|
İzin süresi ayrı, yol izni ayrı
Ekrem Sarısu - ekremsarisu@yaklasim.com - 10
Ağustos 2010 Salı - Posta
Soru: 4 yıldan beri özel bir şirkette çalışıyorum. Yıllık izin sürem kaç gündür.
Yol izni alma hakkım var mı? Varsa kaç gün? BAHATTİN
Cevap: Bir yıldan beş yıla kadar (beş yıl dahil) çalışan süresi olanların yıllık
ücretli izin hakları 14 gündür. Dolayısıyla 14 gün izin kullanabilirsiniz.
Yıllık ücretli izninizi işyerinizin kurulu olduğu yer dışında başka bir ilde
geçirecekseniz, bunu belgelemeniz ve talepte bulunmanız şartıyla, işveren en çok
4 güne kadar ücretsiz yol izni verir.
5 Mayıs 2008 ile 19 Haziran 2010 arası sorunlu
Soru: Bir yakınım yurtdışı borçlanması ile 17 Mart 2008’de emekli oldu ve emekli
maaşı almaya başladı. Bu arada 5 Kasım 2009’da iş yeri devraldı ve Bağ-Kur’lu
oldu. 25 Aralık 2009’da da iş yerini kapattı. Emekli maaşından kesinti
başlayınca, 15 Nisan 2010’da Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) başvurarak
emekliliğini iptal ettirdi. 29 Mayıs 2010’da da tekrar emeklilik talebinde
bulundu ve emekli maaşı tekrar bağlandı. Sorum şu: 5 Kasım 2009 tarihinde işe
başladıktan sonra, 15 Nisan 2010 emeklilik iptal tarihine kadar aldığı emekli
maaşlarını SGK faiziyle geri ister mi? İsterse nasıl bir yol çizmemiz gerekecek?
Okan AKSOY
Cevap: Yeni yasanın yürürlüğe girdiği 8 Mayıs 2008’den itibaren yurtdışı
borçlanmasıyla emekli olanların, diğer emekliler gibi emekli aylığını
kestirmeden, sosyal güvenlik destek primi ödeyerek çalışmaları yasaklandı. Bu
tarihten itibaren yurtdışı çalışma süresini borçlanarak emekli olanlar, emekli
aylığını kestirmeden sigortalı olarak çalışamadılar. Veya Bağ-Kur’lu olmayı
gerektiren faaliyette bulunamadılar. Ancak, Anayasa’ya aykırı, haksız ve
adaletsiz olan bu uygulama, 19 Haziran 2010 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan
5997 sayılı yasa ile yapılan değişiklikle düzeltilerek, 19 Haziran 2010’dan
itibaren emekli aylıkları kesilmeden sosyal güvenlik destek primi ödeyerek
çalışmalarına imkân sağlandı. Ancak, 8 Mayıs 2008 ile 19 Haziran 2010 tarihleri
arasında yakınınız gibi aylığını kestirmeden çalışanların durumları ile ilgili
bir düzenleme yapılmadığından, yapılan değişiklik beklentileri ve olası
ihtilafların önüne geçmekten uzak kaldı. Oysa ki değişikliğin yürürlülük
maddesini 8 Mayıs 2008 olarak belirlemiş olsalardı, hiçbir sorun kalmayacaktı.
Sonuç olarak, Sosyal Güvenlik Kurumu yakınınız işyeri devraldığı tarihten emekli
aylığını kestirdiği tarihe kadar almış olduğu emekli aylıklarını kanuni faiziyle
birlikte geri ister. Bu durumda 5997 sayılı yasa ve gerekçesini de baz alarak,
ödenen aylıların geri istenmesinin Anayasa’ya aykırı olduğu iddiasıyla iş
mahkemesine dava açarak, aylıkları yargı yoluyla ödememeye çalışabilirsiniz.
