SSK ve Bağ-Kur emekli aylığı alan kız çocuğuna anne ve babasından yetim aylığı bağlamaz |
15.03.2010 |
|
| ||
SSK ve Bağ-Kur emekli aylığı alan kız çocuğuna anne ve babasından yetim aylığı bağlamaz Ekrem Sarısu - ekremsarisu@yaklasim.com - 15 Mart 2010 Pazartesi - Posta Soru: Emekli Sandığı’na tabi bir emekliyim. Annem Bağ-Kur, babam SSK emeklisiydi. İkisi de şu anda hayatta değil. SSK emeklisi bir kadın babasından yetim aylığı alabiliyorken, Emekli Sandığı emeklisi olana böyle bir hak tanınmıyor. Tüm sosyal güvenlik kurumlarının aynı çatı altında birleştirilmiş olması nedeniyle benim de aynı haklara sahip olmam gerekmiyor mu? Belkız TARAKÇI Cevap: Eleştirilerinizde çok haklısınız. Emekli
Sandığı, SSK ve Bağ-Kur’dan emekli olan veya bu kurumlara tabi olarak çalışan,
bekar, evlenmiş olsa da boşanan veya dul kalan kız çocuklarına anne ve
babalarından dolayı yetim aylığı bağlarken, SSK ve Bağ-Kur aynı durumda olan kız
çocuklarına yetim aylığı bağlamıyor. Siz SSK veya Bağ-Kur, anne veya babanız
Emekli Sandığı emeklisi olsaydı, Emekli Sandığı size de yetim aylığı
bağlayacaktı. Bu durum, yasalar arasındaki farktan kaynaklanıyor. Ancak, bu eşit
ve adil bir uygulama değil. Her ne kadar sosyal güvenlik kurumları tek çatı
altında toplanmışsa da maalesef uygulamalar tek çatı altında toplanamadı. Cevap: Emekli olmak için aranan sigorta süresi
ve prim şartlarını yerine getirip, sadece yaş şartını yerine getiremeyenler,
kıdem tazminatını alarak işinden ayrılabilir. Yaş haddinden emekli olmak için
aranan 15 yıl sigorta süresi ve 3600 gün prim şartını yerine getirdiğinizden,
kıdem tazminatınızı alarak işinizden ayrılabilirsiniz. Bunun için yapmanız
gereken, bulunduğunuz yerdeki Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü veya merkez
müdürlüğünden alacağınız ‘kıdem tazminatı alabilir’ yazısını işverene ibraz
etmekten ibarettir. Cevap: Bir emeklimizin açmış olduğu davaya
ilişkin, Adana’da iş mahkemesince verilen kararın, emekli aylıklarının yanlış
hesaplandığı şeklinde basına yansıması üzerine, sizde olduğu gibi, çoğu emeklide
‘acaba emekli aylığım yanlış mı hesaplandı’ kuşkusu ortaya çıktı. Oysa bu kuşku
yersiz. Çünkü, mahkeme kararının dayanağı olan bilirkişi raporunda, memur maaş
katsayısı 12 bin alınacakken (31 Aralık 1999 itibarıyla) yanlışlıkla emeklilik
talep tarihi olan Ekim 2000’deki memur maaş katsayısı olan 15 bin 760 dikkate
alınmış. Dolayısıyla mahkeme kararının dayandığı bilirkişi raporundaki emekli
aylığı hesabı yasaya göre yanlış. Belirttiğiniz dönemde emekli olanların emekli
aylıklarının yanlış hesaplandığı gibi bir durum söz konusu değil. Bize göre
yapacağınız bir iş ve işlem yok. Ancak, Türkiye bir hukuk devletidir. Her
vatandaşın yargıda hakkını arama özgürlüğü ve istediği davayı açma hakkı vardır.
Fakat, dava açarak mahkeme yoluyla emekli aylığını yükseltemeyeceğinizi
düşünüyoruz. Çünkü, her mahkeme ve her bilirkişi, yanlış katsayı ile emekli
aylığı hesaplamaz. Yargıtay da her zaman hatalı bilirkişi raporuna dayanan
mahkeme kararını onamaz. Bunlar 40 yılda bir olacak işlemlerdir. Cevap: Hazine bonosu ve devlet tahvilinden elde
edilen faiz gelirleri, 31 Aralık 2015’e kadar, stopaj (kesinti) yoluyla kaynakta
vergilendiriliyor. Hazine bonosu ve devlet tahvilinden elde edilen faiz yüzde 10
oranında stopaja tabi tutulduğundan, tutarı ne olursa olsun beyanı gerekmiyor.
Stopaj yoluyla ödenen vergi, faizin nihai vergisi oluyor. 2009’da Hazine
bonosundan elde ettiğiniz 38 bin lira faiz gelirinizi beyan etmeyecek, vergi
ödemeyeceksiniz. Cevap: 25 yıl sigorta, 5525 gün prim ve 52 yaş şartlarına tabisiniz. 1485 gün daha prim ödeyerek, 4040 gün olan prim ödemenizi 5525 güne tamamlamanız şartıyla, 1 Şubat 2022’de emekli olabilirsiniz. Ancak 1 Ekim 2008’den itibaren isteğe bağlı prim ödemeleri 4/b’ye (Bağ-Kur) sayıldığından, bu şartlarla emekli olabilmeniz için, 1 Mart 2010’dan itibaren 24 ay (720 gün) daha isteğe bağlı prim ödedikten sonra, isteğe bağlıyı kapatıp, kalan 765 gün priminizi sigortalı bir işte çalışarak ödemelisiniz. Şayet, emekli olacağınız tarihe kadar prim ödemek istiyorsanız, emekli olacağınız yaş haddini doldurmaya 3.5 yıl kala (31 Temmuz 2018’de) isteğe bağlıdan çıkıp, 1260 gün (3.5 yıl) çalışarak prim ödemelisiniz. İktisadi Dayanışma Gazetecilik Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd.Şti - Türkiye' nin En Büyük Mevzuat Portalına Hoş Geldiniz. |
Ekrem Sarısu
Okunma: 1155 | |||
Yazarın En Çok Okunan 5 Yazısı
|