|
4/a'lıysanız doğum borçlanması
yapabilirsiniz
Ekrem Sarısu - ekremsarisu@yaklasim.com - 15
Ağustos 2010 Pazar - Posta
Soru: Öğretmenim. 3 Ocak 1989’da doğum yaptım. Çalışmakta olduğum KOSGEB Bursa
şubesinden 30 Mayıs 1989’da ayrıldım. 14 Ocak 1994 yılına kadar çalışmadım.
Çocuğum hayatta. Borçlanma yapabilir miyim? Vildan YENİGELEN
Cevap: Doğum borçlanmasından 4/a sigortalıları (SSK) yararlanıyor. KOSGEB’de
sözleşmeli olarak çalıştığınızı tahmin ediyoruz. Tahmin ettiğimiz gibi 4/a
sigortalısı olarak çalışmışsanız, doğum yaptığınız tarihten itibaren 2 yıl
süresince sigortalı çalışmadığınız ve çocuğunuz yaşadığı için, doğum borçlanması
yapabilirsiniz. Doğum borçlanması talebinde bulunup tebliğ edilen borçlanma
bedelini bir ay içinde ödemeniz halinde, 720 gün sigorta süresi
kazanabilirsiniz. Ancak KOSGEB’de 657’ye tabi olarak (memur) çalışanlar da
bulunuyor. Memur olarak çalışmışsanız doğum borçlanması yapamazsınız. Varsa
ücretsiz doğum izninizi borçlanabilirsiniz.
Değer artış kazancı hesabı yapmadan gayrimenkul satan yanar
Soru: Bir yıl önce satın almış olduğum daireyi satmak durumundayım. Herhangi bir
vergi ve cezaya muhatap olmamak için nelere dikkat etmeliyim? Selim BARAN
Cevap: Öncelikle, değer artış kazancına dikkat etmeniz gerekir. 1 Ocak 2007’den
itibaren satın alınan ve 5 yıl (1 Ocak 2007’den önce iktisap edilenler 4 yıl)
içinde elden çıkarılan gayrimenkullerden elde edilen kazançlar, değer artış
kazancı kapsamında Gelir Vergisi’ne tabi bulunuyor. Bugünkü koşullarda bir yıl
önce satın aldığınız gayrimenkulü satmanızdan, bir kazanç elde edeceğinizi
düşünmüyoruz. Ancak, bazen alışta, tapu işlemleri sırasında gayrimenkulün alım
bedeli düşük gösteriliyor, satışta ise banka kredisi kullanma, alıcının titiz
olması gibi nedenlerle gerçek satış bedeli gösteriliyor. Bu durumda satıcı
gerçekte olmasa da tapu kayıtlarına göre kâğıt üstünde ciddi tutarda değer artış
kazancı elde etmiş görünüyor.
Satıcı, değer artış kazancı beyan ederek Gelir
Vergisi ödeyeceğini bilmediğinden, vergi yükümlülüklerini yerine getirmiyor ve
yıllar sonra ödeyemeyeceği tutarda ceza ve vergiye muhatap olabiliyor. Bu açıdan
dairenin tapu kaydındaki alış bedelini dikkate alarak, satış işlemi tesis
etmenizde yarar var. Bunun dışında tapu harcı emlak vergi değerinden az olmamak
üzere gerçek satış değeri üstünden ödendiğinden harç ödeyeceğiniz bedeli tespit
etmeye dikkat etmenizde, satıştan sonra bağlı olduğunuz belediyeye satışa
ilişkin bir dilekçe vererek Emlak Vergisi kaydınızı kapatmayı atlamamanızda
yarar var.
Yol izni için ücret ödenmez
Soru: Yıllık ücretli iznini işyerinin bulunduğu ilden başka bir ilde
kullananlara 4 gün yol izni verildiğini yazılarınızdan öğrenmiş bulunuyorum.
Bayramdan sonra kullanacağım yıllık iznim sırasında şirketten yol izni
isteyeceğim. Şirketim yol izni verir mi, bilmiyorum. Şayet 4 gün yol izni
verirlerse çalıştığım şirket 4 gün yol izni süresi için yıllık izinde olduğu
gibi ücret ödeyecek mi? Cevdet TURNA
Cevap: Yıllık ücretli iznini işyerinin kurulu olduğu yer dışında başka bir yerde
kullanacak olan kişiye, talepte bulunması ve belgelemesi şartıyla gidiş ve
dönüşte yolda geçecek süreleri karşılamak üzere işveren toplam 4 güne kadar yol
izni vermek zorundadır. Talep etmeniz halinde, çalıştığınız şirket 4 gün yol
izni verir. Ancak yol izni ücretsiz izindir. 4 gün için şirketiniz ücret ödemez.
