|
Sosyal Güvenlik Kurumu işçi emekli
derneklerinin tahsildarı mı?
Ekrem Sarısu - ekremsarisu@yaklasim.com - 06
Mart 2010 Cumartesi - Posta
Soru: Tüm emeklilerin aylıklarından, emekli
derneğine aidat kesilmiş. Emeklinin haberi olmadan milyonlarca emeklinin
aylığından aidat adı altında kesinti yapılarak, derneklere kaynak yaratılabilir
mi? Çoğunluğu ekmek parasına muhtaç durumda olan, ailesi, eşi, dostunun
yardımlarıyla ay sonunu getiren emeklinin aylığından yapılan kesinti günah değil
mi? Bu nasıl kanun? Bu nasıl iş? Kesintileri geri almak için ne yapmamız lazım?
Milyonlarca emekli adına... M.DEMİR
Cevap: Şikâyet etmekte çok haklısınız. Ama yapılan işlemin yasayla filan ilgisi
yok. Yasaya göre bırakın emeklinin haberi olmadan aylığından aidat kesilerek,
bir-iki derneğe kıyak yapmayı, emeklinin borcundan dolayı aylığına haciz dahi
konamıyor. Örneğin, emekli Ahmet Bey, bankadan kullandığı kredi borcunu
ödeyemediği zaman banka Ahmet Bey’in emekli aylığına muvafakat vermediği sürece
haciz koyamıyor. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) işçi emekli derneklerinin
tahsildarlığını yaparak, Ahmet Bey’in izni olmadan aylığından dernek aidatı
kesecek. Bunun hiçbir hukuki tarafı yok.
Kesintinin dayanağı var mı?
Bir emeklinin aylığından derneğe aidat kesilebilmesi için, öncelikle emeklinin
dernek üyesi olması gerekiyor. Ama dernek üyesi olması aylığından aidat
kesilmesini anlamına gelmiyor. Emeklinin SGK’ya veya SGK’ya sunulmak üzere
derneğe, aylığından aidat kesilmesi için yazılı izin vermesi şart. Bu da
yetmiyor. SGK’nın, derneğin tahsildarlığını yapma gibi bir irade ortaya koyması
gerekiyor ki SGK kesinti yaparak bu iradeyi gösterdi.
Belirttiğimiz şartlar sağlandı mı?
Emeklilerin aylıklarından aidat kesilerek, derneklere ciddi para aktarıldı mı?
Bu sorunun cevabını kimse bilmiyor. Şartlar sağlandı mı, sağlanmadı mı? Belli
değil. Çünkü kimsenin toplumu aydınlatma gibi bir kaygısı yok. Ne kadar açılım
olursa olsun, kamuda hâkim anlayış şu: Ben yaptım oldu.
Bundan dolayıdır ki kamuoyunda tepkiler başladığında, genellikle iş işten
geçtikten sonra kısa açıklamalar yapılıyor. Nitekim yapılan kesintilerin
yarattığı huzursuzluğun büyümesi üzerine SGK da bir açıklama yaptı.
SGK kesintiler için ne diyor?
SGK, yaptığı açıklamada 2010’da, Türkiye Emeklileri Derneği’nin 650 bin, Türkiye
İşçi Emeklileri Dul ve Yetimleri Derneği’nin 98 bin üyesinin, ‘emekli
aylıklarından aidat kesilmesi için izin verdiklerine ilişkin belge’ istendiğini
belirtti. Açıklamada adı geçen derneklerin getirdikleri belgeler sonucu
emeklilerin aylıklarından, yıllık 15 ile 18 TL olarak belirlenen aidat
kesintisinin yapıldığını bildirdi. Ayrıca, emeklilere, ‘Eğer bu kesintiye izin
vermediyseniz ya da dernek üyeliğinden ayrıldığınız halde, aidat kesintisi
yapıldıysa durumu kurumumuza yazılı olarak bildirin’ denildi. Bu şekilde yazılı
başvuru yapanlar hakkında, gerekli işlemin yapılacağı ifade edilen açıklamada,
her türlü hukuki, cezai ve mali sorumluluğun derneklere ait olduğu da
belirtildi.
SGK dernek tahsildarı mı?
