Başlangıç adınıza ilk defa prim ödenen
gündür
Ekrem Sarısu -
ekremsarisu@yaklasim.com - 02
Mayıs 2010 Pazar - Posta
Soru: 3 Ekim 1973 doğumluyum. Ticaret lisesi stajımı yaparken 15 Ekim 1998’de
sigorta girişim yapıldı. 24 Temmuz 1990’da prim ödenmeye başladı. 6050 gün
primim var. Ne zaman emekli olabilirim? Hüseyin AKYÜZ
Cevap: Staj sigortasında kişileri emekli eden uzun vadeli sigorta kollarına prim
ödenmediğinden, emeklilik açısından başlangıç sayılmıyor. Emeklilik açısından
başlangıç tarihi, sigortalı adına uzun vadeli sigorta kollarına ilk defa prim
ödenen gündür.
Bu açıdan emekli olma şartlarınızı 24 Temmuz
1990 tarihi belirliyor. Bu tarihe göre emekli olmak için 25 yıl sigorta, 5525
gün prim ve 52 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan
sonra prim ödemeseniz de 3 Ekim 2025’te emekli olabilirsiniz.
Yurtdışı borçlanmasıyla emekli olanlar, destek primi ödeyerek çalışamıyor
Soru: Yurtdışı çalışma sürelerimi borçlanarak emekli oldum. Tüm emekliler tekrar
sigortalı çalışabildiği halde, benim statümde olanlar tekrar sigortalı
yapılmıyor. Tekrar sigortalı olarak çalışma imkanım yok mudur? Bu konuda
yardımcı olabilir misiniz? Ahmet EREN
Cevap: Sigortalı olarak çalışmanızı yasaklayan bir yasa yok. Sizin gibi yurtdışı
çalışma sürelerini borçlanarak emekli olanlar, sadece diğer emekliler gibi
emekli aylığını alırken, sosyal güvenlik destek primi ödeyerek çalışamıyorlar.
Emekli aylığını kestirerek sigortalı olarak çalışabiliyor.
Emekli aylığınızı kestirerek çalışmanızda mahsur yok. Maalesef yasa böyle. Ancak
yasanın Anayasa’nın eşitlik ilkesine uygun olduğu söylenemez.
Kendinizi ihbar edin
Soru: SSK emeklisiyim. 6 ay önce bir işyeri açtım. Vergi dairesine kaydımı da
yaptırdım. Fakat emeklilerin maaşından kesinti yapıldığını duydum. İşyeri
açtığımı nereye bildirmem gerekir? Çünkü henüz maaşımdan kesinti olmadı.
Bildirmem gerekiyorsa, tam olarak ne yapmalıyım? Habibe TIN
Cevap: Emekli aylığı kestirmeden kendi nam ve hesabına bağımsız iş yapan
emeklinin aylığından soysal güvenlik destek primi kesilmesi gerekiyor.
Destek priminin oranı 2010 için yüzde 14, 1 Ocak 2011’den itibaren de yüzde
15’tir. Emekli aylığınızdan yıl sonuna kadar yüzde 14, önümüzdeki yıldan
itibaren de yüzde 15 oranında destek primi kesilmesi gerekir. Bulunduğunuz
yerdeki Sosyal Güvenlik İl/Merkez Müdürlüğü’ne yazılı olarak başvuru yaparak,
durumu anlatıp emekli aylığınızdan destek primi kesilmesi için bir anlamda
kendinizi ihbar edin.
Silinen sigorta süreleri tekrar kazanılabilir
Soru: Bağ-Kur’luların silinen günlerini güncel fiyatlar üzerinden ödenmek
suretiyle, geri alınabileceği hakkında daha açıklayıcı bilgiler verirseniz
sevinirim. Ahmet YILDIZ
Cevap: 30 Nisan 2008 itibarıyla Bağ-Kur’a 5 yıldan (60 aydan) fazla prim borcu
olanlardan borçlarını 31 Mart 2009’a kadar ödemeyenlerin sigortalılıkları, en
son prim ödediği tarih itibarıyla durduruldu. Sigortası durdurulan tarih ile 30
Nisan 2008 arasındaki prim borçları silindi. Sigortalı bu borçlar için takip
edilmeyecek.
Buna karşın silinen primlere ilişkin süreler de
sigorta süresi olarak dikkate alınmayacak. Ancak, sigortalılığı durdurulan
Bağ-Kur’lu sosyal güvenlik kurumuna (SGK) yazılı olarak başvurup, durdurulan
sigortalılık sürelerinin primini, başvuru tarihindeki prime esas kazancın alt
sınırı (729 lira) ile üst sınırı (4 bin 738 lira 50 kuruş) arasında
belirleyeceği aylık kazanç tutarı üstünden hesaplanacak olan prim borcunu,
tebliğ tarihinden itibaren 6 ay içinde ödemesi halinde, silinen günlerini
yeniden kazanacaktır.
