|
SOSYAL GÜVENLİK VE İŞ HUKUKU
SSK'ya bildirilmeyen inşaat ve ihale
işlerinde ilişiksizlik belgesi uygulaması
İbrahim Işıklı - 25 Ocak 2006 Çarşamba - Dünya
İhaleli işlerde "teminat" iadesi, tamamlanmış bina inşaatı işlerinde de "yapı
kullanma izin belgesi" alınabilmesi için; işverenlerin Sosyal Sigortalar
Kurumu'na prim borcu bulunmadığını gösterir "ilişiksizlik belgesi" almaları
gerekmektedir. Bunun için de, ya yeteri kadar işçilik bildiriminin yapılmış
olması ya da yeterli işçilik bildirimi yapılmamış olması durumunda da işveren
ve/veya işin bölüm ve eklentilerinden iş alan ve kendi adına sigortalı
çalıştıran aracıların (taşeronların) kayıtlarının (SSK'ya bildirilmemiş işçilik
bulunup bulunmadığı yönünden) sigorta müfettişlerince incelenmesi gerekmektedir.
SSK Başkanlığı daha önceki uygulamasında, yasal sürede işyeri bildirgesi
vermemiş olduğundan iş bitinceye kadar SSK tarafından tescil edilmemiş bulunan
veya tescil edilmiş olmakla birlikte yasal sürede SSK'ya herhangi bir işçilik
bildiriminde bulunmayan işyerleri ile ilgili olarak durumun asgari işçilik
incelemesi yapılmak üzere doğrudan sigorta müfettişlerine aktarılacağından, bu
nitelikteki işyerleri için müfettiş raporu olmadan ilişiksizlik belgesinin
verilmeyeceği açıklanmıştır.
506 sayılı kanunun 80'inci maddesinin beşinci fıkrasının 06.07.2004 tarihinde
yürürlüğe giren 5198 sayılı kanunla değiştirilmeden önceki 08.12.1993 ile
06.07.2004 tarihleri arasında SSK alacakları, 6183 sayılı Amme Alacaklarının
Tahsil Usulü Hakkında Kanun'un 102'nci maddesi uyarınca beş yıllık zamanaşımına
tabi bulunmakta.
Hiç tescil edilmemiş veya tescil edilmiş olmakla birlikte, hiç işçilik
bildiriminde bulunulmamış olan ihale konusu işler ile özel nitelikteki bina
inşaatı işyerleri ile ilgili olarak sigorta müfettişince işin yürütümü için
gerekli olan asgari işçilik miktarının tespiti gerekmekteydi. Bu da uygulamada
işverenlerin mağduriyetlerine sebep olduğundan SSK Başkanlığı tarafından
yayınlanan 23.01.2006 tarih ve 16-362 ek sayılı Genelge ile uygulama değişikliği
yapılmıştır. Söz konusu genelgeye göre;
Hiç tescil edilmemiş veya tescil edilmiş olmakla birlikte, hiç işçilik
bildiriminde bulunulmamış olan ihale konusu işler ile özel nitelikteki bina
inşaatı işyerleri ile ilgili olarak sigorta müfettişince işin yürütümü için
gerekli olan asgari işçilik miktarının tespiti gerekmekte ise de, gerek
işverenlerin gecikmeden kaynaklanacak mağduriyetlerini önlemek, gerekse
gayrifaal bu tür işyeri dosyalarının bir an evvel tasfiyesini sağlamak amacıyla,
her halükarda işin 01.05.2004 tarihinden önce bitmiş ve aynı zamanda işin
bittiği tarihi izleyen takvim yılı başından başlayarak en az 5 yıllık bir
sürenin geçmiş olması kaydıyla (bu iki koşul bir arada aranacaktır), 16-118 ek
sayılı Genelge'de belirtildiği gibi isteyen işverenlerin taahhütname vererek
hesaplanacak tutarı gecikme zammı ile birlikte ödemeleri halinde, müfettişlik
incelemesi yaptırılmaksızın, kendilerine ilişiksizlik belgesi verilmesi uygun
görülmüştür.
Örneğin; özel nitelikte olup, hiç tescil edilmemiş olan ve 05/04/2000 tarihinde
bitirilmiş olduğu anlaşılan bir bina inşaatı dolayısıyla yapı kullanma izin
belgesi alınabilmesi amacıyla SSK'dan 20/01/2006 tarihinde ilişiksizlik belgesi
talep edilmiş ise 05/04/2000 tarihini izleyen takvim yılı başından (01/01/2001)
itibaren 5 yıllık süre geçmiş olduğundan, işyerinin tescil işleminin yapılmasını
müteakip, idari para cezası uygulanmaksızın yukarıda belirtildiği şekilde işlem
yapılacaktır.
Buna karşılık, aynı inşaatın 05/04/2001 tarihinde bitmiş olması halinde, bu
tarihi izleyen takvim yılın başından (01/01/2002) itibaren 5 yıl geçmemiş
olacağından, bu defa anılan işyeri ile ilgili olarak 16-118 Ek sayılı
Genelge'nin 7/4 maddesinde belirtildiği üzere, asgari işçilik incelemesi
yapılmak üzere doğrudan sigorta müfettişlerine bildirilecektir.
Öte yandan, hiç tescil edilmemiş veya tescil edilmiş olmakla birlikte, hiç
işçilik bildiriminde bulunulmamış olmasından dolayı daha önce Sigorta Teftiş
Kurulu'nun ilgili grup başkanlıklarına gönderilmiş olan bu nitelikteki (faaliyet
süresi zamanaşımına uğramış bulunan) ihale konusu işler ve özel bina inşaatı
işyerleri ile ilgili olarak 16-118 Ek sayılı Genelge uyarınca hesaplanacak
tutarın gecikme zammı ile birlikte işveren tarafından ödenmesi kaydıyla daha
önce Sigorta Teftiş Kurulu'nun ilgili grup başkanlıklarına gönderilmiş bulunan
denetim istemleri de iptal edilecektir.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik Matbaacılık ve
Danışmanlık Ltd.Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|