|
SOSYAL GÜVENLİK VE İŞ HUKUKU
SGK, prim borcu yoktur yazısını
kolaylaştırdı
İbrahim Işıklı - 10 Ekim 2007 Çarşamba - Dünya
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun "İhaleye Katılımda Yeterlilik Kuralları"
başlıklı 10'uncu maddesinin dördüncü fıkrasının (c) bendinde, Türkiye'nin veya
kendi ülkesinin mevzuat hükümleri uyarınca kesinleşmiş sosyal güvenlik prim
borcu bulunan isteklilerin ihale dışında bırakılacağı hükme bağlanmıştır. Bu,
özellikle taşeronu olan işletmeler açısından büyük bir sorun teşkil ediyordu.
Uygulamada işverenlerin çok büyük sorunlar yaşadığı kesinleşmiş sosyal güvenlik
prim borcu olmadığına ilişkin yazı verilmesi, yapılan bazı değişikliklerle
kolaylaştırıldı.
Sosyal güvenlik prim borcu; 506 sayılı kanununa tabi işverenler yönünden sigorta
primi, sosyal güvenlik destek primi, işsizlik sigortası primi, 5434 sayılı
kanuna göre sandık iştirakçisi çalıştıran kurum ve kuruluşlar yönünden kesenek
ve kurum karşılıkları, 1479 veya 2926 sayılı kanunlara tabi sigortalılar
yönünden prim ile bunlara bağlı gecikme cezası, gecikme zammı, varsa faiz ve
diğer fer'ilerinden oluşmaktadır.
Tasarrufa teşvik kesintisi ve katkı tutarları, konut edindirme yardımı, idari
para cezaları, özel işlem vergisi, eğitime katkı payı, damga vergisi ve bunlara
bağlı gecikme cezası, gecikme zammı, varsa faiz ve diğer fer'ilerinden oluşan
borçlar sosyal güvenlik prim borcu olarak değerlendirilmeyecektir.
İsteklinin SSK sigorta il/sigorta müdürlüklerine (Devredilen) sigorta primi,
sosyal güvenlik destek primi, işsizlik sigortası primi ile bunların fer'ileri
toplamından oluşan ve 506 sayılı kanunun 78'inci maddesine göre tespit edilen
sigorta primine esas aylık kazancın üst sınırının 3 katını
(01.07.2007-31.12.2007 dönemi için 3 * 3.802,50=11.407,50.YTL) aşmayan borçları,
kesinleşmiş sosyal güvenlik prim borcu olarak kabul edilmeyecektir.
İsteklinin, tüzel kişi ve sadece 506 sayılı kanun kapsamında işveren olması ve
ihale tarihi itibariyle de Türkiye genelinde borç aslı ve fer'ileri toplamından
oluşan borçlarının (aracı borçları hariç) sigorta primine esas aylık kazancın
üst sınırının 3 katını aşmaması halinde, 4734 sayılı kanunun 10'uncu maddesine
göre borcu yoktur yazısı verilecektir.
Diğer taraftan, 506 sayılı kanunun 78'inci maddesine göre tespit edilen sigorta
primine esas aylık kazancın üst sınırının 6 katını aşmayan ve aracılara ait
sigorta primi, sosyal güvenlik destek primi, işsizlik sigortası primi ile
bunların fer'ileri toplamından oluşan borçlar da kesinleşmiş sosyal güvenlik
prim borcu olarak kabul edilmeyecektir.
Aracı borçlarının, sigorta primine esas aylık kazancın üst sınırının 6 katını
aşıp aşmadığının hesabında, işverenin tüm aracılarının (taşeronlarının) muaccel
hale gelmiş sosyal güvenlik prim borçlarının toplamı dikkate alınacaktır.
Buna göre, Sosyal Güvenlik Kurumu'ndan 4734 sayılı kanunun 10'uncu maddesine
istinaden borcu yoktur yazısı istenilmesi durumunda, SGK ünitelerince
kesinleşmiş sosyal güvenlik prim borcunun bulunup bulunmadığının tespitinde,
işverenin gerek kendisine ait gerekse ilgili kanunlar uyarınca sorumlu olduğu
borç toplamının sigorta primine esas aylık kazancın üst sınırının 3 katını, bu
işverenin aracısının/aracılarının bulunması halinde ise, aracılarından
kaynaklanan toplam borcunun sigorta primine esas aylık kazancın üst sınırının 6
katını aşıp aşmadığı ayrı ayrı değerlendirilecektir.
