|
Çalışan emekli işveren haksız yere işten
çıkartırsa kıdem tazminatı alabilir
Ekrem Sarısu - 16 Kasım 2010 Salı - Posta
Soru: Dedem özel bir şirketten emekli ve hala
çalışmakta. Şuan 58 yaşında ve işi çok ağır. Emekli olalı 15 yıl oldu. Şuan
işten ayrılmak istiyor. Çalıştığı 15 yılın tazminatını alabilir mi? Ayrıca, iş
yerinin taşınma gibi bir durumu da var. Bu nedenle ayrılırsa alabilir mi? Bir
bilgi verirseniz çok mutlu olurum.
Irmak ALBAYRAK
Cevap: Çalışan emeklinin işyerinden kıdem tazminatı alarak ayrılabilmesi için ya
iş akdini işverenin haksız yere feshetmesi, yani işten çıkartması veya emeklinin
iş akdini haklı bir nedenle(örneğin; ücretinin 20 günden fazla geciktirilmesi,
işyeri koşullarının sağlığını bozması, işyerinde psikolojik taciz görmesi vb.)
fesh etmesi gerekiyor. Bunun dışında çalışan emekli kıdem tazminatı alarak
işinden ayrılamaz. İşyeri farklı bir şehre taşınırsa, bu çalışma koşullarında
esaslı değişiklik anlamına gelir. Bu takdir de işveren durumu dedenize yazılı
olarak bildirmesi dedenizin de, 6 işgünü içinde yeni işi kabul edip etmediğini
yazılı olarak işverenin bildirmesi gerekiyor. Dedeniz işi kabul etmezse, işveren
iş akdini kıdem ve ihbar tazminatını ödeyerek fesh etmek zorunda.
Yurtdışı çalışma sürenizi borçlanırsanız 55 yaşa tabi olursunuz
Soru: 14.12.1970 doğumluyum. İlk işe giriş tarihim 03.06.1989,
03.06.1989–28.12.1989 tarihleri arasında Bağ-Kur’lu olarak 6 ay 25 gün,
15.08.1996-02.07.1997 tarihleri arasında SSK'lı olarak 317 günlük hizmetim
bulunmaktadır. 21.06.1999'dan itibaren Emekli Sandığı’na tabi devlet memuru
olarak çalışmaktayım. 1990-1991 yılları arasındaki 1 yıl 6 aylık (18 Ay)
askerlik süresini borçlanarak Emekli Sandığındaki hizmetimle birleştirdim.
1992-1995 yılları arasında yurt dışında geçen 2 yıl 10 ay 9 günlük hizmetimin
borçlanmasını yaparsam ne zaman emekli olabilirim?
Enver GARİPOĞLU
Cevap: Yurtdışı çalışma sürenizi borçlanmanız halinde emekli olmak için; 25 tam
yıl fiili hizmet süresi ve 55 yaş şartlarına tabi olursunuz. Yaklaşık 9 yıl daha
çalışarak fiili hizmet sürenizi 25 tam yıla tamamlamanız şartıyla, 55 yaşınızı
dolduracağınız 14 Aralık 2025 tarihinde emekli olabilirsiniz.
Anneniz yüzde 60 rapor alabilirse malulen emekli olur
Soru: Annemin sigorta başlangıç tarihi 1985’dir. 1280 gün prim ödemesi var. 520
gün doğum borçlanması yaptı. 2007 'de kalp ameliyatı geçirdi.(kalp kapakçıkları
değişti ) Şuanda çalışmıyor. Malulen 1800 günle emekli olabilir mi? Yüzde kaç
rapor almalı?
Murat BAL
Cevap: Malulen emekli olabilmesi için; 10 yıl sigortalılık süresi, en az yüzde
60 işgücü kaybı raporu ve 1800 gün prim ödeme şartları aranıyor. Anneniz süre ve
prim şartını sağladığından en az yüzde 60 işgücü kaybı raporu alabilirse,
malulen emekli olabilir.
1260 günden az prim ödeyeceğinizden Bağ-Kur riskiniz yok
Soru: 1 Ocak 1972 doğumlu bayanım.15 Ekim 1985 tarihinde sigortalı oldum. 1998
tarihine kadar çalışarak 3800 gün prim ödedim. Bir daha çalışmadım. 1 Ocak 2008
tarihinde isteğe bağlı ödemeye başladım. SSK emeklisi olmak istiyorum. Ne zaman
ve nasıl emekli olurum? İsteğe bağlıyı kapatmam mı gerekiyor? Lütfen
bilgilendirir misiniz?
Aslı YAMAN
Cevap: Emekli olmak için; 20 yıl sigortalılık süresi, 5075 gün prim ödeme ve 42
yaş şartlarına tabisiniz. 285 gün daha prim ödeyerek, Eylül 2010 ayı sonu
itibariyle 4790 gün olan prim ödemenizi 5075 güne tamamlamanız şartıyla, 42
yaşınızı dolduracağınız 1 Ocak 2014 tarihinde emekli olabilirsiniz. 1 Ekim 2008
den itibaren isteğe bağlı prim ödemeleri 4/b(Bağ-Kura) sigortasına sayılıyor.
