|
|
|
|
|
Kıdem tazminatın da değişiklik yok |
|
22.02.2009 |
|
| ||
|
Kıdem tazminatın da değişiklik yok Ekrem Sarısu - 22 Şubat 2009 Pazar - Posta Soru: Yeni çıkan sosyal güvenlik kanununda kıdem tazminatlarının ödeneceği söylenmişti bu konu ile ilgili bilgi verir misiniz? Yüksel Şener Cevap: Yeni yasa sosyal güvenlik yasası. Kıdem tazminatı ise iş kanununun kapsamına girmektedir. Yeni yasa ile kıdem tazminatları ile ilgili bir düzenleme yapılmadı. Ayrıca kıdem tazminatlarının ödenmesi yönünde bir yasa tasarısı da hazırlanmadı. Muhtemelen yanlış bir duyumunuz var. Ancak, kıdem tazminatlarının işveren yerine işsizlik sigortalı gibi bir fon oluşturulması ve kıdem tazminatlarının bu fondan ödenmesine ilişkin yasa tasarı taslakları geçtiğimiz yıl basına yansıdı. Ancak tasarı taslaklarından hiç biri yasa tasarısı haline dahi getirilemedi. Bugün içinde Hükümetin gündeminde kıdem tazminat konusu yok. Ancak, burası Türkiye. Bir bakarsınız kısa sürede yasalaşabilir. Bir bakarsınız yıllarca da gündeme dahi getirilmeyebilir. Teyze Bağ-Kur trenini kaçırmış Soru: Teyzem 1961 doğumlu. 1991-1999 arasında bakkallık işinden dolayı vergi kaydı var. Esnaf kefalet kooperatif kaydı var. Ama Bağ-Kura bildirilmediği için numarası gözükmemektedir. Kendisi köyde zor şartlarda iki çocuğunu okutmaya çalışıyor. Bu şartlar da emekli olması için ne yapması gerekir? Nasıl bir yol izleyelim? Ayşe İnal Cevap: Teyzeniz süresi içinde Bağ-Kura kayıt ve tescilini yaptırmadığı için treni kaçırmış. Maalesef bugün için 4 Ekim 2000 den önceki dönem için Bağ-Kura kayıt ve tescil yaptırmak mümkün değil. Bağ-Kura süresi içinde kayıt ve tescili yaptırmayanların sigortalılığı 1 Ekim 2008 den itibaren başlatılıyor. Ancak, 1 Nisan 2009 tarihine kadar 4 Ekim 2000 ile 1 Ekim 2008 tarihleri arasında vergi kaydı ibraz edenlerin sigortalıkları, 4 Ekim 2000 tarihinden itibaren başlatılmaktadır. Ücretinizin 16 katı kadar kıdem tazminatı alırsınız Soru:23 Mart 1970 doğumluyum. 3 Mart 1992'de ilk işe girdim.31 Aralık 1992'de işten ayrıldım. Mart 1993 tekrar başka bir işe başladım. Kriz nedeniyle 31 Ocak 2009'da işten çıkarıldım. Toplam 5485 gün pirim ödemem var. 2008 maaşım 638 TL 2009 maşım 666 TL dir. Askerliğimi sigorta girişimden önce yaptım. Askerlik borçlanması yapmadım 1)Bu durumda ne zaman nasıl emekli olurum? 2)Ne kadar ve nasıl tazminatımı alabilirim? 3)Tazminatımı az ya da hiç alamazsam ne yapabilirim? S.Ü-Çanakkale Cevap:1) Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5600 gün prim ödeme ve 53 yaş şartlarına tabisiniz. 115 gün daha prim ödeyerek 5485 gün olan prim ödemenizi 5600 güne tamamlamanız şartıyla, 53 yaşınızı dolduracağınız 23 Mart 2023 tarihinde emekli olabilirsiniz. Şayet askerlik sürenizi(16 ay kabul edilmiştir) borçlanmanız halinde, 5525 gün prim ödeme ve 52 yaş şartlarına tabi olursunuz. Borçlanmadan başka prim ödemeseniz de, 52 yaşınızı dolduracağınız 23 Mart 2022 tarihinde emekli olabilirsiniz. 2) Yaklaşık 16 maaş tutarına kıdem tazminatı ve 8 haftalık ücretiniz tutarında da ihbar tazminatı almanız gerekir. 