Açıklamadan ya yaklaşık 750 bin iznin ibraz edilmediği veya ibraz edilen
izinlerin gerçek olup olmadığı hususunda SGK’nın da şüpheleri olduğu
anlaşılıyor. Bir başka olasılık da derneklerin ‘muvafakat aldık’ beyanına göre
kesinti yapılmış olmasıdır. SGK’nın yaptığı açıklama bu hususta kamuoyunu
yeterince aydınlatmaktan ve kamuoyunu tatmin etmekten uzaktır. Aylığından
kesinti yapılan emeklilerin dernek üyesi olup olmadığı, muvafakat verip
vermediği çok önemli bir konu. Ancak daha da önemlisi ve asıl tartışılması
gereken konu, SGK’nın dernek tahsildarlığı yapması. SGK, yasaların kendisine
yüklediği her türlü yükümlülüğü yerine getirdi de işi bitti ve kendine iş
yaratmak için tahsilat işini mi üstlendi? SGK’nın böyle bir yetkisi var mı?
Varsa bile yasaların emekli aylığına haciz konamayacağı, haciz yoluyla dahi
emekli aylığından kesinti yapılamayacağı hükümleri ortadayken, dernek aidatı
için kesinti yapılması nasıl izah edilebilir?
Emeklinin yapması gereken
Emekliler, SGK’ya yazılı başvurarak, aylıklarından yapılan kesintilerin kanuni
faiziyle iadesini istesinler. Yazılı başvuruyu iki şekilde yapabilirler:
1) SGK’nın www.sgk.gov.tr web sayfasına girip, ‘bilgi edinme’ bölümündeki formu,
yayınladığımız dilekçe gibi doldurarak internet üzerinden gönderin. Alındı
numarasını saklayın, SGK’nın vereceği cevabı bekleyin.
2) Ya da yine sayfada yer alan dilekçeyi hazırlayarak, SGK’ya elden veya posta
yoluyla gönderin. SGK’nın cevabını bekleyin. Başvurunuz üzerine kesintileriniz
iade edilmezse, İş Mahkemesi’ne dava açıp, kesintileri kanuni faiziyle birlikte
geri isteyin. Tutar küçük diye dava açmaktan kaçınmamak gerek. Çünkü dava nasıl
olsa kazanılacağından mahkeme dava masrafını karşı tarafa yani SGK’ya yükler.
Ayrıca, aylığından aidat kesilmesi için yazılı muvafakat vermeyen ve muvafakat
vermiş gibi işlem yapılan emekliler, aylığından sahte belge ile kesinti yapan
tüm sorumlular hakkında savcılığa suç duyurusunda bulunabilirler.
Nisan 2011’de emekli olabilirsiniz
Soru: 7 Nisan 1963 doğumluyum. 1 Ekim 1985’te SSK’lı oldum. Halen aralıksız
çalışmaktayım. 1 Kasım 1983 - 30 Nisan 1985 tarihleri arasında 18 ay askerlik
yaptım. 2006 yılında 18 ay askerlik borçlanmamı ödedim. Bu durumda ne zaman
emekli olurum? Hikmet ÇELEBİ
Cevap: Sigorta başlangıç tarihinden önce
yaptığınız askerlik borçlanmanız, sigorta başlangıç tarihinizi 18 ay geri
götürerek emekli olmak için 25 yıl sigortalılık süresi, 5225 gün prim ödeme ve
48 yaş şartlarına tabi olmanızı sağlıyor. Prim ödemeniz yeterli olduğundan,
bundan sonra prim ödemeseniz de 48 yaşınızı dolduracağınız 7 Nisan 2011
tarihinde emekli olabilirsiniz.
Emekli aylığını prime esas kazanç ve prim ödenen gün sayısı belirliyor
Soru: Eşim 1975 doğumlu. İlk işe giriş tarihi Temmuz 1994. Bugüne kadar SSK’ya
toplam 3741 gün ödenmiş primi var. Ne zaman emekli olabilir? Kalan primlerini
şimdi ödemek ya da emeklilik yaşının dolmasına yakın ödemek arasında bir fark
var mı acaba? Erkan BALKAN
Cevap: Eşiniz emekli olmak için 20 yıl
sigortalılık süresi, 5750 gün prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabi. 2009 gün
daha prim ödeyerek, 3741 gün olan prim ödemesini 5750 güne tamamlaması şartıyla,
51 yaşını dolduracağı 2026 tarihinde emekli olabilir. Emekli aylığı tutarını
prime esas kazanç ile prim ödeme gün sayısı belirliyor. Bu açıdan ne kadar uzun
süre yüksek kazanç tutarı üstünden prim ödenirse o kadar iyi.
İktisadi Dayanışma
Gazetecilik Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd.Şti
- Türkiye' nin En Büyük Mevzuat Portalına
Hoş Geldiniz.
|
