|
3600 Günle 58 Yaşını Beklememiz Gerek
Ekrem Sarısu -
ekremsarisu@yaklasim.com -
09 Nisan 2010 Cuma - Posta
Soru: Haziran 1974 doğumluyum. Aralık 1989 SSK çıraklık girişliyim. Şubat
1995’te ilk sigortam ödenmiş. 1154 gün primim var. Kısmi yaşlılık aylığıyla
emekli olabiliyor muyum? Funda GÜNDÜZ
Cevap: Çıraklık sigortasında, kişileri emekli eden uzun vadeli sigorta kollarına
prim ödenmediğinden, emeklilik açısından başlangıç sayılmıyor. Başlangıcınız
adınıza ilk defa uzun vadeli sigorta kollarına prim ödenen Şubat 1995’tir.
Bu başlangıç tarihinde göre kısmi yaşlılık aylığı ile emekli olmak için 15 yıl
sigorta, 3600 gün prim ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. 2446 gün daha prim
ödeyerek, 1154 gün olan prim ödemenizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 58
yaşınızı dolduracağınız Haziran 2032’de emekli olabilirsiniz. Normal emekli
olmak için 20 yıl sigorta, 5750 gün prim ve 51 yaş şartlarına tabisiniz.
Prim ödemenizi 5750 güne tamamlamanız şartıyla, Haziran 2025’te emekli olmanız
da mümkün.
Yüzde 40 engelli olan Bağ-Kur’da 4680 gün prim ödemeli
Soru: 23 Mart 1976 doğumluyum. 16 Eylül 1992’de SSK’lı oldum. Ama primlerim 1
Ağustos 1996’da yatmaya başlamış. SSK’ya 4 Nisan 2007’ye kadar 980 gün prim
ödedim. 4 Nisan 2007’den beri Bağ-Kur’luyum. Mayıs 2008’de yüzde 40 engelli
raporu aldım. Bağ-Kur’dan mı, SSK’dan mı emekli olabilirim? Mahmut NEHİR
Cevap: Yaklaşık 6 ay daha Bağ-Kur’a prim ödediğinizde son yedi yılda Bağ-Kur’a
fazla prim ödemiş olacağınızdan, Bağ-Kur’dan emekli olmak durumunda kalırsınız.
Yüzde 40 raporla Bağ-Kur’da emekli olmak için, 18 yıl sigorta süresi ve 4680 gün
prim ödeme şartlarına tabisiniz. 2620 gün daha prim ödeyerek, 2060 gün olan prim
ödemenizi 4680 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
SSK’dan emekli olmanız için Bağ-Kur’u kapatıp, sigortalı bir işte çalışmaya
başlamanız lazım. Sigortalı bir işte çalışmaya başlayıp, vergi indirim hakkı
almanız halinde, 17 yıl sigorta ve 3920 gün prim şartlarına tabi olursunuz. 1860
gün daha prim ödeyerek, 2060 gün olan prim ödemenizi 3920 güne tamamlayacağınız
tarihte emekli olabilirsiniz.
Babanız 2013’ü bekleyecek
Soru: Babam 1957 doğumlu. 1988’de Bağ-Kur’lu oldu. 1994’te SSK’ya geçti. 2004’te
SSK’dan çıkış yaptı. Askerliğin ne kadarını borçlanırsa, ne zaman emekli
olabilir? Salih AŞLAR
Cevap: Babanız SSK’da emekli olmak için 25 yıl sigorta, 5450 gün prim ve 51 yaş
şartlarına tabi. 5450 gün prim ödemesi varsa (olduğu anlaşılıyor), 2013’te 25
yıllık sigorta süresini dolduracağı tarihte emekli olabilir.
Gerçeği yansıtmayan ücret bordrosu işvereni 3 yıl hapse sokabilir
Soru: Özel bir şirkette 15 yıldır çalışıyorum. Fiili maaş bordrom 1750 lira
fakat resmiyette asgari ücret üstünden bordro imzalıyorum. 10 yıldan beri yıllık
izin kullanmadığım halde kullanmış gibi imza attırıyorlar.
Çalışma sürelerim bazı aylar 15 gün gösterilmiş. Ücretsiz izne gönderildim.
Emekli olduğumda, bu haklarım yanmış mı olacak? Hakkımı nasıl arayabilirim?
