|
Engelli hakkıyla istediğiniz zaman emekli
olabilirsiniz
Ekrem Sarısu - ekremsarisu@yaklasim.com
- 25 Nisan 2010 Pazar - Posta
Soru: Askerlik başlangıcım Aralık 1993. Üç aylık yedek subay öğrencilik dönemini
borçlandım. SSK girişim 1996. SSK’dan 4868 günüm var. 2005’te yüzde 40 engelli
raporu aldım ve vergi indiriminden yararlanıyorum. Bu şartlarda emekli
olabiliyor muyum? Emeklilik işlemleri ne kadar zaman alır? Ekrem TOPAL
Cevap: 6 Ağustos 2003 itibarıyla sizin gibi 9 yıldan fazla, 12 yıldan az süredir
sigortalı olan vergi indirim hakkı almış 3’üncü derece engelliler, 16 yıl
sigorta ve 3760 gün prim ödeme şartlarına tabi bulunuyor. Emekli olmak için
aranan şartları sağladığınız için istediğiniz zaman emekli olabilirsiniz.
Daire alış bedeli üstünden fatura düzenlenmeli ve Tapu Harcı ödenmeli
Soru: Bir müteahitin, inşaatı bitmek üzere olan binalarından bir daire satın
aldım. Daire bedelinin 100 bin lirasını ödedim. Kalan 150 bin lira için de
bankadan kredi kullanıyorum.
Müteahhit kullandığım 150 bin lira kredi üstünden satış yapmak ve 150 bin lira
üstünden fatura kesmek istiyor. Bu durumda ileride bana ceza gelebilir mi?
A.TUNA
Cevap: Vergi yasalarına göre daireyi kaç liraya almışsanız, kesilen faturanın da
o alış bedeli üstünden düzenlenmesi gerekir. Alış bedelinin altında bir rakamda
fatura düzenlemek, hasılatın bir kısmını kayıt dışına çıkarmak demektir, ki
bunun gerek satıcı gerekse alıcı açından ciddi yaptırımları vardır.
Tapu Harcı’nı eksik ödemiş olacağınızdan,
durumun tespiti halinde harcı, vergi zıyaı cezası ile birlikte ödemek durumunda
kalma ihtimaliniz bulunuyor. Bunun yanı sıra eksik fatura nedeniyle özel
usulsüzlük cezası kesilir.
Ayrıca ileride dairenizi satmak istediğinizde,
üstünden Gelir Vergisi hesaplanacak olan değer artış kazancı hesaplanırken,
daire alım fiyatınız 150 bin lira görünerek, yüksek çıkacağından, şimdiden Gelir
Vergisi ödeme riskini de üstlenmiş olursunuz.
Eğer sözleşme yaptıysanız, Damga Vergisi’ni
eksik ödemiş olacağınızdan, durumun tespiti halinde, Damga Vergisi’ni de cezalı
olarak ararlar. Özetle söyleyecek olursak, ileride başınızın ağrımaması için en
doğrusu, daireyi alış bedeli üstünden fatura almanız ve tapu işlemleri sırasında
da alış bedeliniz üstünden Tapu Harcı ödemeniz olacaktır.
Basın işinde çalışan, 15 yıl 3600 günle kıdem tazminatı alarak ayrılamaz
Soru: 1 Ocak 1997’de SSK’lı oldum. 212 sayılı yasaya göre, hiç ara vermeden,
yaklaşık 14 yıl gazetede çalıştım. Ne zaman emekli olabilirim? Gazetecilerin 15
yılı doldurduğunda tazminatını alıp ayrılma hakları varmış. Bu hak geçerli mi?
Bu haktan yararlanabiliyor muyum? Gülay
Cevap: 20 yıl sigorta süresi, 5900 gün prim ödeme ve 53 yaş şartlarına
tabisiniz. Basın işi, yeni yasanın yürürlüğe girdiği 1 Ekim 2008’den itibaren
itibari hizmet süresi alan işler arasından çıkarıldı. Bu tarihten itibaren basın
işinde çalışanlar, itibari hizmet süresi kazanamıyor. 1 Ekim 2008’e kadar olan
basın işindeki 4111 gün olan çalışmanız 1027 gün itibari hizmet süresi
kazandırıyor.