Doğum borçlanması annenizi emekli eder
Soru: Annem 1953 doğumlu. 1969’da SSK’lı oldu. 1531 gün prim ödemesi var. 1 Ekim
2008’den beri Bağ-Kur’a isteğe bağlı ödeme yapıyor. En avantajlı ödeme şekli
nasıl ve ne zaman emekli olabilir? İşten ayrılış tarihi Nisan 1975. Annem Kasım
1976 ve Ocak 1983 tarihlerinde doğum yaptı. Doğum borçlanması yapabilir mi?
Tolga İZMİRLİ
Cevap: Anneniz 8 Eylül 1999 itibarıyla 18 yıldan fazla süredir sigortalı
olduğundan, eski yasa şartlarıyla emekli olacak. Eski yasaya göre 15 yıl
sigorta, 3600 gün prim ve 50 yaş şartlarına tabi. Anneniz 1309 gün daha prim
ödeyerek, 2191 gün olan prim ödemesini 3600 güne tamamlayacağı tarihte emekli
olabilir. Bu durumda anneniz 2 doğumu için borçlanarak 1440 gün kazanmak
suretiyle prim ödemesini 3600 güne tamamlayarak hemen emekli olabilir.
Çalışanın izni olmadan işveren yıllık izin süresini bölemez
Soru: Özel bir işyerinde çalışıyoruz. İşyeri ‘yıllık izinleri kışlık ve yazlık
olarak böleceğiz’ diyor. Böyle bir hakları var mı? Kabul etmezsek tamamını kışın
kullandırmakla tehdit ediyorlar. Biz işçilerin hakları nedir? İstediğimiz zaman
tamamını kullanabilir miyiz? Rumuz: angel77
Cevap: Yıllık ücretli izin süresi işverence bölünemez. 4857 sayılı İş Kanunu’nun
53’üncü maddesi hükmünce belirlenen izin sürelerinin bölünmeden kullandırılması
esastır. Ancak tarafların (işçi ve işverenin) anlaşması halinde, izin süresinin
bir bölümü 10 günden aşağı olmamak üzere en çok üçe bölünerek kullandırılabilir.
Sonuç olarak işveren izniniz olmadan yıllık
ücretli izninizi bölemez. Yıllık ücretli iznin ne zaman kullanılacağını işveren
belirlemekte. Ancak bu belirleme işverenin keyfiyetinden ziyade, işyerindeki
işin özelliklerine göre belli kurallara bağlı olarak yapılmaktadır. İşveren izin
kuruluna (100’den fazla işçi çalışan yerlerde kurulur), 100’den az kişi çalışan
yerlerde işveren vekili ile işçilerin aralarından seçeceği kişinin oluşturduğu
ikili kurula danışarak, işyerinde yürütülen işlerin nitelik ve özelliklerine
göre, yıllık ücretli izinlerin her yılın belli bir döneminde veya dönemlerinde
verileceğini tayin edebilir. Bunu işyerinde ilan eder.
İşten ayrıldığınız tarihten itibaren 5 yıl içinde dava açmanız gerekiyordu
Soru: 28 Ekim 1978 doğumluyum. Eylül 1996 ile Mayıs 1997 tarihleri arasında özel
bir şirkette çalıştım. Sigortamı başlattıklarını söylemişlerdi. Fakat prim
yatmamış. Ablam ve amcam da o tarihlerde aynı şirkette çalışıyorlardı. Şirketi
mahkemeye verip, ablam ve amcamı şahit göstersem, sigortamın yatırılmasını
sağlayabilir miyim? Bordrolar elimde bulunmuyor. Sigorta numaram 6 Ocak 1995’te
okul stajı zamanında verildi. Fakat ilk sigorta prim yatma tarihi 5 Kasım 2003
görünüyor. Bu yüzden 4-5 yıl daha geç emekli olacağım. Murat ÇELİK
Cevap: Şirket giriş bildirgenizi de göndermediğinden, SSK’ya bildirilmeyen
günlerinizi yargı yoluyla kazanmak için, işten ayrıldığınız tarihten itibaren 5
yıl içinde hizmet tespit davası açmanız gerekiyordu. 5 yıllık zamanaşımı
süresini doldurduğunuzdan dava açarak gün kazanamazsınız.
Yılbaşında emekli olabilirsiniz
Soru: 1 Ocak 1966 doğumluyum. 1 Ekim 1981’de SSK’lı oldum. 6100 gün primim var.
Askerliğimi saydırmadım (18 ay). Ne zaman emekli olabilirim? İsmail TAY/Malatya
Cevap: 25 yıl sigorta, 5075 gün prim ve 45 yaş şartlarına tabisiniz. Prim
ödemeniz yeterli olup süre şartını da sağladığınızdan, bundan sonra prim
ödemeseniz de 45 yaşınızı dolduracağınız 1 Ocak 2011’de emekli olabilirsiniz
İktisadi Dayanışma
Gazetecilik Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd.Şti
- Türkiye' nin En Büyük Mevzuat Portalına
Hoş Geldiniz.
|