Kıdem tazminatı alarak emekli olmanız yararınıza |
26.02.2010 |
|
| ||
Kıdem tazminatı alarak emekli olmanız yararınıza Ekrem Sarısu - ekremsarisu@yaklasim.com - 26 Şubat 2010 Cuma - Posta Soru: Temmuz sonunda emekliliğe hak kazanacağım. Ancak çalıştığım şirkette devam etmek istiyorum. Şirket işe çıkış-giriş yaptıktan sonra emeklilik nedeniyle alacağım kıdem tazminatımı temmuz sonunda değil de nihai olarak çıktığım gün alabilir miyim? Yoksa bir hak kaybım olur mu? Altan BİLGİN Cevap: Kıdem tazminatınızı emekli olduğunuzda
almanızda yarar var. Aksi takdirde tazminatınızı işverenin iyi niyetine bırakmış
olursunuz. Çünkü, emeklilik dönemindeki çalışmanız nedeniyle kıdem tazminatı
alabilmeniz, işverenin iş sözleşmesinin haksız feshine bağlı. İşveren haksız
yere işten çıkarmadığı sürece kıdem tazminatı alamazsınız. Herhangi bir
ihtilafta önceki dönemin tazminatını da ancak yargı yoluyla alabilirsiniz. İşi
bu noktaya getirmemek lazım. Emekli olurken hakkınızı kullanıp kıdem tazminatını
almanız, ileride doğacak pek çok olumsuzluğun baştan önüne geçmiş olur. Cevap: Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararı Resmi
Gazete’de yayımlandığı 5 Haziran 2009’dan itibaren bir yıl sonra yani 5 Haziran
2010’da yürürlüğe girecek. Hukuki bir boşluk doğmaması için idare en geç 5
Haziran 2010’a kadar Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararı gerekçeleri
doğrultusunda yeni bir düzenleme yapması lazım. Henüz yapılan bir düzenleme
mevcut değil. Mahkemeler daha önce sizin durumunuzda olup, emekli ikramiyesini
almak için dava açanlara, Anayasa Mahkemesi kararı ortaya çıktıktan sonra
‘emekli ikramiyesi alabilir’ yönünde kararlar veriyor. Emekli Sandığı’ndan
emekli ikramiyenizi talep edip, ret yazısı geldiğinde idare mahkemesine dava
açarak, yargı yoluyla emekli ikramiyesi alma şansınızı deneyebilirsiniz. Cevap: Bağ-Kurdan ne zaman emekli olacağınızı
hesaplayabilmemiz için doğum tarihiniz, sigorta başlangıç tarihiniz, askerlik
yaptığınız tarih ve sigortanıza ara verip vermediğiniz bilgilerine ihtiyaç var.
Bu bilgileri gönderdiğinizde ne zaman emekli olabileceğinizi bildirebiliriz.
Fakat Bağ-Kur’dan emekli olmak için en az 25 tam yıl (9000 gün), yaş haddinden
emekli olmak için de en az 15 tam yıl (5400 gün) prim ödemeniz gerektiğini
söyleyebiliriz. Cevap: Üstünden Emlak Vergisi hesaplanan arsa
ve arazilerin vergi değerleri her 4 yılda bir belediye takdir komisyonlarınca
yeniden belirleniyor. 2010 yılı Emlak Vergisi’ne esas vergi değerleri, 2009
yılında takdir komisyonlarınca her mahalle, cadde, sokakdaki her parselin vergi
değeri yeniden belirlendi. Belediyelerin kaynak ihtiyacı, vergi değerlerinin
adil olmayan şekilde yüksek belirlenmesine yol açabiliyor. Sorunuzda da
belirttiğiniz gibi, global kriz nedeniyle tüm gayrimenkul fiyatlarının neredeyse
yarı yarıya düştüğü bir ortamda, arsanızın vergi değerinin yüzde yüz artırılması
adil değil. Ancak, ne kadar adil ve hukuki olmasa da ne yazik ki, belirlenen
vergi değerine itiraz etme ve dava açma hakkınız yok. Malesef yasa bu şekilde.
Vergiyi ödemek zorundasınız. Cevap: Staj sigortasında sigorta sicil numarası
ve sigorta sicil kartı verilir. Bu numara ve kart emekli olunana kadar
kullanılır. Ancak, staj sigortasında kişileri emekli eden uzun vadeli sigorta
kollarına (yaşlılık, malullük ve ölüm sigortaları) prim ödenmediğinden,
emeklilik açısından başlangıç sayılmaz. Emeklilik açısından başlangıç tarihiniz,
ilk defa isteğe bağlı sigortalı olarak prim ödediğiniz 1 Ekim 1989’dur. Bu
başlangıca göre, 20 yıl sigorta, 5900 gün prim ve 53 yaş şartlarına tabisiniz.
1584 gün daha prim ödeyerek, prim ödemenizi 5900 güne tamamlamanız şartıyla,
2026’da 53 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Ayrıca bundan
sonra prim ödemeseniz dahi 15 yıl sigorta, 3600 gün prim ve 58 yaş şartlarına
tabi olarak, 58 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Cevap: 25 yıl sigorta, 5300 gün prim ve 49 yaş
şartlarına tabisiniz. 2037 gün daha prim ödeyerek, prim ödemenizi 5300 güne
tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Prim ödemeniz az olduğundan
askerlik sürenizin tamamını borçlanmanızda yarar var. Askerlik sürenizin
tamamını (20 ay kabul edilmiştir) borçlanmanız halinde, 25 yıl sigorta, 5225 gün
prim ve 48 yaş şartlarına tabi olursunuz. Borçlanmadan sonra 1362 gün daha prim
ödeyerek, ödemenizi 5225 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
(ara vermeden prim öderseniz Eylül 2013’te). Ayrıca, ister askerliğinizin 337
gününü borçlanarak, isterseniz ara vermeden 337 gün prim ödeyerek, prim
ödemenizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 58 yaşınızı dolduracağınız 2 Mart
2012’de yaş haddinden emekli olmanız da mümkün. Bu seçenek daha avantajlı. Cevap: Almanya’da çalışan Türk işçileri dar mükellef kapsamında vergilendirilmektedirler. Dar mükellefler Gelir Vergisi stopajına tabi tutulan menkul sermaye iratlarının, tutarı ne olursa olsun beyanı gerekmiyor. Stopaj yolu ile ödenen vergiler, bu gelirlerin nihai vergisi oluyor. Eurobondlarda vergi stopaj (kesinti) oranı sıfır olduğundan, Almanya’da çalışan Türk vatandaşı 2009 yılı içinde eurobond satışından elde ettiği kazancın tutarı ne olursa olsun, beyan etmiyor. İktisadi Dayanışma Gazetecilik Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd.Şti - Türkiye' nin En Büyük Mevzuat Portalına Hoş Geldiniz. |
Ekrem Sarısu
Okunma: 559 | |||
Yazarın En Çok Okunan 5 Yazısı
|