|
SOSYAL GÜVENLİK VE İŞ HUKUKU
Yemek çeklerinden sosyal sigorta primi
kesilmeli mi?
İbrahim Işıklı - 22 Şubat 2006 Çarşamba - Dünya
506 sayılı kanunun 77. maddesinin 2. fıkrasında 01.01.2004 tarihinden geçerli
olmak üzere yapılan değişiklikle sigorta primi kesintisi yapılmayacak yemek
yardımı miktarlarının Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nca belirleneceği
hükme bağlanmıştır.
"Sigorta Primlerinin Hesabına Esas Tutulacak Kazançların Aylık Tutarının
Tespitinde Nazara Alınmayacak Olan Yemek Parası ile Çocuk ve Aile Zamlarının
Günlük ve Aylık Tutarlarının Tespitine İlişkin Tebliğ" ile 01.01.2004 tarihinden
geçerli olmak üzere sigortalılara yemek parası adı altında yapılan ödemelerin
işyerinde veya müştemilatında yemek verilmemesi şartıyla fiilen çalışılan gün
sayısı dikkate alınarak 16 yaşından büyükler için her yıl belirlenen günlük
asgari ücretin (01.01.2006-31.12.2006 dönemi için günlük 17,70.-YTL) yüzde
6'sının (1,06.-YTL.) yemek verilecek olan gün sayısı ile çarpılması sonucunda
bulunacak miktarının aylık sigorta primine esas kazançların hesaplanmasında
dikkate alınmaması, dolayısıyla bulunacak bu tutardan sigorta primi kesintisi
yapılmaması, günlük 1,06.-YTL'den fazla yemek parası (nakit) verilirse, istisna
olarak belirlenen 1,06.-YTL tutarını aşan kısımdan sigorta primi kesilerek
SSK'ya ödenmesi öngörülmüştür.
Yemek yardımı tutarını açıklayan tebliğde hangi durumların ayni yardım
sayılacağı, hangi durumların ayni yardım sayılmayacağı açık bir şekilde
düzenlenmediğinden, bu durum işverenlerde tereddütlere yol açmaktadır.
Uygulamada, işverenler tarafından personele verilen yemek yardımı ile ilgili en
çok karşılaşılan dört farklı seçenek bulunmaktadır.
Bunlar;
a) İşyerinde veya müştemilatında yemek hazırlanarak çalışanlara ayni olarak
yemek verilmesi,
b) İşyerinde veya müştemilatında yemek hazırlanmamakta, çalışanlara ayni olarak
yemek şirketleri tarafından hazırlanan yemeğin işyerinde veya yemek şirketinde
verilmesi ve yemek şirketi tarafından yemek bedelinin işverenlere fatura
edilmesi,
c) İşyerinde veya müştemilatında yemek verilmeyerek, bunun yerine çalışanlara
yemek kuponu (ticket, vs.) verilmesi,
d) Yemek tutarının işçinin ücretine dahil edilmek suretiyle (bordroda yer
alarak) nakit şekilde ödenmesi,
olarak sayılabilecektir.
Yukarıdaki, (a), (b) ve (c) seçeneklerinde yer alan şekilde yemek yardımı
yapılması halinde, bu yardım ayni olarak verildiğinden sigorta primi kesintisi
yapılmasına gerek bulunmamaktadır. Ancak, (d) seçeneğinde belirtilen şekilde
yemek yardımının nakit olarak ödenmesi halinde, günlük 1,06.-YTL'nin üzerindeki
ödemelerden sigorta primi kesintisi yapılması gerekmektedir.
Konuyla ilgili olarak SSK Başkanlığı Sigorta İşleri Genel Müdürlüğü'nün SSK
Başkanlığı Sigorta İşleri Genel Müdürlüğü'nün 16.02.2004 tarih ve 16-310 ek
sayılı genelgesinde; "sigortalılara ay içinde yemek parası olarak nakit ödeme
yapılmaksızın, çalıştıkları işyerinin dışında yemek üretimi yapan başka firma
veya şahıslar tarafından örneğin yemek kuponu karşılığında, gerek işyerinde,
gerekse işyerinin dışında yemek verilmesi üzerine, işverence bu firma veya
şahıslara fatura karşılığında yemek bedeli olarak ödeme yapılması halinde, bu
nitelikteki fatura bedellerinden sigorta primi tahakkuk ettirilmemesi
gerekmektedir" denilmek suretiyle yemek kuponu karşılığında, gerek işyerinde,
gerekse işyerinin dışında yemek verilmesi halinde bundan sigorta primi kesintisi
yapılmayacağı belirtilmiştir.
Ancak, bazı yazarların yemek çeki veya kuponlarından da SSK primi kesilmesi
gerektiğini belirttikleri görülmektedir. Yukarıda da etraflıca açıklandığı
üzere, işverenlerce yemek kuponu, yemek çeki veya ticket adı altında çeşitli
şirketlerden fatura ile yemek kuponu satın alınarak yemek kuponlarının personele
verilmesini, personele nakden yapılmış ücret ödemesi olarak kabul etmek mümkün
değildir. Bu, ayni bir yardım olarak kabul edilerek personele verilen yemek
kuponu tutarından SSK primi kesilmemesi gerekmektedir.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik Matbaacılık ve
Danışmanlık Ltd.Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|
