|
Yargı yoluyla doğum borçlanması
yapabilirsiniz
Ekrem Sarısu - ekremsarisu@yaklasim.com - 23
Mart 2010 Salı - Posta
Soru: 1960 doğumluyum. 1985-1986 yıllarından
154 gün primim bulunuyor. O yıllardan sonra bu zamana kadar hiç çalışmadım. 1988
ve 1990 doğumlu 2 çocuğum var. Bütün bu durumlarım değerlendirildiğinde, bugünkü
koşullarda emekli olabilmem için hangi yolu izlemem lazım? Geriye dönük
borçlanabilir miyim? Şenay KOCAOĞLU
Cevap: Maalesef geçmişteki prim ödenmemiş boş günler borçlanılarak
kazanılamıyor. Durumunuza göre, en erken 15 yıl sigorta, 3600 gün prim ve 58 yaş
şartlarına tabi olarak emekli olabilirsiniz. 3446 gün daha prim ödeyerek, 154
gün olan prim ödemenizi 3600 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
Yasaya göre iki doğum için borçlanma yaparak,
1440 gün kazanmanız mümkün. Çünkü yasa, doğum borçlanması için sigortaya tescil,
doğumdan sonra 2 yıl süresince sigortalı çalışmama, çocuğun yaşaması ve
borçlanma bedelinin bir ay içinde ödenmesi şartlarını arıyor.
Ancak, genelge ile yasada öngörülmeyen işten
ayrıldıktan sonra, 300 gün içinde doğum yapma şartı aradığından, kuruma göre
doğum borçlanması yapamazsınız. Ancak, iş mahkemesinde dava açarak yargı yoluyla
doğum borçlanması yapabileceğinizi düşünüyoruz.
Doğum borçlanması yoluyla 1440 gün kazanarak
prim ödemenizi 1594 güne yükseltebilirseniz, 2006 gün daha prim ödeyerek prim
ödemenizi 3600 güne tamamlamanız mümkün. Prim eksiğinizin 41 ayını (1230 gün)
isteğe bağlı olarak ödeyebilirsiniz. Ancak, kalan 776 gün primi sigortalı bir
işte çalışarak ödemelisiniz.
Değer artış kazancının 7700 lirası vergiye tabi değil
Soru: Edinme tarihinden itibaren beş yıl içinde elden çıkarılan gayrimenkulün
değer artış kazancı olarak Gelir Vergisi’ne tabi olmayan istisna tutarı 2008
yılı için 6800 lira, 2009 yılı için 7600 liraydı. 2010 yılının aşmaması gereken
istisna tutarı nedir? Mehmet Cüneyt UTKUN
Cevap: 29 Aralık 2009 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 273 seri no’lu Gelir
Vergisi genel tebliğiyle, değer artış kazançlarında vergiden müstesna tutulacak
kısmı 2010 yılında uygulanmak üzere, 7600 liradan 7700 liraya yükseltilmiş
bulunmaktadır.
1 Ocak 2010’dan itibaren elde edilen değer artış kazancının 7700 lirası Gelir
Vergisi’ne tabi tutulmayacak.
Öğretmenler haziran ve temmuz aylarında emekli olabiliyor
Soru: 1 Ocak 2011’de emekli olacağımı belirtmiştiniz. Fakat ben öğretmenlik
yapıyorum. Bizde Emekli Sandığı iken mayıs ayında başvuru yapılıyordu. Şimdi
nasıl? Ben ocakta emekliliğimi isteyebilecek miyim? Bununla ilgili yasa var mı?
Filiz TATAR
Cevap: Okurlara emekliliği hak edecekleri tarihi belirtiyoruz. Bu tarihte emekli
olup olmamak okura ve işverenine, kamuda çalışanlarda da işyeri mevzuatına
kalmış bir konudur. Nitekim sorunuza verdiğimiz cevapta da emekliliği 1 Ocak
2011’de hak ettiğinizi belirtmiştik. 3797 sayılı Milli Eğitim Bakanlığı’nın
Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Ek 1’inci maddesi ‘Son bir yıllık sürenin
en az yarısında eğitim ve öğretim hizmetleri sınıfına ait bir kadroda bulunup
emeklilik hakkını kazananlardan (son bir yıl içinde istifa etmiş veya müstafi
sayılmış olanlar dahil), emekliliklerini isteyenlerin emeklilik işlemleri
haziran ve temmuz aylarında yapılır.