3) İşveren tazminatınızı ödemezse iş mahkemesine dava açarak kanuni faiziyle birlikte alabilirsiniz. Dedeniz Emekli Sandığına tabi olduğundan anneniz çift aylık alabilir Soru: Babam SSK emeklisi idi. Yakın zamanda vefat etti. Anneme emekli aylığı bağlandı. Annemin babası ise itfaiye memuru olarak Emekli sandığından ve kore gazisi olduğundan; aynı zamanda gazilik aylığı alıyordu. O da yakın zamanda vefat etti. Dedemden kalan emekli aylığı son eşine ve bekar kızına bağlandı. Bu açıklamalardan sonra annemin sorusunu size yöneltiyorum. Onun arkadaşlarından duyduğuna göre, kendi eşinden emekli geliri olduğu halde babasının yukarıda bahsettiğim gelirlerinden faydalanma durumu var mıdır? Şahsi kanaatim olmayacağı yönde. Ama malumunuz yetkili bir ağızdan bunu duymak söylencelerden daha çok onu ikna edecektir. Serkan Boğaz Cevap: Yeni yasanın yürürlüğe girdiği 1 Ekim 2008 den itibaren eşten dul, ana veya babadan dolayı yetim aylığı alma uygulamamsına son verildi. Yeni yasa kapsamında bağlanacak aylıklarda eşten ve babadan dolayı iki aylık alınamıyor. Ancak, Anayasa Mahkemesi iptal ettiğinden yeni yasadan önce emekli sandığı iştirakçisi olanlar yeni yasaya tabi tutulmadılar ve eskiden olduğu gibi 3534 sayılı Emekli Sandığına tabi tutuluyorlar. Dedenizde Emekli Sandığından emekli olduğundan, anneniz yeni yasadan etkilenmeden babasından(dedenizden) dolayı yetim aylığı bağlatarak çift aylık alabilir. Fakat annenize aylık bağlandığında dedenizden dolayı aylık alanların aylıkları yeniden hesaplanır ve aylıklarında bir miktar düşme olur. Alacağınız prim yapacağınız masrafı karşılamaz Soru: Annem hakkında danışmak istiyorum. Annem 1971-1978 sigortalı çalışmış. 600 gün prim ödemesi vare. Annem nasıl emekli olabilir? Emekli olamazsa ödenmiş primlerini geri alabilir miyiz?, Annem 1944 doğumludur. E.Cetli Cevap: Anneniz emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi ve 5000 gün prim ödeme şartlarına tabi. Kısmi yaşlılık aylığı ile emekli olmak için de; 15 yıl sigortalılık süresi 3600 gün prim ödemesi ve 50 yaş şartlarına tabi. Anneniz 3000 gün daha prim ödeyerek 600 gün olan prim ödemesini 3600 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir. Ayrıca, 50 yaşını doldurduğu halde emekli olamadığı için, talep etmesi halinde ödediği primleri “ toptan ödeme” adı altında geri alabilir. Ancak, yeni yasanın yürürlüğe girdiği 1 Ekim 2008 tarihine kadar ödenen primler faiz uygulanmadan, bu tarihten sonradaki süreler için güncellenerek ödeneceğinden, alacağınız prim tutarı yapacağınız masrafı karşılamaz. Okul başlangıcının sigorta başlangıcıyla ilgisi yoktur Soru: 1 Ocak 1969 Doğumluyum. 1 Ekim 1988 Tarihinde sigortalı olarak çalışmaya başladım. Şu anda askerlik dahil 5980 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olabilirim? Ayrıca meslek lisesini 1985 yılında bitirdim. Sigortalılık süresi okulun[lisenin] başlangıç tarihi olan 1982 yılından başlar mı? Bilgilendirirseniz memnun olurum. İsmail Cevap: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz bile 51 yaşınızı dolduracağınız 1 Ocak 2020 tarihinde emekli olabilirsiniz. Sigorta başlangıç tarihi adınıza ilk defa malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına prim yatan 1 Ekim 1988 dir. Okul başlangıç tarihi sigorta başlangıcı olmadığı gibi stajyerlik sigortası da emeklilik açısından başlangıç sayılmıyor. Bağ-Kurlu olma tehlikeniz yok Soru:1960 doğumlu bir bayanım. 