Ancak, priminizi 5075 güne tamamladıktan sonra isteğe bağlıdan çıkıp, prim
ödemezseniz, isteğe bağlı olarak 1260 günden az prim ödemiş olacağınızdan 4/a
sigortasından(eski adıyla SSK dan) emekli olabilirsiniz. Bağ-Kurlu olma riskiniz
yok.
25 ay Bağ-Kura 348 günde çalışarak SSK ya prim ödemelisiniz
Soru: 6 Ocak 1970 doğumlu bayanım. 30 Mart 1988 SSK giriş tarihim. SSK ya 3647,
Bağ-Kura 480 gün prim ödemem var. Halen Bağ-Kura prim ödemekteyim. Nereden ve ne
zaman emekli olabilirim?
FADİME
Cevap: SSK dan emekli olmak avantajlı. SSK da emekli olmak için; 20 yıl
sigortalılık süresi, 5225 gün prim ödeme ve 44 yaş şartlarına tabisiniz. Yalnız
primi ödenen son yedi yılda fazla prim ödenen kurumdan emekli olunduğundan, SSK
şartlarıyla emekli olmanız için, Bağ-Kura toplam 1230 günden fazla prim
ödememeniz gerekiyor. Bağ-Kura 25 ay(750 gün) daha prim ödedikten sonra Bağ-Kuru
kapatıp, 348 günde sigortalı bir işte çalışarak prim ödemek suretiyle, toplam
prim ödemenizi 5225 güne tamamlamanız şartıyla, 44 yaşınızı dolduracağınız 6
Ocak 2014 tarihinde emekli olabilirsiniz.
Annenizin doğumları başlangıçtan sonraysa prim eksiğini borçlanmayla
tamamlayabilir
Soru: Annemin ilk sigorta başlangıcı 1991 yılının 3. ayı şu anki toplam prim gün
sayısı 3004 01.01.1958 doğumlu bu şartlarda ne zaman emekli olabilir maaşını
alabilir ve geriye dönük borçlanmadan faydalanabilir mi? 2 çocuk sahibi kendisi
bilgilerinize sunar iyi çalışmalar dilerim.
SADRİ
Cevap: Anneniz yaş haddinden emekli olmak için; 15 yıl sigortalılık süresi, 3600
gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabi. 596 gün daha prim ödeyerek, 3004 gün
olan prim ödemesini 3600 güne tamamlaması şartıyla, 58 yaşını dolduracağı 1 Ocak
2016 tarihinde emekli olabilir. Anneniz sigorta başlangıç tarihinden sonra doğum
yapmış ve doğum tarihinden sonra iki yıl süresince prim ödeyerek çalışmamışsa,
596 gün doğum borçlanması yaparak prim eksiğini 23 Mayıs 2011 den önce doğum
borçlanmasıyla tamamlarsa, 56 yaşını dolduracağı 1 Ocak 2014 tarihinde emekli
olabilir.
Sosyal Güvenlik Kurumu, yasada hüküm olmamasına rağmen, başlangıç tarihinden
önceki doğumları borçlandırmıyor. Annenizin doğumları Mart 1991 den önceyse(ki
sorundan önce olduğu anlaşılıyor) doğum borçlanması yapabilmek için İş
Mahkemesine dava açmanız gerekiyor.
Yüzde 55 raporla malulen emekli olunmaz
Soru: Yaklaşık beş yıl öncesine kadar çalışıyordum. Sağlık açısından bir
problemim yoktu. Beş yıl önce baypas ameliyatı oldum ve çalışma gücümü
kaybettim. 5 Ekim 2009 tarihinde şişli etfal eğitim ve araştırma hastanesinden
özürlü sağlık kurulu raporu ile yüzde 55 iş göremez raporu aldım. Mağdurum ve
malulen emekli olmak istiyorum. Beni bu konuda bilgilendirmenizi rica ediyorum?
Abdülmenan ÖZBEK/ İSTANBUL
Cevap: Malulen emekli olmak için; 10 yıl sigortalılık süresi, 1800 gün prim
ödeme ve en az yüzde 60 işgücü kaybı raporu gerekiyor. Bu üç şartı bir arada
sağlayan sigortalı malulen emekli olabilir. Yüzde 55 raporla malulen emekli
olmazsınız. Ancak, vergi indirim hakkı almanız halinde, engellilere tanınan
haktan yararlanarak erken emekli olmanız mümkün. Sigorta başlangıç tarihinizi,
askerlik yapıp yapmadığınızı, yapmışsanız tarihini ve süresini ve prim ödeme gün
sayınızı bildirdiğinizde hangi tarihte emekli olacağınızı hesaplayabiliriz.
İktisadi Dayanışma
Gazetecilik Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd.Şti
- Türkiye' nin En Büyük Mevzuat Portalına
Hoş Geldiniz
|
