|
SOSYAL GÜVENLİK VE İŞ HUKUKU
Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği
eğitimleri
İbrahim Işıklı - e-mail:
ibrahimis@hotmail.com - 02 Mart 2005 Çarşamba - Dünya
Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eğitimleri
işletmeler açısından büyük önem taşımaktadır. İşverenlerce, işyerlerinde
çalışanlara verilecek iş sağlığı ve güvenliği eğitiminin usul ve esaslarını
düzenlemek üzere, 4857 sayılı İş Kanunu'nun 77'nci maddesine dayanılarak
"Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında
Yönetmelik" 07.04.2004 tarih ve 25426 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır.
Yönetmelikte yer alan hükümler, işyerindeki çıraklara ve stajyerlere de
uygulanmaktadır.
İşverenler, işyerlerinde sağlıklı ve güvenli çalışma ortamının tesis edilmesi
için gerekli önlemleri almakla yükümlüdürler. Bu amaçla, işverenler,
çalışanları, yasal hak ve sorumlulukları konusunda bilgilendirmek, onların karşı
karşıya bulundukları mesleki riskler ve bunlarla ilgili alınması gerekli
tedbirler konusunda işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği eğitim programlarını
hazırlamak, eğitimlerin düzenlenmesini, çalışanların bu programlara katılmasını
sağlamak ve verilecek eğitim için uygun yer, araç ve gereç temin etmekle
yükümlüdürler. Asıl işveren-alt işveren ilişkisi kurulan işyerlerinde, alt
işverene ait çalışanların eğitimlerinden, asıl işveren, alt işverenle birlikte
sorumludur. Geçici iş ilişkisi kurulan işveren, geçici iş ilişkisi ile
çalışanlara gerekli eğitimi vermekle yükümlüdür. İşverenler, çalışanlarına, iş
sözleşmesinin türüne bakılmaksızın gerekli eğitimi vermekle yükümlüdür.
Çalışanlar sağlıklı ve güvenli bir çalışma ortamının tesisi için işyerinde
düzenlenecek olan iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerine katılmak ve bu konudaki
talimat ve prosedürlere uymakla yükümlüdürler.
Verilen eğitimler, çalışanlara herhangi bir mali yük getirmeyecek şekilde
düzenlenir ve eğitimlerde geçen süre çalışma süresinden sayılır. İşyerindeki
kadınların, gençlerin, çocukların, özürlü, eski hükümlü, terör mağduru ve göçmen
işçilerin eğitimine özel önem verilir. Sağlık ve güvenlik ile ilgili özel görevi
bulunan çalışanlar ve temsilcileri özel olarak eğitilir. Sağlık ve güvenlik
açısından özel önlem alınmasını gerektiren alanlarda çalışanlara özel eğitim
verilir.
Eğitimin amacı, işyerlerinde sağlıklı ve güvenli bir ortamı temin etmek, iş
kazalarını ve meslek hastalıklarını azaltmak, çalışanları yasal hak ve
sorumlulukları konusunda bilgilendirmek, onların karşı karşıya bulundukları
mesleki riskler ile bu risklere karşı alınması gerekli tedbirleri öğretmek ve iş
sağlığı ve güvenliği bilinci oluşturarak uygun davranış kazandırmaktır.
Eğitim programlarının hazırlanmasında işçilerin veya sağlık ve güvenlik işçi
temsilcisinin katılımları sağlanarak görüşleri alınır. Genel eğitim planına
uygun olarak yıl içinde düzenlenecek eğitim faaliyetlerini gösterir bir yıllık
eğitim programı hazırlanır. Yıllık eğitim programı, yıl içinde eğitim
ihtiyaçlarını karşılamak için düzenlenen genel bir çizelgedir. Bu çizelgede,
verilecek eğitimlerin hedefi, konusu, süresi, amacı, tarihi, eğitim vereceklerin
adı, soyadı, unvanı, eğitime katılanların sayısı hakkında bilgiler yer alır.
İşverenler, çalışanların yaptığı veya yapacağı işle ilgili bilgisinin olmaması,
eksik olması ya da mevcut bilgisinin yetersiz kalması gibi hususları dikkate
alarak işe başlamadan önce, çalışma yeri veya iş değişikliğinde, iş
ekipmanlarının değişmesi halinde ve yeni teknoloji uygulamalarında, çalışanların
aşağıda belirtilen eğitim programlarından geçmelerini sağlayacaktır.
a) Yeni eğitim; çalışanların işe başlamalarında ve yeni şartlara kolaylıkla uyum
sağlamaları için yeni bilgiler vermek üzere düzenlenen programlardır.
b) İlave eğitim; çalışanların iş güvenliği ve mesleki bilgilerinin
eksikliklerini gidermek ve meslekteki niteliklerini geliştirmek için ilave
bilgiler vermek üzere düzenlenen programlardır.
c) İleri eğitim; çalışanların iş güvenliği ve mesleki düzeylerini yükseltmek ve
meslekte eskimişliği gidermek için düzenlenen programlardır.
Eğitim, değişen ve yeni ortaya çıkan risklere uygun olarak yenilenir ve
gerektiğinde periyodik olarak tekrarlanır.
İşyerinde çalışan her bir işçinin görevini en iyi bir biçimde yerine
getirebilmesi için sahip olması gereken bilgi, beceri, davranış ve tutumlarının
ayrı ayrı ve ölçülebilir bir biçimde ortaya konması esastır. Bireysel seviye
analizi yapılarak işçinin eğitim öncesi seviyesi ve alması gereken eğitimler
tespit edilir.
Eğitimin verimli olması için, eğitime katılacakların ihtiyacı olan konuların
seçilmesine özen gösterilir. Eğitim teorik ve pratik olarak uygulanır. Eğitim,
çalışanların kolayca anlayabileceği şekilde olmalıdır.
İş sağlığı ve güvenliği eğitimlerinde; uzmanlık konularına göre, iş güvenliği
ile görevli mühendis veya teknik eleman ile işyeri hekiminden yararlanılacağı
gibi, verilecek eğitimin çeşidine göre, bu hizmeti veren veya vermeye yetkili
kurum, kuruluş ya da firmalardan, eğitim amaçlı merkezlerden, işçi veya işveren
kuruluşlarınca kurulan eğitim vakıflarından, işveren ve işçi kuruluşları veya
bunlar tarafından birlikte oluşturulan ortak eğitim merkez ve birimlerinden, iş
sağlığı ve güvenliği konularında iş müfettişi olarak görev yapmış olanlardan
yararlanılabilir. Verilen eğitimin sonunda bir ölçme ve değerlendirme yapılır.
Değerlendirme sonuçlarına göre eğitimin etkin olup olmadığı belirlenerek yeni
eğitime ihtiyaç duyulup duyulmadığına karar verilir. İşyerlerinde düzenlenen
eğitimler belgelendirilir ve bu belgeler çalışanların özlük dosyalarında
saklanır. Eğitim sonrası düzenlenecek belgede, eğitime katılan kişinin adı,
soyadı, görev unvanı, eğitimin konusu, süresi, eğitimi verenin adı, soyadı,
görev unvanı, imzası ve eğitimin tarihi yer alır.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik
Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd.Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|
