|
SOSYAL GÜVENLİK VE İŞ HUKUKU
SSK e-bildirge zorunluluğunun kapsamı
genişliyor
İbrahim Işıklı - e-mail:
ibrahimis@hotmail.com - 04 Mayıs 2005 Çarşamba - Dünya
Sosyal Sigortalar Kurumu'na çalıştırdıkları işçilerin bildirimlerini yapan
işverenler Mayıs 2004 tarihinden önce bizzat bağlı bulundukları sigorta
müdürlüğüne giderek prim belgelerini elden veriyorlardı. Ancak bu durum
özellikle ay sonlarında sigorta müdürlüklerinde yığılmalar neden oluyordu.
Sosyal Sigortalar Kurumu, 2004 Mayıs ayı içinde başlattığı e-bildirge projesi
ile işverenin çalıştırdığı elemanlara ait bildirimlerini SSK'ya uğramadan, kendi
işyerinden internet ortamından verme imkanı getirildi. 5073 sayılı kanunla 506
sayılı kanunun 79 ve ek 42'nci maddelerine eklenen fıkralar ile; aylık prim ve
hizmet belgesinin kuruma gönderilmesinde işyerinin ve belgenin niteliği,
çalıştırılan sigortalı sayısı, illerin gelişmişlik durumu ile bilişim ve
teknoloji alanındaki gelişmeler gibi hususları dikkate alarak, işverenleri
zorunlu tutmaya, SSK Yönetim Kurulu'nun yetkili olacağı, bu şekilde belirlenen
işverenlerin söz konusu belgeyi ait olduğu ayın sonuna kadar internet ortamında
(e-bildirge uygulaması) kuruma vermemeleri halinde, 506 sayılı kanunun 140'ıncı
maddesinin (c) fıkrasına göre işlem yapılacağı hüküm altına alınmıştır. SSK
verilerine göre, e-bildirge uygulaması ile 2005/Şubat ayında 331.655 işyerinden
5.433.429 sigortalının prim ve hizmet bilgilerini SSK'ya göndererek kendilerine
sunulan bu hizmetten yararlanmıştır.
506 sayılı kanunun 79. maddesi ile verilen yetkiye istinaden, SSK Yönetim Kurulu
tarafından, işyerlerinde 8 ve üzerinde sigortalı çalıştıran işverenlere
2004/Mayıs ve takip eden aylara ait aylık prim ve hizmet belgelerini internet
üzerinden e-bildirge uygulaması ile SSK'ya gönderilmesi zorunluluğu
getirilmişti. Ancak, SSK Yönetim Kurulu'nun 21.04.2005 tarih ve IX-428 sayılı
kararı ile değişiklik yapılmış ve;
1- 2005/Mayıs, haziran ve temmuz aylarında özel ve resmi sektör işyerlerinde 5
(beş) ve üzerinde sigortalı çalıştıran işverenlerin bu aylara ait aylık prim ve
hizmet belgelerini,
2- 2005/Ağustos ve takip eden aylara ait özel ve resmi sektör işyerlerinde 3
(üç) ve üzerinde sigortalı çalıştıran işverenlerin bu aylara ait aylık prim ve
hizmet belgelerini,
İnternet üzerinden e-bildirge uygulaması ile SSK'ya göndermeleri zorunluluğu
getirilmiştir.
Buna göre, 2005/Mayıs, haziran ve temmuz aylarında işyerlerinde 5 ve üzerinde
sigortalı çalıştıran, 2005/Ağustos ve takip eden aylarda ise, işyerlerinde 3 ve
üzerinde sigortalı çalıştıran özel ve resmi sektör işverenlerinin bu aylara ait
aylık prim ve hizmet belgelerini yasal süresi içinde mutlaka e-bildirge
uygulaması ile internet üzerinden SSK'ya göndermeleri gerekmektedir.
Aylık prim ve hizmet belgelerini internet üzerinden vermekle zorunlu kılınan
işverenler, anılan belgeleri kağıt ortamında yasal süresi içerisinde kuruma
verseler dahi, haklarında 506 sayılı kanunun 140'ıncı maddesi uyarınca idari
para cezası uygulanacaktır.
Bu nedenle, 2005/Mayıs, haziran ve temmuz aylarında işyerlerinde 5 ve üzerinde
sigortalı çalıştıran, 2005/Ağustos ve takip eden aylarda ise, işyerlerinde 3 ve
üzerinde sigortalı çalıştıran özel ve resmi sektör işverenlerimiz, bu yasal
zorunluluk karşısında gereksiz yere idari para cezası müeyyidesi ile karşı
karşıya kalmamaları için bugüne kadar e-bildirge kullanıcı kodu ve şifrelerini
almamışlarsa (şifre üretim işlemleri zaman aldığından) bir an önce "e-bildirge
Hizmetleri Başvuru Formu" ile "e-bildirge sözleşmesini" doldurarak işyerlerinin
işlem gördüğü sigorta/sigorta il müdürlüğüne başvurup kullanıcı kodu ve
kullanıcı şifrelerini almaları gerekmektedir.
