|
SOSYAL GÜVENLİK VE İŞ HUKUKU
İşten ayrılan SSK'lılara doğum geçici iş
göremezlik ödeneği verilebilir mi?
İbrahim Işıklı - 02 Mayıs 2007 Çarşamba - Dünya
SSK'lılar doğum nedeniyle, "Gebelik muayenesinin yaptırılması ve gerekli sağlık
yardımlarının sağlanması", "Doğumda gerekli sağlık yardımlarının sağlanması",
"Emzirme yardımı parası verilmesi" ve "Analık hali sebebiyle gerekirse yurt
içinde başka bir yere gönderilmesi" yardımlarından yararlanacaklardır.
Özellikle, doğum öncesinde yetkili bir sağlık kuruluşundan istirahat raporu
almayan veya doğum öncesinde (gebelik istirahat süresi içinde) iş sözleşmesi
sona erdirilen işçilere ilgili memurların bilgisizliği ve sigortalıların da
mevzuata uzak olmasından dolayı, hak edilmesine rağmen doğum geçici iş
göremezlik ödeneği verilmediği görülmektedir. Yine, erken doğum yapan işçilere
ise doğum öncesindeki iş göremezlik ödenekleri (erken doğum süresi kadar) eksik
ödenmektedir.
Sigortalı kadının analığı halinde, kendisi için doğumdan önceki bir yıl içinde
en az 120 gün analık sigortası primi ödemiş olması koşuluyla, sigortalı kadının
analığı halinde doğumdan önceki ve sonraki sekizer haftalık sürede, çoğul
gebelik halinde ise doğumdan önceki on haftalık sürede, çalışmadığı her gün için
geçici iş göremezlik ödeneği verilmesi öngörülmüştür.
Gebelik istirahatının (Doğum öncesi 8 veya çoğul gebelik halinde 10 hafta)
başladığı tarihte, sigortalılık niteliği devam eden kadın sigortalıya, doğumdan
önceki bir yıl içinde en az 120 gün analık sigortası primi ödemiş olması
koşuluyla, doğum öncesi 8 veya çoğul gebelik halinde 10 haftalık sürede herhangi
bir nedenle hizmet akdi sona erse dahi, doğum öncesi ve doğum sonrası
istirahatlarına ait analık geçici iş göremezlik ödeneklerinin verilmesi
gerekmektedir. SSK Başkanlığı'nın 08.08.2003 tarih ve 3-221 Ek sayılı
genelgesinde aynen "Sigortalı kadınlara geçici iş göremezlik ödeneği ödenirken
371 yayın nolu "506 sayılı Sosyal Sigortalar Yasası'nın İşkazaları ile Meslek
Hastalıkları, Hastalık, Analık Sigortaları Uygulamaları" isimli kitabın 102,
103, 104, 105 başlık numaralı bölümlerinde belirtilen hususların dikkate
alınması gerekmektedir." denilmek suretiyle bahse konu olan yukarıdaki gebelik
istirahatının (Doğum öncesi 8 veya çoğul gebelik halinde 10 hafta) başladığı
tarihte, sigortalılık niteliği devam eden kadın sigortalıya, doğumdan önceki bir
yıl içinde en az 120 gün analık sigortası primi ödemiş olması şartını yerine
getirdiğinin tespiti durumunda, hizmet akdi sona erse dahi rapor aranmaksızın,
geçici iş göremezlik ödeneği verilmesi lazım geldiği hükümleri halen
yürürlüktedir.
Ancak, uygulamada prim ödeme ve diğer koşulları gerçekleştirdiği halde sırf iş
sözleşmesinin veya sigortalılık niteliğinin sona erdiği ileri sürülerek analık
geçici iş göremezlik ödeneği verilmeyerek sigortalılar mağdur edilmektedir.
Hatta bazen hastalık ve analık sigortası birbirine karıştırılmakta, hastalık
sigortasında geçerli olan sigortalılık niteliğinin devam etmesi (işten
ayrılmasının üzerinden 10 günden fazla bir süre geçmemiş olması) koşulunun
analık sigortasında da arandığı zannedilmektedir. Sigortalıya işten ayrıldıktan
sonra 10 günden fazla bir süre geçtiği ileri sürülerek analık geçici iş
göremezlik ödeneğinin verilemediği görülmektedir. Hastalık ve analık birbirinden
farklı olup, iş sözleşmesinin sona erdiği tarih 10 günü aşsa bile gebelik
istirahatının (Doğum öncesi 8 veya çoğul gebelik halinde 10 hafta) başladığı
tarihte sigortalı olunması yeterli sayılmalıdır.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik Matbaacılık ve
Danışmanlık Ltd. Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|