gerekmektedir. Oysa sizin 15 yıl 7 ay 19 gün hizmet süreniz olduğundan kıdem ücretiniz yüzde 3 dür. Yaklaşım 5 ay daha hizmette bulunup, hizmet sürenizi 16 yıla tamamladığınızda kıdem ücretiniz yüzde 4 e çıkar.

İktisadi Dayanışma Gazetecilik Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd.Şti - Türkiye' nin En Büyük Mevzuat Portalına Hoş Geldiniz.

Ekrem Sarısu

Okunma: 862

Diğer Yazıları

Yazarın En Çok Okunan 5 Yazısı