Haklarımı şimdi istesem işten atılacağım. Osman ERKEC
Cevap: Yüksek işsizlik oranının bir olumsuz sonucu da bu. Çoğu çalışan, sizde
olduğu gibi, işten atılırım korkusuyla hakkını arayamıyor. Bunu bilen çoğu
işveren de elinden geldiğince işçinin haklarına tecavüz ederek, çalışanı mağdur
ediyor.
Çalıştığınız şirket kullanmadığınız izin süreleri için, eksik bildirdiği ücret
için, ücretiz izin için gibi hususlarda size imza attırarak işi kılıfına
uydurduğunu sanıyor.
Ancak çok bildiğini sananlar, çok yanılıyor ve başına iş açıyor. İşverenin 1750
lira ödeyip, asgari ücretten ücret bordrosu düzenlemesinde, düzenlenen bordro,
‘muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge’ olup, kişi 18 aydan 3 yıla kadar hapis
cezasına maruz kalabilir. İşveren bir tek ücret bordrosunun ortaya çıkması
durumunda dahi 3 yıla kadar hapis cezası alabilir.
Günlerinizin 30 yerine 15 gün, 1750 lira ücretinizin asgari ücretten (729 lira)
bildirilmesi, emekli olacağınız tarihi uzattığı gibi emekli aylığı tutarına da
olumsuz yansır.
Emekli olduğunuzda iddialarınızı kanıtlamanız şartıyla, bazı haklarınız yanmaz.
Örneğin, emekli olduğunuzdan eksik bildirilen günlerinizi, eksik bildirilen
kazançlarınız, kıdem tazminatınız, kullanmadığınız izin sürelerinin paraları
için dava açabilirsiniz.
Tek evi olan işsiz Emlak Vergisi ödemez
Soru: Tek evim var. İşsizim. Babamın desteği ile geçiniyorum. Emlak Vergisi
ödemem gerekiyor mu? Emlak Vergisi ödememek için ne yapmam lazım? SALİH
Cevap: Türkiye sınırları içinde brüt alanı 200 metrekareyi aşmayan tek meskeni
olan işsizlerin Emlak Vergisi oranı Bakanlar Kurulu’nca sıfıra indirildiğinden,
Emlak Vergisi ödemiyorlar. Tek eviniz olup, işsiz olduğunuzdan Emlak Vergisi
ödememeniz gerekiyor. Bunun için yapmanız gereken, bağlı olduğunuz belediyeye
başvurarak bir form alıp doldurmaktan ibarettir.
Emekliler aynı statüde sağlık yardımı alır
Soru: 4 Mart 1964 Bulgaristan doğumluyum. 15 Aralık 1989’da SSK’lı oldum. 7000
gün prim ödedim. 25 ay askerlik borçlanmasını yaptım. Bulgaristan’da 1 Mayıs
1985- 1 Mayıs 1989 arası 4 yıllık çalışmışlığım var.
Ne kadar borçlanıp ne zaman emekli olabilirim? Borçlanma yapıldığında, büyük bir
ameliyat olduğunda, yarısını ben yarısını devlet ödeme gibi bir kanun var mı?
Yusuf BİLGİN
Cevap: Zorunlu göç kapsamında Türkiye’ye gelmişseniz, Bulgaristan’daki 4 yıllık
çalışma sürenizi de borçlanmanız halinde, askerlik borçlanmasıyla birlikte
sigorta başlangıç tarihiniz 6 yıl 1 ay geri gider ve 25 yıl sigorta, 5150 gün
prim, 47 yaş şartlarına tabi olursunuz. Borçlanmadan sonra prim ödemeseniz de 47
yaşınızı dolduracağınız 4 Mart 2011’de emekli olabilirsiniz.
Yurtdışı çalışma sürelerini borçlanarak emekli olanların, farklı statüde sağlık
yardımı alması gibi bir uygulama ve yasa yok. Normal emekli hangi şartlarda
sağlık yardımı alıyorsa, siz de aynı şartlarda sağlık yardımı alırsınız.
Yurtdışı borçlanması ile emekli olanların diğer emeklilerden farkı, emekli
aylığını kestirmeden çalışamamaları. Emekliler emekli aylığını kestirmeden,
destek primi ödeyerek çalışabilirken, yurtdışı çalışma süresini borçlanarak
emekli olanlar, emekli aylığını kestirmeden çalışamıyor.
İktisadi Dayanışma
Gazetecilik Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd.Şti
- Türkiye' nin En Büyük Mevzuat Portalına
Hoş Geldiniz.
|
