|
SOSYAL GÜVENLİK VE İŞ HUKUKU
İstihdam teşvikinde son düzenlemeler
İbrahim Işıklı- 01 Temmuz 2009 Çarşamba - Dünya
İstihdamı teşvik amacıyla 5920 Sayılı İş Kanunu, İşsizlik Sigortası Kanunu ve
Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nda Değişiklik Yapılmasına
Dair Kanun, TBMM'de görüşülerek kabul edildi. Yasada 2 ana teşvik unsuru vardır.
1- İşsizlik ödeneği alan işçileri işe alan işverenlere, (yüzde 1 kısa vadeli
sigorta kolu primi dahil) olmak üzere sigorta primine esas kazanç alt sınırından
İşçi-işveren payı İş-Kur tarafından karşılanıyor. İşsizlik ödeneği almakta iken
işe alınanların, hak ettikleri halde kullanmadıkları işsizlik ödeneği
sürelerince prime esas alt sınır üzerinden ödenmesi gereken işçi ve işveren payı
sigorta primleri ile genel sağlık sigortası primlerinin işsizlik sigortasından
ödenmesi öngörülmektedir.
Buna göre;
İşsizlik ödeneği alanların; işe alındığı
tarihten önceki aydan başlayarak işe alan işyerine ait son altı aylık dönemde,
prim ve hizmet belgelerinde bildirilen ortalama sigortalı sayısına ilave olarak
işe alınması kaydıyla, asgari ücret üzerinden hesaplanan kısa vadeli sigorta
primi tutarının yüzde biri olmak üzere işçi ve işveren payı sigorta primleri ile
genel sağlık sigortası primi, kalan işsizlik ödeneği süresince İşsizlik
Sigortası Fonu'ndan karşılanacaktır.
Bu süre başlangıçta belirlenen toplam hak sahipliği süresinden düşülecektir. Söz
konusu primlerin İşsizlik Sigortası Fonu'ndan karşılanabilmesi için işverenlerin
çalıştırdıkları sigortalılarla ilgili olarak 5510 sayılı kanun uyarınca aylık
prim ve hizmet belgelerini yasal süresi içerisinde Sosyal Güvenlik Kurumu'na
vermesi, varsa prime esas alt kazanç sınırı ile prime esas kazanç arasındaki
fark ve kısa
vadeli sigorta kollarına ilişkin prim tutarı farkı ile işsizlik sigortası
primlerini Sosyal Güvenlik Kurumu'na ödemiş olması şarttır. Bu maddede
düzenlenen teşvik, 5510 sayılı kanun kapsamında bulunanlarla aynı şartlarda
olmak üzere 506 sayılı kanunun geçici 20'nci maddesi kapsamındaki sandıkların
statülerine tabi personeli için de uygulanacaktır. Bu nedenle 17 banka sandığı
da söz konusu teşvik hükümlerinden yararlanabilecektir.
Bu maddeyle düzenlenen destek unsurundan diğer ilgili mevzuat uyarınca ayrıca
yararlanmakta olan işverenler; aynı dönem için ve mükerrer olarak bu destek
unsurundan yararlanamayacaktır. Bu durumda, işverenlerin tercihleri dikkate
alınmak suretiyle uygulama, destek unsurlarından sadece biriyle sınırlı olarak
yapılır. Ayrıca, işçinin, işten ayrıldığı işyerinde tekrar işe başlaması halinde
bu teşvik hükümlerinden yararlanılamaz. Bu fıkrada düzenlenen teşvik, 21/4/2005
tarihli ve 5335 sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik
Yapılmasına Dair Kanun'un 30'uncu maddesinin ikinci fıkrası kapsamına giren
kurum ve kuruluşlara ait işyerlerinde çalışmaya başlayanlar hakkında
uygulanmayacaktır.
2- 2009 yılı Nisan ayı ortalama işçi sayısına ilave olarak 31.12.2009 tarihine
kadar işe alınan ve fiilen çalıştırılan, işe alındığı tarihten önceki üç ay
içinde aylık prim ve hizmet belgesinde kayıtlı olmayan sigortalılar için 6 ay
süreyle SPEK alt sınırı üzerinden işveren payı İşsizlik Fonu'ndan karşılanıyor.
Teşvik süresinin 6 ay daha uzatılmasına Bakanlar Kurulu yetkilidir.
Buna göre;
2009 yılının Nisan ayına ait prim ve hizmet belgelerinde bildirilen sigortalı
sayısına ilave olarak, 31/12/2009 tarihine kadar, işe alınma tarihinden önceki
üç aylık dönem içinde Sosyal Güvenlik Kurumu'na verilen prim ve hizmet
belgelerinde kayıtlı sigortalılar dışındaki kişilerden olmak kaydıyla işe alınan
ve fiilen çalıştırılanlar için asgari ücret üzerinden hesaplanan sigorta
primlerinin işveren hisselerine ait tutarı, altı ay boyunca İşsizlik Sigortası
Fonu'ndan karşılanacaktır. Bu madde kapsamında işe almaya ilişkin 31/12/2009
tarihini 30/6/2010 tarihine kadar, primlerin fondan karşılanma süresini ise altı
aya kadar daha uzatmaya, Bakanlar Kurulu yetkilidir.
İşveren hissesine ait primlerin İşsizlik
Sigortası Fonu'ndan karşılanabilmesi için işverenlerin çalıştırdıkları
sigortalılarla ilgili olarak 5510 sayılı kanun uyarınca aylık prim ve hizmet
belgelerinin yasal süresi içerisinde Sosyal Güvenlik Kurumu'na verilmesi ve
sigortalıların tamamına ait sigorta primlerinin sigortalı hissesine isabet eden
tutarı ile İşsizlik Sigortası Fonu'ndan karşılanmayan işveren hissesine ait
tutarın ödenmiş olması şarttır. Bu maddeye göre işveren tarafından ödenmesi
gereken primlerin geç ödenmesi halinde, İşsizlik Sigortası Fonu'ndan Sosyal
Güvenlik Kurumu'na yapılacak ödemenin gecikmesinden kaynaklanan gecikme zammı,
işverenden tahsil edilir. Bu maddenin üçüncü fıkrasının (e) bendi hükmü saklı
kalmak kaydıyla bu maddede düzenlenen teşvik, 5510 sayılı kanun kapsamında
bulunanlarla aynı şartlarda olmak üzere, 506 sayılı kanunun geçici 20'nci
maddesi kapsamındaki sandıkların statülerine tabi personeli için de uygulanır.
Konuya ilişkin 5920 Sayılı İş Kanunu, İşsizlik Sigortası Kanunu ve Sosyal
Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nda Değişiklik Yapılmasına Dair
Kanun sayın Cumhurbaşkanımıza gönderilmiş olup, henüz incelenmektedir. Yasa
Resmi Gazete'de yayımlandıktan sonra yürürlüğe girecektir.
İktisadi Dayanışma
Gazetecilik Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd.Şti
- Türkiye' nin En Büyük Mevzuat Portalına
Hoş Geldiniz. |
