|
Kurum zaman zaman kontrol ve muayene
yaptırabilir
Ekrem Sarısu - ekremsarisu@yaklasim.com - 14
Mayıs 2010 Cuma - Posta
Soru: 2005’te yüzde 40 engelli raporu aldım. 2006’da geçmiş protez oranlarını
geri çekmişler. 2007’de emekli oldum. 2009’da sürekli olan raporum hastaneye
sevk edildi ve yüzde 40’tan yüzde 32’ye düşürüldü. Emekliliğim iptal edildi.
2005’teki raporum geçerli midir? Yoksa şu anki yasaya göre mi işlem göreceğim?
Mahkemeye dava açtım. Haklarımı tekrar kazanabilir miyim? Tevfik CANDAN
Cevap: Sizde olduğu gibi kurumun malulen veya engelli hakkıyla emekli olanların
sağlık durumunda gelişme olup olmadığını kontrol için, zaman zaman kontrol ve
muayene yaptırabilir. Ortaya çıkacak yeni rapor oranına göre de emekli aylığını
yeniden düzenleyebilir. Kurumun yaptırdığı kontrol ve muayenede rapor oranı
yüzde 40’ın altında çıktığından emekliliğiniz iptal edilmiş. Verilen rapor
oranını düşük buluyorsanız iş mahkemesine dava açarak, rapor oranınızı mahkeme
yoluyla tespit ettirip emekli aylığınızı tekrar bağlatabilirsiniz (yüzde 40 ve
üstünde rapor alabilmeniz koşuluyla).
Annenizin eski kanuna tabi olarak 3600 gün prim ödemesi gerekiyor
Soru: Annem 15 Mayıs 1957 doğumlu. Haziran 1977’de SSK’lı oldu. Aralık 1978’de
işten ayrıldı. 557 gün primi var. Emekli olabilmesi için 1080 iş gününü doldurup
isteğe bağlı emekliliğe geçiş yapabileceğini öğrendik. Fakat şu anda mevzuatın
değiştiğini duyduk. Emeklilik şartlarıyla ilgili bize bilgi verebilir misiniz?
Müjde APAYDIN
Cevap: Anneniz 8 Eylül 1999 itibarıyla 18 yıldan fazla süredir sigortalı
olduğundan, bu tarihte yürürlüğe konan ve emekli olmayı zorlaştıran 4447 sayılı
yasaya tabi olmadan, eski kanun şartlarıyla emekli olacak. Eski kanuna göre yaş
haddinden emekli olmak için 15 yıl sigorta, 3600 gün prim ve 50 yaş şartlarına
tabi. 3043 gün daha prim ödeyerek, prim ödemesini 3600 güne tamamlayacağı
tarihte emekli olabilir. İsteğe bağlı prim ödemek için 1080 gün prim ödeme
şartı, 1 Ekim 2008’den itibaren kaldırıldı. Ancak, 1 Ekim 2008’den itibaren
isteğe bağlı prim ödemeleri 4/b sigortasına (Bağ-Kur) sayıldığından, annenizin
belirttiğimiz şartlarla emekli olabilmesi için 1770 gün (59 ay) isteğe bağlı
prim ödedikten sonra, kalan 1273 gün eksiğini sigortalı bir işte çalışarak
ödemesi gerekiyor.
