|
Yeni sistemde primin artması, emekli
aylığını yükseltmiyor
Ekrem Sarısu -
ekremsarisu@yaklasim.com - 28
Şubat 2010 Pazar - Posta
Soru: SSK’dan 2010’da emekli olacağım.
Primlerim yeterli. Ama fazladan her ay 300 lira prim ödüyorum. Ödediğim aylık
primi arttırsam, emekli maaşıma ne kadar artış sağlar? E.B.
Cevap: 1 Ocak 2000’den itibaren emekli aylığı hesaplanmasında, katsayı ya dayalı
gösterge sistemi terk edilerek, yerine tüm çalışma dönemindeki prime esas
kazancın emekli aylığı hesaplanmasına etkili olduğu yeni bir usul getirildi. Bu
usulde, emekli olmaya kısa süre kala ödenen primi artırmak, emekli aylığını
artırmaya yetmiyor. 1 Ocak 2000’den sonraki prim ödemelerinize esas kazanç
tutarınız yüksek değilse (tavandan veya tavana yakın tutarda değilse), emekli
aylığınızı artırmayacağından fazladan prim ödemenize gerek yok.
Belediye resmi daire sayıldığından Damga Vergisi’ni kişiler öder
Soru: Belediye ile gerçek kişinin yapmış olduğu sözleşmenin Damga Vergisi’ni
kimin ödemesi gerekiyor? Belediye ödemesi gereken Damga Vergisi’ni de bize
ödetmeye uğraşıyor. Serap İLEK
Cevap: Damga Vergisi Kanunu’nun 3’üncü maddesi ‘Resmi dairelerle kişiler
arasındaki işlemlere ait kağıtların Damga Vergisi’ni kişiler öder’ hükmünü
içermektedir. Damga Vergisi Kanunu’nun resmi daireyi tanımlayan 8’inci maddesi
de ‘Bu kanunda yazılı resmi daireden maksat, genel ve özel bütçeli idarelerle,
il özel idareleri, belediyeler ve köylerdir’ hükmündedir.
Yasa, belediyeleri resmi daire saydığından, belediye ile kişi ve kurumlar
arasında düzenlenen kağıtların Damga Vergisi’ni kişi veya kurumların ödemesi
gerekmektedir. Dolayısıyla belediye ile yapacağınız sözleşmenin belediyece
ödenmesi gereken Damga Vergisi’ni de sizin ödemeniz gerekir. Belediye haklı.
Kıdem tazminatını alarak ayrılan istediği zaman tekrar çalışmaya başlayabilir
Soru: Bir işyerinde emeklilik için yaş şartı dışında diğer şartları yerine
getirerek, sosyal güvenlik kurumundan (SGK) aldığımız belgeyi işverene ibraz
ederek, kıdem tazminatımızı aldığımızı biliyoruz. Tazminatını belirtilen şekilde
işverenden alan biri, ne kadar süre sonra tekrar SGK’ya bildirerek çalışabilir?
Seyfettin METİN
Cevap: Emeklilik için aranan yaş dışındaki şartları yerine getirdiğinden, kıdem
tazminatını alarak işinden ayrılan kişi, istediği zaman bir başka işyerinde,
hatta ayrıldığı işyerinde çalışmaya başlayabilir. Herhangi bir kısıtlama yok.
Gayrimenkul satışında dikkatsiz davranan, vergi ödemek zorunda kalır
Soru: 3 yıl önce 140 bin liraya satın aldığım daire için tapu harcını asgari
Emlak Vergi değeri olan 20 bin lira üstünden ödedim. Bundan dolayı dairenin alış
bedeli tapuda 20 bin lira görünüyor. Şimdi daireyi satacağım. Ancak, kanun
değişmiş. Tapu harcı alım-satım bedeli üstünden ödenmeye başlamış. Daireyi 180
bin liraya satacağım.
180 bin liradan tapu harcı ödediğimde, tapu kayıtlarında 20 bin liraya aldığım
daireyi 180 bin liraya satmış görüneceğim. Bu, başıma Gelir Vergisi yönünden
sorun açmaz mı? 160 bin lira kazanç elde etmiş görüneceğimden, 160 bin lira
Gelir Vergisi istenir mi? Elde etmediğim kazanç için Gelir Vergisi’ne muhatap
olmamak için ne yapabilirim? Seyfi ALGÜL
Cevap: Endişenizde haklısınız. Çünkü, edinme tarihinden itibaren 5 yıl (1 Ocak
2007’den önce edinilenlerde 4 yıl) içinde elden çıkarılan gayrimenkullerden
sağlanan kazaçlar, ‘değer artış kazancı’ kapsamında Gelir Vergisi’ne tabi
bulunuyor. Bundan dolayı, 3 yıl önce alınan ve tapuda alış bedeli 20 bin lira
görünen dairenin, 5 yıl dolmadan satılması ve tapuda satış değerinin de 180 bin
lira görünmesi halinde, 160 bin lira kazanç elde etmiş olursunuz.