Bir örnek verdiğimizde konu daha iyi
anlaşılacaktır. En son Nisan 2002’nin prim borcunu ödeyen ve 30 Nisan 2008
itibarıyla 72 ay prim borcu olan ve sigortası 30 Nisan 2008 itibarıyla
durdurularak prim borçları silinen Bağ-Kur’lu, 1 Mayıs 2010’da SGK’ya yazılı
olarak başvurup, sigortalılığı durdurulan sürelerin primlerini aylık 1000 lira
kazanç üstünden ödemek istediğini beyan ettiğinde (tehlike sınıf derecesine göre
prim oranını yüzde 35 varsayarsak) kendisine 25 bin 200 lira prim borcu
hesaplanacaktır.
Bu borcun 20 Mayıs 2010’da tebliğ edildiğini
varsaydığımda, sigortalı, borcunu en geç 20 Ağustos 2010’a kadar ödediğinde,
durdurulan ve sigorta süresi olarak değerlendirilmeyen 72 ay (6 yıl) sigorta
süresi kazanacaktır.
Kat mülkiyetine geçişte her dairenin 110 lira Tapu Harcı ödemesi gerek
Soru: 10 yıldan beri kullanılan 24 daireli apartmanımızın iskanını yeni
alabildik. Önümüzde kat mülkiyetine geçme işi kaldı. Harçlar Kanunu’nda epey
değişiklik olduğunu biliyoruz. Kat mülkiyetine geçmek için ödenecek Tapu
Harcı’nda son durum nedir? Kat mülkiyetinde Tapu Harcı oranı nedir? Özgür TEBER
Cevap: Sorunuzda da belirttiğiniz gibi son yıllarda Tapu Harcı uygulamasında
çeşitli değişiklikler yapıldı. Apartmanınızı kat mülkiyetine geçirirken nispi
tutarda değil, maktu tutarda harç ödeyeceksiniz.
Çünkü, 5838 sayılı yasa ile yapılan değişiklik
sonucu, 28 Şubat 2009 tarihinden itibaren cins değişikliklerinde, nispi Tapu
Harcı uygulaması terk edilerek, maktu harç uygulamasına geçildi.
1 Ocak 2010’dan itibaren Tapu Harcı’nın yüzde
10 artırılmasından sonra cins değişikliklerinde her bağımsız bölüm için 110
lira, sosyal meskenler, işçi evleri ve daha düşük nitelikteki meskenler için 55
lira maktu Tapu Harcı alınmaktadır. 2010 sonuna kadar kat mülkiyetine geçmeniz
halinde, binanızın kat mülkiyetinin tapuya tescili işleminde, daire başına 110
lira Tapu Harcı ödemeniz gerekiyor.
Vergi levhası asmayana 160 lira özel usulsüzlük cezası kesilir
Soru: Vergi levhası asmadığı tespit edilen esnafa ceza kesiliyor mu? Kesiliyorsa
cezanın tutarı ne kadardır? Ali
Cevap: Vergi levhası bulundurmadığı veya asmadığı tespit edilen mükelleflere
özel usulsüzlük cezası kesilmektedir. 1 Ocak 2010’dan itibaren yapılan yoklamada
vergi levhası bulundurmadığı veya asmadığı tespit edilenlere 160 lira özel
usulsüzlük cezası kesilmektedir.
Aylık tutarının değişmesi mümkün değildir
Soru: 26 Mart 1960 doğumlu bir kadınım. 1 Ocak 1994’te SSK’lı oldum. 4260 gün
prim ödedim. Ne zaman ve hangi şartlarla emekli olabilirim? Kısmi emeklilikte,
emekli aylığı tam emeklilikten daha mı düşüktür? Fahriye ÖZTÜRK/AYDIN
Cevap: 20 yıl sigorta, 5675 gün prim ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. 1415 gün
daha prim ödeyerek, prim ödemenizi 5675 güne tamamlayacağınız tarihte emekli
olabilirsiniz.
Ayrıca, 15 yıl sigorta, 3600 gün prim ve 56 yaş
şartlarına tabi olarak, bundan sonra prim ödemeseniz bile 56 yaşınızı
dolduracağınız 26 Mart 2016’da emekli olabilirsiniz. Muhtemelen asgari kazanç
tutarı üstünden prim ödediğinizden, hangi şartlarla emekli olursanız olun, taban
aylık uygulaması nedeniyle aynı tutarda aylık alırsınız.
İktisadi Dayanışma
Gazetecilik Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd.Şti
- Türkiye' nin En Büyük Mevzuat Portalına
Hoş Geldiniz.
|