|
SOSYAL GÜVENLİK VE İŞ HUKUKU
İş sözleşmesinin işçinin yetersizliği
nedeniyle feshedilmesi
İbrahim Işıklı - 23 Temmuz 2008 Çarşamba - Dünya
İş güvencesi, işçinin objektif, ekonomik, sosyal veya başka bir haklı neden
olmadıkça işten çıkarılmayacağı anlamına gelmektedir. İş güvencesinde işçinin
işine son verilmesi tamamen yasaklanmış değildir. Sadece, keyfi ve objektif
olmayan, haklı bir nedene dayanmayan işten çıkarmalar engellenmektedir.
4857 sayılı İş Kanunu'nun feshin geçerli sebebe dayandırılması başlıklı 18.
maddesinde, otuz veya daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde en az altı aylık
kıdemi olan işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesini fesheden işverenin, işçinin
yeterliliğinden veya davranışlarından ya da işletmenin, işyerinin veya işin
gereklerinden kaynaklanan geçerli bir sebebe dayanmak zorunda olduğu hükme
bağlanmıştır.
4857 sayılı İş Kanunu'nda yapılan ve iş sözleşmesinin işveren tarafından
feshedilmesine olanak tanıyan düzenlemelerden birisi de işçinin yetersizliğidir.
Ancak, işçinin yetersizliğinin ispatlanmasının oldukça zor olması, işletmeleri
bu konuda sıkıntıya sokacaktır.
İşçinin yeterliliğinden ve davranışlarından kaynaklanan geçerli sebepler, 4857
sayılı kanunun 25'inci maddesinde belirtilenlerin dışında kalan ve işyerlerinde
işin görülmesini önemli ölçüde olumsuz etkileyen sebeplerdir. Madde gerekçesinde
işçinin 'yetersizliğinden kaynaklanan sebeplere' örnek olarak:
. Ortalama olarak benzer işi görenlerden daha az verimli çalışma,
. Gösterdiği niteliklerden beklenenden daha düşük performansa sahip olma,
. İşe yoğunlaşmasının giderek azalması,
. İşe yatkın olmama; öğrenme ve kendini yetiştirme yetersizliği,
. Sık sık hastalanma
. Çalışamaz duruma getirmemekle birlikte işini gerektiği şekilde yapmasını
devamlı olarak etkileyen hastalık,
. Uyum yetersizliği,
Sayılmıştır. Yukarıda sayılan hususlar örnek olarak verilmiştir. Yoksa, iş
sözleşmesinin işveren tarafından işçinin yetersizliği nedeniyle feshedilmesi
sadece bu durumlarla sınırlı değildir. Bu nedenle, ayrıca aşağıdaki hususlarda
işçinin yetersizliğinden kaynaklanan geçerli sebepler olarak sayılabilir;
a)İşçinin eğitim durumunun yaptığı iş için yeterli olmaması,
b)İşçinin eğitime yanaşmaması veya eğitime katılmakla birlikte öğrenme ve
kendisini yetiştirme konusunda isteksiz ve yetersiz olması,
c)İşçinin verilen eğitimlere rağmen benzer veya aynı işte çalışan diğer
işçilerin hizmet veya mal üretim ve/veya satışlarında ortalama olarak daha düşük
verimde çalışması,
d)İşçinin fiziki (bedensel) veya zihinsel olarak yaptığı işe uygun olmaması
ve/veya yetersiz kalması,
e)İşçinin, tüm uyarı veya eğitimlere rağmen işine gereken dikkat özeni
gösterememesi,
f)İşçinin yaşının görevini layıkıyla yerine getirmesine engel olması.
Görüldüğü gibi, işçinin yetersizliğinden dolayı iş akdinin feshedilebilmesi için
mutlaka yetersizliğin işveren tarafından belgelenmesi gerekmektedir. Bunun için
de, her işçi için yeterli bilginin yer aldığı iş başvuru formunun düzenlenmesi
ve işyerindeki üretim ve satış gibi performansı gösteren belgelerin düzenli
olarak hazırlanması gerekmektedir.
Yetersiz olduğuna inanılan işçiler mutlaka hizmet içi eğitime alınmalı ve
performanslarını artırmaları istenmelidir. Gösterilen tüm çabalara rağmen
işçinin istenen performansı gösterememesi halinde son çare olarak iş akdinin
feshedilmesi yoluna gidilmelidir.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik
Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd. Şti -
Türkiye' nin En Büyük Mevzuat Portalına Hoş Geldiniz. |