|
YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİR
NACİ KESKİN
(SWORN IN CERTIFIED
PUBLIC ACCOUNTANT)
Reşat bey mah beş ocak
cad. Av.Mahmut Eroglu Sokak.Berköz Apt.Kat.1.Daire 6/ADANA
Telefon 0 322 4575470
-72 Pbx Faks: 4575167-0532 3679430
Sahte Ve
Muhteviyatı İtibariyle Yanıltıcı Belge Düzenleme Fiili , Devam Eden Sorunlar
Ve Yeminli Mali Müşavirler’in Olumlu Katkıları
Vergi tevkifatı sorumluğu içeren V.U.K 11 maddesi, vergi tevkif edip
vergi dairesine yatırmada önemli bir boşluğu doldururken, KDV Kanunun 29.
maddesi ve 32. maddesi gereği, önce KDV indirimi mekanizmasında sonra KDV
iadelerinde (müteselsil sorumluluk açısından) önemli bir görev icra
etmektedir. Müteselsil sorumluluğun şartları, sınırları ve bu konuya ilişkin
usul ve esaslar Maliye Bakanlığınca belirlenmektedir.
Maliye Bakanlığı yetkisini kullanarak, KDV iadesi mekanizmasında büyük ölçüde
değişiklik yapan 84 seri numaralı KDV tebliğinin III. bölümünde müteselsil
sorumluğu uygulamaya koymuştur. Tebliğin ilgili bölümü aşağıdaki gibidir.
“Mal teslimlerinde alım-satıma taraf olanlar, hizmet ifalarında hizmetten
yararlananlar, bu safhadaki işlem bedeli üzerinden hesaplanan katma değer
vergisi ile sınırlı olmak üzere, Hazine'ye intikal etmeyen katma değer
vergisinden tebliğde belirlenen şartlarda müteselsilsen sorumlu olacaklardır.”(joint
and several responsibilty)
KDV iadelerinde müteselsil sorumluluk mal alım satımına taraf olanlar ve
hizmetten yararlananlar arasında teslime konu mal ve hizmetin ifa edildiğini
sonuçlandıran fatura ile başlar. Fatura V.U.K.’nun 229. maddesine göre
müşterinin satılan emtia veya iş karşılığında borçlandığı meblağı gösteren
vesikadır.
Ticari hayatın önemli bir evrakı olan fatura , SAHTE VE MUHTEVİYATI
İTİBARİYLE YANILTICI belge (false invoice and misleading document or
invoice) olarak düzenlendiği durumlarda Maliye Bakanlığı’nın, faturayı
bilmeden kullananın ve yeminli mali müşavirlerin bürokratik olarak işini
zorlaştırmaktadır.
KDV iadesinde Hazine’ye intikal etmeyen KDV’nin hangi safhada kırıldığını,
kaybolduğunu tespit ve tayin etmek çoğu zaman güçtür. Öyle organizasyonlar
vardır ki her türlü kıymet hareketi kayıt altındadır. Tüm alış ve satışlara
ilişkin ödemeler bankadan geçmekte, tüm depolar mal dolu, kurumsal organizasyon
tamdır. Bu durumda sahte ve muhteviyatı yanıltıcı belgeyi anlamanız için
hadiseyle iç içe olmanız gerekmektedir.
84 seri nolu KDV tebliğinde ‘müteselsil sorumluluktan kurtulmak için alıcıların,
borçlandıkları meblağları 4389 sayılı Bankalar Kanunu hükümlerine göre
faaliyette bulunan banka veya özel finans kurumları vasıtasıyla ödemeleri ve
banka veya özel finans kurumuna yapılacak ödeme sırasında düzenlenecek belgede
satıcının (veya adına hareket edenlerin) adı- soyadı (tüzel kişilerde
unvanı) ile banka veya özel finans kurumundaki hesap numarasını ve vergi
kimlik numarasını doğru olarak yazdırmaları, ödemenin çekle yapılmış olması
halinde Türk Ticaret Kanununun 697. maddesinin birinci ve ikinci fıkrasına uygun
olarak çek düzenlemeleri ve lehine çek keşide edilenin vergi kimlik numarasını
yazmaları, halinde müteselsil sorumluluk uygulaması ile muhatap tutulmazlar’
denmektedir.
Son zamanlarda bankadan yapılan ödemelerin hangi kademede olursa olsun paranın
bankadan satıcıya gönderildiği ancak bankadan çekilerek tekrar alıcıya
verileceği ve bunun pek garantisi olmadığı yorumları yapılmaktadır. Bu konuda
neyin garanti olacağı bilinmemektedir. Danıştay kararları mı? 84 nolu KDV
tebliği mi? Ticari örf ve teamüller mi? Yeminli Mali Müşavirler mi? Vergi
denetimi mi?
