|
SOSYAL GÜVENLİK VE İŞ HUKUKU
İş güvenliği önlemlerinin alınmaması
nedeniyle işin durdurulması ve işyerinin kapatılması
İbrahim Işıklı - 20 Eylül 2006 Çarşamba -
Dünya
Geçen hafta Zonguldak'ın Çaycuma ilçesindeki bir süt fabrikasının kazanı
patladı. Olayda 2 kişi hayatını kaybetti, aralarında fabrikanın sahibinin de
olduğu 9 kişi yaralandı. İş Kanunu uyarınca, bu tür bir tehlikenin söz konusu
olması durumunda işyerlerinin kapatılması mümkün bulunmaktadır.
Bir işyerinin tesis ve tertiplerinde, çalışma yöntem ve şekillerinde, makine ve
cihazlarında işçilerin yaşamı için tehlikeli olan bir husus tespit edilirse, bu
tehlike giderilinceye kadar işyerlerini iş sağlığı ve güvenliği bakımından
denetlemeye yetkili iki müfettiş, bir işçi ve bir işveren temsilcisi ile bölge
müdüründen oluşan beş kişilik bir komisyon kararıyla, tehlikenin niteliğine göre
iş tamamen veya kısmen durdurulur veya işyeri kapatılır. Komisyona kıdemli iş
müfettişi başkanlık eder. Komisyonun çalışmaları ile ilgili sekretarya işleri
bölge müdürlüğü tarafından yürütülür. (4857 sayılı İş Kanunu 79. mad.) Komisyon
toplantılarına müfettişlerin ve bölge müdürünün katılması mecburidir.
İşçi veya işveren temsilcilerinin veya yedeklerinin katılmaması, komisyonun
toplanmasını ve karar almasını engellemez. Kararlar oy çokluğuyla alınır.
Oyların eşitliği halinde, başkanın bulunduğu taraf çoğunluğu sağlamış sayılır.
Kararların gerekçeli yazılması ve toplantıya katılanlarca imzalanması gerekir.
İşin kısmen veya tamamen durdurulmasına, işyerinin kapatılmasına karar verildiği
sırada, işveren, durdurma veya kapatma sebeplerini gidermek için çalışma
talebinde bulunursa, çalışmaya izin verildiği, gerekirse süre de belirlenerek,
işin durdurulmasına veya kapatılmasına dair karara yazılır.
Çalışanların hayatı için tehlikeli olan husus, işin durdurulması veya işyerinin
kapatılması kararının alınmasına kadar geçecek süre beklenmeden tedbir
alınmasını gerektirecek nitelikte ise müfettişçe durumu ve alınması gereken
tedbirlerin niteliğini belirten bir rapor düzenlenir, birer örneği mülki amire,
bölge müdürüne ve işverene verilir. Mülki amirin emriyle güvenlik kuvvetlerince
tehlikeyi giderecek tedbirler alınır. Durumu belirleyen bir tutanak düzenlenir
ve bölge müdürlüğüne gönderilir. Bölge müdürü, komisyonu derhal toplantıya
çağırır. Durum, müfettişçe, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Teftiş
Kurulu Başkanlığı'na bildirilir.
Komisyona işçi temsilcisi olarak, bölge müdürlüğü görev alanı içinde her işkolu
için, kendisine mensup işçi sayısı en yüksek olan işçi sendikaları
konfederasyonu yönetim kurulunca bir asil, bir yedek üye seçilir.
Konfederasyonca İşyerlerinde İşin Durdurulmasına veya İşyerlerinin Kapatılmasına
Dair Yönetmelik'te (yönetmelik 05.03.2004 tarih ve 25393 sayılı Resmi Gazete'de
yayımlanmıştır) belirlenen süreler içinde seçim yapılmadığı takdirde, işkolunda
en çok üyeye sahip işçi sendikası yönetim kurulunca bir asil, bir yedek üye
seçilir. İşçi sendikaları konfederasyonu veya işçi sendikasınca seçim
yapılmaması veya seçilen üyenin ya da yedeğinin komisyona katılmaması halinde,
işyerinde çalışan işçiler arasından, işçilerce seçilen temsilci, komisyona üye
olarak katılabilir.
İşveren temsilcisi olarak, her işkolu için, kendisine mensup işveren sayısı en
yüksek olan işveren sendikaları konfederasyonu yönetim kurulunca bir asil, bir
yedek üye seçilir. Konfederasyonca bu yönetmelikle belirlenen süreler içinde
seçim yapılmadığı takdirde, işkolunda en yüksek üyeye sahip işveren sendikası
yönetim kurulunca, bir asil, bir yedek üye seçilir. İşveren sendikaları
konfederasyonu veya sendikasınca seçim yapılmaması veya seçilen üyenin veya
yedeğinin komisyona katılmaması halinde, işveren veya vekili komisyona üye
olarak katılabilir.
İşçi ve işveren temsilcilerinin görev süreleri iki yıldır. Sürenin bitiminden
itibaren altı iş günü içinde seçilen asil ve yedek temsilciler bölge
müdürlüklerine bildirilir. Süresi bitenler yeniden seçilebilirler. Seçilenlerin
göreve başlamasına kadar eski temsilcilerin görevleri devam eder.
İşçi ve işveren temsilcilerinden ölüm, çekilme gibi sebeplerle ayrılanların
yerlerini yedekleri alır. Yedekleri yoksa, bölge müdürünce yapılacak bildirim
üzerine altı iş günü içinde yenileri seçilir. Süresinin bitiminden önce
görevinden ayrılanların yerlerine gelenler ayrılanların sürelerini tamamlarlar.
İş mahkemelerinin işin durdurulması kararlarının kaldırılmasına dair kararları
bölge müdürünce yerine getirilir; işyerinin kapatılması kararlarının
kaldırılmasına dair kararları ise bölge müdürlüğünce mülki amire intikal
ettirilir. Mülki amirin emriyle işyeri güvenlik kuvvetlerince açılır.
Makine, tesisat ve tertibat veya işin durdurulması veya işyerinin kapatılması
sebebiyle işsiz kalan işçilere işveren ücretlerini ödemeye veya ücretlerinde bir
düşüklük olmamak üzere meslek veya durumlarına göre başka bir iş vermeye
zorunludur.
Unutulmamalıdır ki, işletmelerin iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin önlemleri
almaları, gerekli önlemlerin alınmaması nedeniyle meydana gelecek iş kazaları,
meslek hastalıkları ve hastalıkların sonuçlarını telafi etmekten daha kolay,
daha ucuz ve daha insancıldır.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik Matbaacılık ve
Danışmanlık Ltd. Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|