Bu kazancınızın değer artış kazancı olarak
Gelir Vergisi’ne tabi tutulması gerekir. Bu duruma daireyi satın aldığınızda
yapılan tapu işlemleri sırasında, tapuya gerçek alım satım değerini
yazdırmamanız yol açıyor. Oysa tapuya, harca esas olan 20 bin lira emlak vergi
değerinin yanında, gerçek alım satım değerinin 140 bin lira olduğunu yazdırmanız
gerekiyordu.
Bunu yapmadığından daireyi 180 bin liraya
satmanız durumunda, tapuda görünen değerin tapu harcına esas olan 20 bin
liranın, arsa payına ilişkin emlak vergi değeri olduğunu, dairenin gerçek alış
bedelinin 140 bin lira olduğunu kanıtlamanız gerekir. Şayet daireyi kanaat
verici belgelerle 140 bin liraya satın aldığınızı kanıtlayamıyorsanız, dairenizi
alım tarihi üstünden 5 yıl geçtikten sonra satmanızda yarar var. Aksi halde
Gelir Vergisi yönünden başınız ağrır.
Memuriyetten önceki SSK hizmetleri maaş derecesine sayılmaz
Soru: 20 Mayıs 2009’da rafineriden emekli oldum ve 93 bin lira tazminat aldım.
Dolayısıyla vergi kesintim yüzde 27’nin üzerinde olmuştur diye düşünüyorum.
Acaba fazla kesilen verginin iadesi hakkım doğdu mu? Doğduysa nasıl bir yol
izlemeliyim? Recep GÖÇER
Cevap: Memuriyet hizmeti ile memuriyetten önceki SSK’lı hizmet sürelerinin
birleştirilmesinde, SSK’ya prim ödenen günler, hak edilen aylık derece ve
kademesine sayılmaz. Ancak, emekliliğe esas derece ve kademesine sayılır.
Nitekim, sizin de SSK’ya olan prim ödemeleriniz emekliliğe esas derece ve
kademenize sayılarak intibakınız yapılmış.
Ancak, maaş derece ve kademenize sayılmamış. Yapılan işlem doğru. Maalesef yeni
yasa ile bu konuda yapılan bir değişiklik de yok.
63 yaşından gün alanlar şehirlerarası otobüslerde şoförlük yapamaz
Soru: 1 Şubat 1948 doğumluyum. Bir seyahat firmasında şehirlerarası otobüs
şoförlüğü yapmaktayım. Terminalden çıkış alırken, terminal polisi tarafından
belgelerim incelendiğinde, Ulaştırma Bakanlığı’ndan gelen yazıya istinaden 63
yaşından gün aldığımı ve artık şehirlerarası otobüs şoförlüğü yapamayacağımı
söylediler. Bu nedenle çalışamıyorum. Hangi durumda çalışmaya devam edebilirim?
Yoksa artık çalışmayacak mıyım? Osman ÇINAR
Cevap: 11 Haziran 2009 tarihli Resmi Gazete’de
yayımlanan Karayolu Taşıma Yönetmeliği’nin, şoförlerde aranacak nitelik ve
şartlar başlıklı maddesine göre, kamuya açık karayolunda motorlu taşıtlarla
yapılan yolcu ve eşya taşımalarını, çalışan veya çalıştırılan şoförlerin ‘63
yaşından gün almamış olmaları’ gerekmektedir.
Yönetmeliğin bu hükmüne göre, ilgililerin de belirttiği gibi 63 yaşından gün
almış olduğunuzdan ,şehirlerarası otobüs şoförlüğü yapamazsınız.
İkinci sefer işsizlik ödeneği almak için ilk ödenek aldığınızda aranan
şartlar aranır
Soru: 6 Ocak 1970 doğumluyum. 4 Haziran 1987’de SSK’lı oldum. 1- Tam olarak
hangi tarihte emekli olabilirim? 5140 gün prim ödemem var. 2- Şu an
çalışmıyorum. İşsizlik maaşı aldım. Bittikten sonra bir süre çalıştım. Tekrar
işsizlik maaşı almam için şartlar nedir? Alican KIZGIN
Cevap: 1) 25 yıl sigorta, 5375 gün prim ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. 235 gün
daha prim ödeyerek, prim ödemenizi 5375 güne tamamlamanız şartıyla, 6 Ocak
2020’de emekli olabilirsiniz.
2) Tekrar işsizlik ödeneği alabilmeniz için,
ilk işsizlik ödeneği aldığınızdaki şartlar aranır. Yani, son 120 günü kesintisiz
olmak üzere geriye doğru en az 600 gün prim ödemeniz, iş akdinizin işverence
haksız yere veya tarafınızdan haklı yere feshedilmiş olması ve iş akdinizin
feshinden itibaren 30 gün içinde işsizlik ödeneği için başvuru yapmanız
gerekmektedir.
İktisadi Dayanışma
Gazetecilik Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd.Şti
- Türkiye' nin En Büyük Mevzuat Portalına
Hoş Geldiniz.
|