İtibari hizmet süresi sigorta sürenize
eklenirken, emekli olunacak yaş haddinden düşülerek, sigortalıya süreyi artırma,
yaşı düşürme avantajı sağlıyor. Basın işindeki çalışmanızdan kazandığınız 1027
gün itibari hizmet süreniz, 20 yılı dolduracağınız 1 Ocak 2017 tarihini, 24
Şubat 2014’e çekmekte ve emekli olacağınız yaş haddini 53’ten, 50 yaş 1 ay 23
güne indirmektedir.
Sonuç olarak, 1239 gün daha prim ödeyerek, 31
Mart 2010 itibarıyla 4651 gün olan prim ödemenizi 5900 güne tamamlamanız
şartıyla, 2025 yılında 50 yaş 1 ay 23 günü dolduracağınız tarihte emekli
olabilirsiniz. Yaş dışındaki şartları sağlayanların kıdem tazminatı alarak
işinden ayrılması İş Kanunu’na tabi olarak çalışanlarla ilgili bir uygulamadır.
İş Kanunu’na tabi bir işyerinde çalışan
sigortalı, yaş haddinden emekli olmak için aranan 15 yıl sigorta süresi ve 3600
gün prim ödeme şartını sağladığında, kıdem tazminatını alarak işinden
ayrılabiliyor.
Basın işinde çalışanlar 5953 sayılı ‘Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar
Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun’ kapsamında çalışmakta olup, bu
yasada da 15 yıl süre ve 3600 gün prim ödeyenlerin kıdem tazminatını alarak
işlerinden ayrılacağına dair bir düzenleme bulunmuyor. Sonuç olarak 15 yılı
doldurmanız nedeniyle, kendi isteğinizle kıdem tazminatını alarak işinizden
ayrılamazsınız.
47 yaşınızı doldurduğunuz zaman emeklisiniz
Soru: 2 Şubat 1966 doğumluyum. 1 Ekim 1982’de SSK’lı oldum. 5212 gün primim var.
Ne zaman emekli olabilirim? Faruk TEKE
Cevap: 25 yıl sigorta, 5150 gün prim ve 47 yaş şartlarına tabisiniz. Prim
ödemeniz yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz de 47 yaşınızı
dolduracağınız 2 Şubat 2013’te emekli olabilirsiniz.
Primi 25 yıla, yaşı 57’ye tamamlamalısınız
Soru: 10 Ocak 1979 doğumluyum. 12 Mayıs 1998’den beri Bağ-Kur’luyum. Primlerimi
kesintisiz olarak ödedim. Kaç yaşında emekli olabilirim? Süleyman KARA
Cevap: 25 tam yıl prim ödeme ve 57 yaş şartlarına tabisiniz. 12 Mayıs 2023’e
kadar aralıksız prim ödeyerek prim ödemenizi 25 tam yıla tamamlamanız şartıyla,
57 yaşınızı dolduracağınız 10 Ocak 2036’da emekli olabilirsiniz.
Staj sigortasında verilen sigorta numarası ve kartı yanıltıyor
Soru: 1990-1992 yıllarında endüstri meslek lisesinde öğrenim görmekteyken,
stajyer olarak bir ilaç fabrikasında çalıştım. Bu tarihte, sigorta girişim
yapılarak, bana sigorta kartı verildi.
Fakat bilgisayarlı sisteme geçildikten sonra, giriş tarihime baktığımda, 2000
yılı olarak gözüküyor. Bu 1990’daki girişim neden gözükmüyor? Ne yapabilirim?
Mesut ÇIRAK
Cevap: Staj sigortasında kişileri emekli eden uzun vadeli sigorta kollarına prim
ödenmediğinden, emeklilik açısından başlangıç sayılmaz. Staj sigortasında, kısa
vadeli sigorta kollarına prim yatırılarak stajyerin, hastalık, iş kazası ve
meslek hastalığı riskleri sigortalanmış olur.
Stajyere sigorta sicil numarası ve sicil kartı
verilmesi ve verilen bu numara ve kartım emekli olana kadar kullanılması, sizde
olduğu gibi sigortalıların sigorta başlangıç tarihi konusunda yanılgıya
düşmelerine yol açıyor.
Sigorta başlangıç tarihiniz staja başladığınız
tarih değil, 2000’deki adınıza ilk defa uzun vadeli sigorta kollarına prim
ödenen gündür.
İktisadi Dayanışma
Gazetecilik Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd.Şti
- Türkiye' nin En Büyük Mevzuat Portalına
Hoş Geldiniz.
|
