|
SOSYAL GÜVENLİK VE İŞ HUKUKU
İşyeri kurma izni ve işletme belgesi
alınması zorunluluğu
İbrahim Işıklı - e-mail:
ibrahimis@hotmail.com - 23 Mart 2005 Çarşamba - Dünya
4857 sayılı İş Kanunu'nun 78. maddesinin 2.
fıkrasında, "Ayrıca bu kanuna tabi işyerlerinde, işçi sayısı, genişlik, yapılan
iş, işin özellikleri, ağırlık ve tehlikesi bakımından hangi işyerleri için
kurulmaya başlamadan önce planların Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın
yetkili teşkilatına gösterilerek kurma izni alınacağı bu işyerleri kurulduktan
sonra yine aynı makama başvurularak işletme belgesi alınması gerekeceği, Sağlık
Bakanlığı'nın görüşü alınarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından
hazırlanacak bir yönetmelikle belirlenir" denilmek suretiyle hangi işyerleri
için kurma ve işletme belgesi alınması gerekeceğinin bir yönetmelikle
belirleneceği hükme bağlanmış bulunmaktadır.
Kurma izni, işyerlerinin açılacağı yerin bağlı bulunduğu Çalışma ve Sosyal
Güvenlik Bakanlığı İş Teftiş Grup Başkanlığı aracılığıyla bakanlık (teknik) iş
müfettişlerince yapılan denetim sonucu düzenlenen raporlara göre verilmektedir.
4857 sayılı kanunun 95. maddesine göre, işyerinin kurulup açılmasına izin
vermeye yetkili belediyelerle diğer ilgili makamlar işyerinin kurulmasına ve
işletilmesine izin vermeden önce, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nca iş
mevzuatına göre verilmesi gerekli kurma izni ve işletme belgesinin varlığını
araştırmaları ve çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nca kurma izni ve işletme
belgesi verilmemiş işyerlerine belediyeler veya diğer ilgili makamlarca da kurma
veya açılma izni verilemeyeceğini hükme bağlamıştır. İşyerlerinin sağlık ve
güvenlik mevzuatına ve kabul edilmiş normlara uygun kurulması ve işletilmesini
sağlamak için alınması gerekli işyeri kurma izni ve işletme belgesi ile ilgili
usul ve esasları belirlemek üzere "İşyeri Kurma İzni ve İşletme Belgesi Alınması
Hakkında Yönetmelik" 17.12.2004 tarih ve 25673 sayılı Resmi Gazete'de
yayımlanmıştır.
Sanayi, ticaret, tarım ve orman işlerinden sayılan işlere ilişkin yönetmelikte
belirtilen sanayiden sayılan işlerde 10 ve daha fazla kişinin çalıştığı
işyerleri, çalışan sayısına bakılmaksızın, 26/12/2003 tarihli ve 25328 sayılı
Resmi Gazete'de yayımlanan Kimyasal Maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik
Önlemleri Hakkında Yönetmelik'in 4'üncü maddesinde tanımlanan Tehlikeli Kimyasal
Maddelerin Üretildiği, Kullanıldığı ve Depolandığı İşyerleri, İnşaat ve Maden
İşyerleri İle Taş Ocaklarının Sabit Tesisleri İşyeri Kurma İzni ve İşletme
Belgesi Alınması Hakkında Yönetmelik kapsamındadır.
işyeri Kurma İzni ve İşletme Belgesi Alınması Hakkında Yönetmelik kapsamında
bulunan tüm işyerlerine, kurulmaya başlamadan önce kurma izni alınması
zorunludur. İşyeri kurma izni talepleri, en çok 30 gün içerisinde incelenir.
İşyeri kurma izni incelemesinin süresi içerisinde sonuçlandırılamadığı veya
düzeltilmesi ve değiştirilmesi gereken durumların bildirilmediği hallerde
işveren, kurma iznine esas alınan belgelere göre işyerini kurar. İşveren, kurma
izni almak için bölge müdürlüğüne bir dilekçe ile başvurur. İşverenin
dilekçesine ekleyeceği belgeler aşağıda belirtilmiştir:
a) Ekte örneği bulunan beyanname (iki nüsha),
b) İşyerinin vaziyet plânı (iki nüsha),
c) İşyeri mimari projesi (iki nüsha).
Kurma iznine esas teşkil eden belgelere uygun olarak kurulmuş olan işyerlerine,
işletilmeye başlanılmadan önce işletme belgesi alınması zorunludur. Kurma izni
alan işveren, kurma izni için yaptığı başvuruda belirttiği bina, tesisat ve
tertibatı, yine belirttiği plan, proje ve krokilere uygun olarak yapıp
tamamladıktan sonra, ilgili çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Bölge
Müdürlüğü'ne yeniden başvurarak işletme belgesi ister. İşyerine ait kurma izni
talebi, iş müfettişleri tarafından incelenir.
Noksanlıkların tespit edilmemesi durumunda, iş müfettişlerince hazırlanan rapor
sonucuna göre, bölge müdürlüğü tarafından düzenlenen kurma izni belgesi ile iş
müfettişleri tarafından onaylanan kurma iznine ait belgelerin bir nüshası
işyerinde saklanmak üzere işverene gönderilir. İkinci nüsha ise bölge
müdürlüğünde bulunan işyeri dosyasında saklanır.
İnceleme sonucu noksanlıkların tespit edilmesi durumunda ise; tespit edilen
noksanlıklar, ekleri ile birlikte bölge müdürlüğü tarafından işverene tebliğ
edilir. Kurma izni alınarak kurulmuş işyerleri için işveren, işletmeye
başlamadan önce işletme belgesi almak için bir dilekçe ile bölge müdürlüğüne
müracaat eder.
İşletme belgesi talebi üzerine; iş müfettişlerince işyerinde yapılan incelemede,
işyerinin kurma iznine esas belgelere göre kurulup kurulmadığı kontrol edilir.
İşyerinin kurma iznine esas belgelere ve iş sağlığı ve güvenliği mevzuatına
uygun olarak kurulduğunun tespit edilmesi halinde, iş müfettişlerince hazırlanan
rapor sonucuna göre, bölge müdürlüğü tarafından düzenlenen işletme belgesi
işyerine gönderilir. Yapılan incelemede, işyerinin kurma iznine esas belgelere
uygun olarak kurulmadığının tespit edilmesi halinde ise, işyerine işletme
belgesi verilmez. İş müfettişleri tarafından düzenlenen raporda belirtilen uygun
olmayan hususlar bölge müdürlüğü tarafından işverene tebliğ edilir.
Kurma izni almadan açılmış olan işyerleri işletme belgesi için talepte
bulundukları takdirde kurma iznine esas belgeler, işletme belgesi incelemesinde
hazır bulundurulur. İşyerinin söz konusu belgelere ve iş sağlığı ve güvenliği
ile ilgili mevzuat hükümlerine uygun kurulduğu ve iş yerinde iş sağlığı ve
güvenliği bakımından noksanlık bulunmadığı tespit edildiği takdirde işyerine
kurma izni ve işletme belgesi birlikte verilir. İşletme belgesi talepleri 30 gün
içerisinde incelenir. İşletme belgesi taleplerinin süresi içerisinde
incelenemediği durumlarda işveren işyerini çalıştırma hakkını kazanır.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik
Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd.Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|