İşverenin (aracıları dışındaki) borçları toplamının sigorta primine esas aylık
kazancın üst sınırının 3 katını, aracılarına ait borçları toplamının ise sigorta
primine esas aylık kazancın üst sınırının 6 katını aşmaması halinde, bu işverene
4734 sayılı kanunun 10'uncu maddesi uyarınca ihale tarihi itibariyle Türkiye
genelinde kesinleşmiş sosyal güvenlik prim borcunun bulunmadığına dair borcu
yoktur yazısı verilecektir.
İsteklinin hem 506 sayılı kanun ve hem de 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu
kapsamında sigortalı veya sandık iştirakçisi çalıştıran tüzel kişi işveren
olması halinde, 506 sayılı kanuna göre çalıştırdıkları sigortalılardan dolayı
Sosyal Sigortalar Kurumu'na (Devredilen) olan borçlarının yanı sıra,
çalıştırdığı sandık iştirakçisi ile ilgili T.C.Emekli Sandığı'na (Devredilen)
olan borçları da (muaccel hale gelmiş kesenek ve kurum karşılıkları ile bunların
gecikme zammı ve fer'ileri) kesinleşmiş sosyal güvenlik prim borcu olarak kabul
edilecektir.
506 sayılı kanunun 78'inci maddesine göre tespit edilen sigorta primine esas
aylık kazancın üst sınırının 3 katını aşmayan ve aracı borçları için ise,
sigorta primine esas aylık kazancın üst sınırının 6 katını aşmayan sigorta
primi, sosyal güvenlik destek primi, işsizlik sigortası primi ile bunların
fer'ileri toplamından oluşan borçları, ile sigorta primine esas aylık kazancın
üst sınırının 3 katını aşmayan kesenek ve kurum karşılığı ile bunların fer'ileri
toplamından oluşan borçları olduğunun anlaşılması halinde, istekliye ihale
tarihi itibariyle Türkiye genelinde kesinleşmiş sosyal güvenlik prim borcu
olmadığına dair borcu yoktur yazısı verilecektir.
İsteklinin gerçek kişi ve sadece 1479 veya 2926 sayılı kanunlara göre sigortalı
olması halinde, isteklilerin, SGK'ya ihale tarihi itibariyle Türkiye genelinde
kesinleşmiş sosyal güvenlik prim borçlarının olup olmadığının tespitinde, hem
1479 veya 2926 sayılı kanunlardan doğan prim ve fer'ilerinden oluşan borçları,
hem de üst düzey yöneticisi ve/veya ortağı olduğu işveren şirketin nevisi
dikkate alınarak sorumlu olduğu 506 sayılı kanundan doğan sigorta primi, sosyal
güvenlik destek primi, işsizlik sigortası primi ile bunlara ait gecikme cezası,
gecikme zammı ve diğer fer'ilerine ilişkin borçlarının olup olmadığı
sorgulanacak/araştırılacaktır.
Burada hem kurumun prim tahsilatının artırılması hem de işverenlerin haksızlığa
uğramamaları için bir öneri getirmek istiyorum. Buna göre, taşeronların prim
borcunun işverene tebliğ edilip edilmediğine bakılmalıdır. İşverene tebliğ
edilmeyen bir borçtan dolayı sorumlu tutulup cezalandırılması hukuki değildir.
Bu nedenle prim borcunun işverene tebliğ edilmesi halinde bu uygulamanın
sürdürülmesi, ancak prim borcunun işverene tebliğ edilmemiş olması halinde ise
sigorta primine esas aylık kazancın üst sınırının 6 katını aşan taşeron borcunun
işverence defaten ödenmesi halinde borcu yoktur yazısı verilmelidir. Böylece
kurumun prim tahsilatı da artmış olacaktır.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik Matbaacılık ve
Danışmanlık Ltd. Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30 |