Bir mükellef ödediği KDV’yi (alt mükellef bulunamadığı veya da bir vergi
inceleme elemanın o mükellef hakkında olumsuz raporunun tespiti halinde
)tekrar ödemek zorunda kalmaktadır.
84 numaralı tebliğin yarattığı yeni oluşum ise KOD ‘a girme KOD’tan çıkmadır.
KOD’a girmek çok kolay çıkmak çok zordur. KOD 1, KOD 2, KOD 3, KOD 4, KOD 5, KOD
6, KOD 9 gibi şifrelerle adlandırılan mükellefler bazen ummadıkları anda ıttılaı
dışında bir KOD’a giriveriyorlar. Ne acı gerçektir ki çoğu mükellef günahsız ve
mesnetsiz yere ticari ve mesleki risk altına girmektedir.
Bir de resen mükellef terki vardır. 2004/13 uygulama iç genelgesine göre, V.U.K.
160 maddesinde açıklanan şartların dogması halinde mükellefler Vergi
dairelerince resen terk ettirilir. Bunlar KOD 8 olarak anılır.Bu şekilde, anlık
sürprizlerle karşılaşılması muhtemeldir.
Başka alıcılara sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenleyen bir
mükelleften mal alan ancak ,kendi ödemelerini 84 numaralı tebliğde açıklanan
şekilde ödeyen mükellefin, olayın gerçek mahiyetini ispatlaması için inceleme
talebine bulunması gerekecektir. Mal aldığı mükellef hakkında sahte belge
düzenleme raporu varsa, bu mükelleften mal alanlar KOD 5’e alınacaktır. Bu durum
olumsuz tespittir.(negative determination about taxpayer) KOD 5’e
girenlerden mal alanlarda, alt mükelleflerde zor durumda kalacak ticari
ilişkilerde bozulacaktır. İlgili mükellefler ödedikleri KDV’yi tekrar ödeyecek
veya dava açacaktır.
Bu durumlar hakikaten garip ve katlanılması zor gerçeklerdir. KDV iadesi
konusunda görev icra eden Yeminli Mali Müşavirler ya zoru başaracak veya zora
katlanamayacaksa risk almayacaktır.
Kayıt dışı ekonomi içinde sahte ve muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge önemli
yer tutmaktadır. Sahte ve yanıltıcı belge düzenleme ve kullanma filini caydırmak
amacıyla yapılan en son düzenleme 23.01.2008 tarih ve 26781 sayılı Resmi
Gazetede yayınlanan Temel Ceza Kanunlarına Uyum Kapsamında yürürlüğe konulan
5728 sayılı kanun’dur. Bu Kanunun 276 maddesinde V.U.K. 359 maddesin de
değişikliğe gidilmiş ve sahte ve muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge
düzenleyenlere verilen hapis cezası bir yıldan üç yıla, belgeleri kısmen ve
tamamen sahte olarak düzenleyenlere ve kullananlara verilen hapis cezası ise üç
yıldan beş yıla çıkartılmıştır. Sahte belge ”Gerçek bir muamele veya durum
olmadığı halde bunları varmış gibi düzenlenen belge sahte belgedir” denilerek
tarif edilmiştir.
Buna karşın, sahte ve yanıltıcı belgenin ekonomiye girip, zarar vermesinden önce
çaresinin tespiti şarttır. Cezaların arttırılması fiilin tespiti halinde
uygulanan bir yöntemdir. Ancak işin sonucunda uygulanan cezai müeyyidelerde atı
alan Üsküdar' ı geçmiş olacaktır.
Ne gibi tedbirler alınabilir, kanaatimiz şudur.
Herkesin bildiği, söylediği gibi KDV oranlarının % 1, 8, 18 değil ‘de tek bir
oran olan % 8’in uygulamaya konulmasıdır. Bu yöntem anlık etki yapacak sahte
fatura düzenlemesine tenezzül edilmeyecektir.
İşe başlamalardan önce caydırıcı tedbirler almakta yarar vardır. Ticari ve sınaî
işler kapsamında kurulacak şirket ve şahıs işletmelerinin,
Sermaye yapılarının, yapacakları işin mahiyeti ile uyumu,
İş yeri mülkiyeti tapusu,
İş yeri kira ise yapılan kontrattaki kira tutarının mevkii ve şerefiye
itibariyle miktarı,
Ortakların ve şahısların öz geçmişleri ve tahsil durumları,
Ekonomik varlığı,
İktisadi kıymetlerinin durumu,
İşe başlama itibariyle açtırdığı banka hesap numaraları
Maruf ve bilinen basiretli bir tüccardan kefalet’ te alınmalıdır.