1982 yılından sigorta girişim vardır. 4500 gün prim ödedim. Şimdide sigortalı işimin bittiğinden dolayı isteğe bağlıya geçmiş bulunmaktayım. Ama önümü göremez bir haldeyim. Buraya geçmekle doğru mu ettim bilmiyorum. Çok çeşitli fikir beyan ediyorlar ve kafamı karıştırıyorlar. Acaba ben ne zaman emekli olurum? Seçkin Yalın Cevap:23 Mayıs 2002 tarihi itibariyle sizin gibi 18 yıldan fazla süredir sigortalı olanlar emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5000 gün prim ödeme ve 40 yaş şartlarına tabi bulunuyorlar. 500 gün daha prim ödeyerek 4500 ün olan prim ödemenizi 5000 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Yeni yasanın yürürlüğe girdiği 1 Ekim 2008 den itibaren isteğe bağlı prim ödemeleri Bağ-Kura ödenmiş sayılıyor. Bundan dolayı 1 Ekim 2008 den itibaren prim ödemesinin son 1260 gününü(3.5 yılını) isteğe bağlı ödeyenler, Bağ-Kur şartlarıyla emekli olma durumda kalabilir. Ancak siz için böyle bir tehlike yok. Çünkü emekli olmak için isteğe bağlı 1260 günden az prim ödeyeceksiniz. 24 ay primi isteğe bağlı ödeseniz de emekli aylığınız değişmez Soru:1964 doğumluyum. 1 Mart 1979 da sigortalı olarak çalışmaya başladım. Bugüne kadar 2811 gün prim ödemem var. Ayrıca 460 gün askerlik süremi de borçlandım ve borçlanma bedelini ödedim. İsteğe bağlı devam etmekteyim. Bu şekilde devam ederek mi? Yoksa bir yerde kendimi sigortalı çalışan olarak göstererek mi daha fazla emekli maaşı alabilirim? Emekli olmamada yaklaşık 24 ay kaldı. Şevki Çelik Cevap: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5000 gün prim ödeme ve 44 yaş şartlarına tabisiniz. Sorunuzdan 24 ay daha prim ödediğinizde 5000 günü dolduracağınız anlaşılıyor. Yeni yasanın yürürlüğe girdiği 1 Ekim 2008’ den itibaren isteğe bağlı prim ödemeleri Bağ-Kura sayılıyor. Prim ödemesinin son 1260 gününü isteğe bağlı ödeyenler, Bağ-Kurdan emekli olma zorunda kalacaklar. Ancak 1 Ekim 2008 den itibaren ödeyeceğiniz prim 1260 günden az olduğundan sizin için sorun yok. 24 ay priminizi isteğe bağlı da ödeseniz, çalışarak ta ödeseniz emekli aylığınızın tutarında değişmez. 1325 gün daha prim ödeyip 56 yaşınızı dolduracağınız tarihi bekleyin Soru: 1973 doğumluyum ve 1996 yılında sigorta başlangıcım yapılmıştır. Bu seneye kadar hiç boşluk olmamıştır. Ne zaman emekli olabilirim? Oktay Gedikli Cevap: 23 Mayıs 2002 tarihi itibariyle sizin gibi 5 yıldan fazla 6.5 yıldan az süredir sigortalı olanlar emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5825 gün prim ödeme ve 56 yaş şartlarına tabi bulunuyor. Sigorta başlangıç tarihinizi yıl olarak vermişsiniz. Prim ödemenizi net olarak hesaplayamıyoruz ancak 4500 gün civarında prim ödemeniz olmalı. Yaklaşık 1325 gün daha prim ödeyerek prim ödemenizi 5825 güne tamamlamanız şartıyla, 2029 da 56 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. İktisadi Dayanışma Gazetecilik Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd.Şti - Türkiye' nin En Büyük Mevzuat Portalına Hoş Geldiniz. |
Ekrem Sarısu
Okunma: 623 | |||
|
Yazarın En Çok Okunan 5 Yazısı
| ||||