3600 günle 58 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz
Soru: 1966 doğumluyum. 10 Ocak 1995’te SSK’ya girişim yapıldı. İlk sigortamın
başlatıldığı zaman da patronum sadece 15 iş günü beni sigortalı gösterdi. Ondan
sonra 2005’e kadar çalıştığım halde sigortam ödenmedi. 2006’dan itibaren iş
değişikliği sebebiyle sigortalı çalışıyorum. Şu an 1130 günüm var. Kaç yıl sonra
ve kaç günle emekli olabilirim? Süreyya SOLAK
Cevap: İki şekilde emekli olabilirsiniz. 1) 20 yıl sigortalılık süresi, 5750 gün
prim ödeme ve 51 yaş şartlarıyla. Bu seçenekte 4620 gün daha prim ödeyerek, 1130
gün olan prim ödemenizi 5750 güne tamamlayacağınız tarihte. (Ara vermeden prim
öderseniz Temmuz 2023’te) 2) 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve
58 yaş şartlarıyla. Bu seçenekte 2470 gün daha prim ödeyerek, 1130 gün olan prim
ödemenizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 58 yaşınızı dolduracağınız 10 Ocak
2024’te.
3600 günle emekli olmada doğum tarihi de belirleyici unsur
Soru: Ekim 1978 sigorta başlangıcım, şu an 2850 gün prim ödemem var. 1976’da 20
ay askerlik yaptım. 3600 günden emekli olabilir miyim? Nail ÖZDEMİR
Cevap: 3600 günle emeklilikte, doğum tarihi şartları belirleyici bir unsur.
Askerliğinizi borçlanıp 150 gün daha prim ödeyerek, prim ödemenizi 3600 güne
tamamlamanız şartıyla, 55 yaşınızı 23 Mayıs 2011’e kadar dolduruyorsanız 58, 23
Mayıs 2014’e kadar dolduruyorsanız 50, 23 Mayıs 2014’ten sonra dolduruyorsanız
60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
Askerlik borçlanması babanızı erken emekli eder
Soru: Babam 15 Aralık 1961 doğumlu. 1 Kasım 1988-1 Kasım 1997 arasında Bağ-Kur’a
prim ödedi. 1998-2010 yılları arasında 2285 gün de SSK primi ödemiş bulunuyor.
Askerlik hizmetini 1982-1983 yıllarında yani sigorta başlangıç tarihinden önce
yaptı. Şu anda herhangi bir yerde çalışmıyor. Buna göre babam, 1) Hangi şartlara
tabi olarak, ne zaman emekli olabilir? 2) Yaş haddinden ne zaman emekli
olabilir? 3) Askerlik borçlanmasını yaptığımız zaman bize avantaj sağlar mı?
Adem KÖKSAL
Cevap: 1) Babanız SSK’da emekli olmak için, 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün
prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabi. Babanızın prim ödemesi yeterli olduğundan,
bundan sonra prim ödemese de, 25 yıllık sigortalılık süresini dolduracağı 1
Kasım 2013’te emekli olabilir. 2) Babanız yaş haddinden emekli olmak için, 15
yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabi. Babanız
normal emekli olacağından, yaş haddinden emekli olmayı düşünmesi yanlış. 3)
Babanız askerlik süresini (20 ay kabul edilmiştir) borçlanması halinde, sigorta
başlangıç tarihi 20 ay geri gider ve emekli olmak için, 25 yıl sigortalılık
süresi, 5375 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarına tabi olur. Ve 25 yıllık
sigortalılık süresini dolduracağı 1 Mart 2012’de emekli olabilir. Askerlik
borçlanması babanızı askerlik süresi kadar erken emekli eder.
Borçlanma hakkınızın tamamını kullanırsanız yaş şartınız 48’e iner
Soru: 28 Aralık 1965 doğumluyum. Sigorta giriş tarihim 18 Haziran 1992. Şu ana
kadarki prim ödemem 5600 gün. Ben yurtdışında 6 yıl sigortalı çalıştım ve
sigorta girişimden önce 2 yıl askerlik yaptım. 47 yaşında emekli olmam için kaç
yıl borçlanmam gerekiyor? Kerim KADIOĞLU
Cevap: 6 yıl yurtdışı ve 2 yıl da askerlik olmak üzere 8 yıllık borçlanma
yapmanız halinde sigorta başlangıç tarihiniz 8 yıl geri gider ve emekli olmak
için, 25 yıl sigortalılık süresi, 5225 gün prim ödeme ve 48 yaş şartlarına tabi
olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz de, 48
yaşınızı dolduracağınız 28 Aralık 2013’te emekli olabilirsiniz. Sonuç olarak tüm
borçlanma hakkınızı kullansanız da, 47 yaşında emekli olmazsınız.
İktisadi Dayanışma
Gazetecilik Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd.Şti
- Türkiye' nin En Büyük Mevzuat Portalına
Hoş Geldiniz.
|