Bunlar birer örnektir.
Çoğaltılabilir.
Anayasamızın 48. maddesinde yazılı olduğu üzere “herkes dilediği alanda çalışma
ve sözleşme hürriyetine sahip olup, özel teşebbüs kurulması serbesttir”. Kişi
haklarına müdahale etmeden idari tedbirler alınması şarttır. Ayni maddenin
ikinci fıkrasında, ”Devlet özel teşebbüslerin milli ekonomik gereklerine ve
sosyal amaçlara uygun yürümesini, güvenlik kararlılık içinde çalışmalarını
sağlayacak tabirleri alır“denmektedir. Sahte ve muhteviyatı itibariyle belge
düzenleyenler iş hayatı içinde dürüst mükellefler nezdinde moral bozucu, rekabet
yaratıcı, vergide adaletini bozucu ortam yaratmaktadırlar. Vergi dairesinden
vergi kimlik numarası alarak fatura bastırıp fatura satmak vicdanlara ve mantığa
sığmayan mükellefiyet türüdür.
Vergi dairesine kayıt yaptırmak onurlu basiretli iş adamının işi olmalıdır. 500
YTL’ye iş yeri kiralayıp, iki sandalye koyup bir telefon alıp, inşaat, taahhüt,
tekstil, yedek parça otomotiv ticareti, demir ticareti, sanayi ürünleri ticareti
yapmak için maliyeye kayıt yaptırmak öyle basit olmamalıdır. İşe başlamada
önemli teminatlar alınmalıdır.(quarantee of taxpayer,additional security
certificate for tax office)
Diğer bir yandan, Yeminli Mali Müşavirlerin sahte ve muhteviyatı itibariyle
yanıltıcı belge düzenleyen ve kullananlar hakkında tespit ettikleri
olumsuzluklar ve bu sayede Hazine menfaatine sağlamış oldukları faydayı inkâr
etmemek gerekir. İbraz edilen KDV iadesi tasdik raporları önemli bir boşluğu
doldurmaktadır.
Yeminli Mali Müşavirler KDV iadesi tasdik raporu yazmadıkları taktirde risk
almayacaktır( chance a high risk.) Buna karşın tam tasdik yaptığınız bir
mükellefin de KDV iadesi raporunu ayni yeminli mali müşavirin tarafından
yazılması uygundur.Ancak bazı yeminli mali müşavirler prensip itibariyle KDV
iadesi tasdik raporlarını yazmayıp tam tasdik yaptığı mükellefine başka bir
meslek mensubunu bulmasını tavsiye etmektedirler.Yeminli mali müşavirlik
mesleğinde MESLEK MENSUPLARININ başını derde sokacak en büyük risk
SAHTE VE MUHTEVİYATI İTBARİYLE YANILTICI BELGEDİR.YMM üzerinde riski
azaltmanın yolları aranmalıdır. (risk improvement)
Şu anki mevzuat ve uygulamalar içinde (anında ön tespit, müdahale açısından)
Yeminli Mali Müşavirler sahte ve muhteviyatı yanıltıcı belge düzenleyenlerin
gelişmesini önleyecek mühim bir sigortadır. Ancak yeminli mali müşavirlerin
tehlikenin nerden geleceği belli olmayan bu ortamda kendilerini sigorta edecek
güç kaynağı yoktur.
Bu nedenle YMM‘in yetkilerinin arttırılması, inisiyatif kullanma yetkisinin
verilmesi, suç tespiti halinde kasıt unsurunun aranılması, tehlike ve zora
düştükleri anda devlet güçlerinden anında yararlanma yetkisinin verilmesi
sağlanmalıdır.
Buraya kadar anlattıklarımızdan SAHTE VE
MUTEVİYATI İTBARİYLE YANILTICI BELGE DÜZENLEME VE KULLANMA FİİLİ garip ve
katlanılması zor gerçeklerdir
Devlet, basiretli iş adamlarımız, tüm meslek camiası el ele vererek bu hastalığı
tedavi etmek durumundayız. Devletten haksız yere iade almak için hiç kimse sahte
belgeyi devletin ve yeminli mali müşavirin önüne koymamalı. Bu vatan
hepimizindir. Vergiyle kalkınacaktır.
İktisadi Dayanışma
Gazetecilik Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd.Şti
- Türkiye' nin En Büyük Mevzuat Portalına
Hoş Geldiniz |