Bu aylar dışında emeklilik işlemi yapılabilmesi
için görev yapılan il sınırları içinde emeklilik talebinde bulunan personelin
sınıf ve branşında öğretmen fazlasının bulunması ve Milli Eğitim Bakanlığı’nın
uygun görmesine bağlıdır.’ hükmünü içermektedir.
Yasanın bu hükmüne göre, bulunduğunuz yerde
branşınızda öğretmen fazlası varsa ve Milli Eğitim Bakanlığı’nın uygun görmesi
halinde 1 Ocak 2011’de emekli olabilirsiniz. Aksi takdirde Haziran 2011’de
emekli olabilirsiniz.
Basit usulde vergilendirilenler konut kira geliri istisnasından yararlanamaz
Soru: Basit usulde vergilendirilen Gelir Vergisi mükellefi, konut kira gelirini
beyan ederken, 2600 lira istisnadan yararlanacak mı? Vergi nasıl hesaplanacak?
Zübeyir
Cevap: Ticari, zirai ve mesleki kazanç sahipleri konut kira geliri istisnasından
yararlanamıyor. Ticari kazancı basit usulde tespit edilen Gelir Vergisi
mükellefi konut kira geliri istisnasından yararlanamaz. Basit usulde
vergilendirilen mükellefin elde ettiği konut kirasından 2600 lira istisna
düşülmez.
Konut kira gelirinden, mükellefin tercihine göre, ya yüzde 25 götürür gider ya
da belgeye dayanan gerçek giderler düşüldükten sonra bulunan safi kira geliri
ile mükellefin basit usulde tespit edilen kazancı birleştirilerek bulunan matrah
üstünden Gelir Vergisi hesaplanır.
Başlangıç ilk defa uzun vadeli sigorta kollarına prim ödenen gündür
Soru: İlk sigortalılığım ticaret lisesinde okurken yaptığım stajla başladı. Bu
stajda başladığım SSK sigortası başlangıç kabul ediliyor mu? Çünkü staja 1989
yılında başladım. Ondan sonraki SSK başlangıcım 1998’dir. Aradaki 9 yıl yaş
bakımından büyük fark yaratıyor. Adnan KÜÇÜK
Cevap: Staj ve çıraklık döneminde yapılan sigortada, kişileri emekli eden uzun
vadeli sigorta kollarına (malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına) prim
ödenmediğinden, emeklilik açısından başlangıç sayılmıyor.
Bu dönemde yapılan sigorta ile kısa vadeli sigorta kollarına prim ödenerek,
stajyer ve çırak, hastalık ve iş kazası ile meslek hastalığı riski sigortalanmış
oluyor.
Ayrıca, bu dönemde alınan sigorta sicil numarası ve sicil kartı emekli olana
kadar kullanılır. Emeklilik açısından başlangıç tarihiniz, 1998’de adınıza ilk
defa uzun vadeli sigorta kollarına prim ödenen gündür.
Anneniz mirası reddetse de dul aylığı alabilir
Soru: SSK emeklisi olan babam vefat etti. Epey yüklü bir borç bıraktı. Miras
olarak herhangi bir mal kalmadı. Annem ve kardeşlerim olarak mirası reddetmeyi
düşünüyoruz. Eğer annem de mirası reddederse, babamın emekli maaşını alabilir
mi? Annemin başka bir sosyal güvencesi yok. Şeker hastası olduğu için sağlık
hizmetlerinden yararlanma imkanı var mı? Hakkı YAVUZ
Cevap: Sosyal güvenlik hakkı vazgeçilmez ve devredilmez bir haktır. Babanızın
mirasını reddetseniz de annenize ve varsa hak sahibi kardeşlerinize babanızdan
dolayı ölüm aylığı bağlanır. Anneniz dul aylığı bağlattığında sağlık yardımı da
alabilir.
İktisadi Dayanışma
Gazetecilik Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd.Şti
- Türkiye' nin En Büyük Mevzuat Portalına
Hoş Geldiniz.
|