İşverenleri e-bildirge uygulaması ile, SSK'ya gelmeden, sıra beklemeden, zaman
kaybetmeden, işyerlerinden, evlerinden ya da internet bağlantısı bulunan
herhangi bir yerden 7 gün 24 saat e-bildirge uygulamasıyla aylık prim ve hizmet
belgelerini SSK'ya gönderebilmektedirler.
Temizlik hizmetleri işi işyerlerine uygulanacak olan işkolu kodu ve tehlike
sınıfı
506 sayılı kanunun 73. maddesinin (A) fıkrası uyarınca işkazası ve meslek
hastalığı sigorta kolunun prim nispeti, işyerinin prim tarifesine göre dahil
bulunduğu tehlike sınıfına göre yüzde 1,5'dan, yüzde 7'ye kadar değişmektedir.
Bu nedenle, ihale konusu işlerin dışında kalan temizlik işlerinin işkolu kodu ve
tehlike sınıfının belirlenmesinde önemli sorunlarla karşılaşılmaktadır. İşlerin
sözleşme içindeki ağırlıkları ve nitelikleri göz önünde bulundurularak, işlerden
birinin sözleşmenin asıl konusunu oluşturması, yapılması gerekli diğer işlerin
ise asıl işin fer'i ve mütemmimi mahiyetinde olması (taahhüt konusu işin içinde
küçük bir yer teşkil etmesi) halinde, işyerinin işkolu kodunun asıl işe göre
belirlenmesi,
İşin çeşitlerinin tümünün sözleşme içinde birbirine yakın ağırlık teşkil etmesi
ve her birinin ayrı ayrı sözleşmenin asıl konusunu oluşturması ve herhangi bir
işin fer'i ve mütemmim mahiyetinde bulunmaması (işçilerin birbirine karışmaması,
işlerin ayrı ve bağımsız olarak yürütülmemesi) halinde ise, bu defa bütün
işlerin işyerinde en yüksek tehlike sınıfına giren işin prim haddine tabi
olması,
Sözleşmelerde ve şartnamelerde sadece "genel temizlik" veya "bina içi temizliği"
işlerinin yapıldığının anlaşılması durumunda işyerlerinin, (8592) işkolu kodu
ile (II) tehlike sınıfında tasnif edilmesi,
Gerekmektedir.
Torba Kanun, çalışanlara ne getirdi?
Cumhurbaşkanı tarafından veto edilen ve TBMM tarafından yeniden düzenlenen ve
kamuoyunda "Torba Kanun" olarak adlandırılan 5335 sayılı kanun Cumhurbaşkanı
tarafından onanarak 27.04.2005 gün ve 25798 sayılı Resmi Gazete'de
yayımlanmıştır.
Kanun ile gerek sosyal güvenlik ve gerekse çalışmaya esas kanunlarda önemli
değişiklikler yapılmıştır. Sizlere bu konularda bilgi aktarmaya çalışacağım.
1-Sakat (engelli) memurlara kolay emeklilik
Sosyal güvenlik sistemimiz içinde yer alan SSK ve TC Emekli Sandığı yasal
tabiriyle sakatlar (engelliler) için özel emeklilik şartları ortaya koyarak
emekliliği kolaylaştırmıştır. Buna karşın Bağ-Kur ise bu yönde bir değişikliğe
gitmemiş engelli, sağlam ayrımı yapmamıştır.
Ancak, TC Emekli Sandığı engelli memurları arasında kanuni tabiriyle,
-Sakat kadrosunda çalışanlar ile
-Sakat kadrosunda çalışmayanlar, olarak ayrım yapmaktaydı.
Mesela, her ikisi de aynı derece engelli olan iki memurdan biri sakat kadrosunda
çalıştığı için 15 yıllık çalışma süresi ile emekli olabilirken, sakat kadrosunda
çalışmayan memur diğer çalışanlar gibi kadın ise 20 ve erkek ise 25 yıl
çalışarak emekli olmaktaydı.
Torba Kanunu'nun 3'üncü maddesi ile 5434 sayılı kanunun 39'uncu maddesinin (j)
bendi değiştirilmiş ve aşağıdaki hale getirilmiştir.
(j) Göreve girişlerinde, Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında
Yönetmelik'e uygun olarak alınmış ve raporda sakatlık oranı en az yüzde 40
olanlardan fiili hizmeti 15 yıl olanların istekleri üzerine,"
Bu değişiklikten sonra 15 yılla emeklilik için sakat kadrosunda olan ve olmayan
diye bir ayrım olmayacaktır.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik
Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd.Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|