15 yılı ve 3600 gün prim ödemesi olan kendi isteğiyle ayrılsa da kıdem
tazminatını alır
Soru: Yazılarınızın birinde, kıdem tazminatını alabilmek için 15 yıl sigorta ve
3600 günden fazla prim gerektiğini belirtmiştiniz. Yaptığım incelemelerde Eylül
1989’da sigorta başlangıcı olanlar için 25 yıl sigorta ve 5350 prim gününün
gerekli olduğu bilgisini edinmiştim. Yanlış bilgilendirilmiş olabilir miyim? Ali
KARAASLAN
Cevap: Yanlış bilgilendirildiğiniz doğru. Çünkü, kişiler normal ve yaş haddinden
olmak üzere iki şekilde emekli olabiliyor. Örnek vermek gerekirse, Eylül 1989
başlangıcınızla normal emekli olmak için 25 yıl sigortata, 5450 gün prim ve 51
yaş şartlarına tabisiniz. Doğum tarihinizi bildirmemişsiniz. 1 Temmuz 1965
doğumlu olduğunuzu varsaydığımızda, yaş haddinden emekli olmak için 15 yıl
sigorta, 3600 gün prim ve 60 yaş şartına tabisiniz. 3600 gün prim ödemeniz
varsa, yaş haddinden emekli olmak için aranan 15 yıl sigorta süresi ve prim
şartını yerine getirip, sadece yaş şartını yerine getiremediğinizden, kıdem
tazminatınızı alarak işinizden ayrılabilirsiniz.
Bulgaristan çalışma sürelerinizin 3228 gününü borçlanmanız gerek
Soru: 1948 Bulgaristan doğumluyum. 1998’de sigortalı oldum. 372 gün primim var.
1989’dan 1998 yılına kadar hasta çocuğuma baktım. Bulgaristan borçlanması ile
emekli olabilir miyim? Sezen SABAH
Cevap: Bulgaristan’dan zorunlu göç kapsamında gelmişseniz, Bulgaristan’daki
çalışma sürelerinizi borçlanabilirsiniz. Bulgaristan’daki çalışma sürenizin 3228
gününü borçlanarak, 372 gün olan prim ödemenizi 3600 güne tamamlayacağınız
tarihte emekli olabilirsiniz.
Babanız iki ay askerlik borçlanmasıyla bir yıl erken emekli olur
Soru: Babam 1 Aralık 1963 doğumlu. 18 Temmuz 1985’te sigortalı oldu. 7374 gün
primi var. Askerlik borçlanmasının ne kadarını yatırması gerekir? En erken ne
zaman emekli olabilir? ŞEVKET
Cevap: Babanız askerliğini sigorta başlangıç tarihinden önce yapmışsa, askerlik
süresinin 2 ayını borçlanması halinde, sigorta başlangıç tarihi iki ay geri
gider ve 25 yıl sigorta, 5225 gün prim, 48 yaş şartlarına tabi olur. Prim
ödemesi yeterli olduğundan, borçlanmadan sonra prim ödemese de 48 yaşını
dolduracağı 1 Aralık 2011’de emekli olabilir. Babanız askerliğini sigorta
başlangıç tarihinden sonra yapmışsa, askerlik borçlanması emekli olacağı tarihi
değiştirmediğinden borçlanma yapmasına gerek yok. Bu durumda da 25 yıl sigorta,
5300 gün prim ve 49 yaş şartlarına tabi olarak, 49 yaşını dolduracağı 1 Aralık
2012’de emekli olabilir.
Primleri geri alabilmeniz için 60 yaşını doldurmuş olmanız lazım
Soru: 1959 doğumluyum. 1982’de SSK’lı oldum. 1994 yılına kadar 1830 gün prim
ödedim. Kızımın sigortasından sağlık yardımı alıyorum. Geçmişten bugüne
sigortamı feshederek, ödediğim primleri nakit olarak geri alabilir miyim? Böyle
bir şey mümkün mü? Namık KARAAHMET
Cevap: Primlerinizi bugün için geri alamazsınız. Çünkü, emekli olmak için aranan
yaş haddini doldurduğu halde, emekli aylığı bağlatacak kadar prim ödemesi
olmayanlar, işten ayrılmaları ve talep etmeleri halinde, ödedikleri primleri
geri alabilirler. 60 yaşınızı dolduracağınız tarihe kadar prim ödemenizi 3600
güne tamamlayamazsanız, 2019’da 60 yaşını dolduracağınız tarihte talebiniz
üzerine, ödemiş olduğunuz primler iade edilir
İktisadi Dayanışma
Gazetecilik Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd.Şti
- Türkiye' nin En Büyük Mevzuat Portalına
Hoş Geldiniz.
|