|
SOSYAL GÜVENLİK VE İŞ HUKUKU
Bağ-Kur sosyal güvenlik destek primi
borçları da yapılandırma kapsamında
İbrahim Işıklı - 08 Mart 2006 Çarşamba - Dünya
4956 sayılı kanunun 44. maddesi ile Bağ-Kur sosyal güvenlik destek primi
sisteminde önemli değişiklikler yapılmıştı. 02.08.2003 tarih, 25187 sayılı Resmi
Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 4956 sayılı kanunun 44'üncü maddesiyle
yapılan değişiklikle diğer sosyal güvenlik kanunlarına göre yaşlılık ve malullük
aylığı bağlananlardan, ticari kazanç veya serbest meslek kazancı dolayısıyla
gerçek veya basit usulde gelir vergisi mükellefi olanlar çalışmaya başladıkları
ayı takip eden aybaşından itibaren, çalışmalarının sona erdiği ay dahil 1479
sayılı kanunun 50'nci maddesine göre belirlenen 12'nci gelir basamağının yüzde
10'u oranında sosyal güvenlik destek primi ödeyecekleri, sosyal güvenlik destek
primi ödemesi gerekenlerden bu kanunun yayım tarihinden önce aylık bağlananların
kanunun yayımını, daha sonra tekrar gerçek veya basit usulde gelir vergisi
mükellefi olanlar ise mükellefiyetin başladığı tarihi takip eden aybaşından
itibaren üç ay içinde kuruma yazılı bildirimde bulunmak zorunda oldukları, bu
süre içinde kuruma yazılı bildirimde bulunmayanlar ile kurumca tespit
edilemeyenlerden sosyal güvenlik destek priminin, 53'üncü maddeye göre
hesaplanarak tahsil edileceği hükmü getirilmişti.
Ancak, bu ilk düzenlemede diğer sosyal güvenlik kuruluşlarından emekli olup,
ticari kazanç veya serbest meslek kazancı dolayısıyla gerçek veya basit usulde
gelir vergisi mükellefi olanlar ile adi ortaklık, kollektif şirket, komandit
şirket ve donatma iştiraki ortakları yukarıdaki kanun maddesi kapsamında
tutulmuş, sehven anonim şirket, limitet şirket ve sermayesi paylara bölünmüş
komandit şirket ortakları sosyal güvenlik destek primi ödenmesi kapsamına
alınmamıştır. Bakanlık tarafından bu konuyla ilgili olarak yeniden bir yasal
düzenleme yapılmış ve 5073 sayılı yasa 28 Ocak 2004 tarihli Resmi Gazete'de
yayınlanmıştır.
Söz konusu 5073 sayılı yasanın 15. maddesi ile diğer sosyal güvenlik kanunlarına
göre yaşlılık ve malullük aylığı bağlananlardan, 24'üncü maddenin (I) numaralı
bendinde belirtilen kapsamda çalışmaya başlayanlar, çalışmaya başladıkları ayı
takip eden ay başından itibaren, çalışmalarının sona erdiği ay dahil, bu kanunun
50'nci maddesine göre belirlenen onikinci gelir basamağının yüzde 10'u oranında
sosyal güvenlik destek primi ödeneceği hükme bağlanmış bulunmaktadır. Bu
değişiklikten sonra diğer sosyal güvenlik kanunlarına göre yaşlılık ve malullük
aylığı bağlanan şirket ortakları da 2004/şubat ayından itibaren Bağ-Kur destek
primi kapsamına alınmış bulunmaktadır.
Ancak, yapılan bu düzenlemeye rağmen bir çok mükellefin konudan habersiz
olmasından dolayı Bağ-Kur'a sosyal güvenlik destek primi ödemedikleri ve her
geçen gün borç tutarlarının da arttığı görülmektedir. Özellikle, diğer sosyal
güvenlik kurumlarından kendilerine yaşlılık aylığı bağlanmış olmakla birlikte
kendi adına ve hesabına çalışmasına devam edenlerin Bağ-Kur'a ödemedikleri
sosyal güvenlik destek primi borçları da 5458 sayılı yasayla getirilen yeniden
yapılandırılma kapsamına alınmıştır.
1479 sayılı (normal) Bağ-Kur Kanunu'na göre sigortalı olanların, 31.03.2005
gününe kadar tahakkuk etmiş olan sosyal güvenlik destek primi borçları, bu
kanunun yürürlük tarihinden itibaren iki ay içerisinde Bağ-Kur'a yazılı olarak
başvurmak şartıyla yeniden hesaplanıp, taksitlendirilecektir. Ayrıca, 01.04.2005
gününden bugüne kadar geçen dönem için ise ana para+gecikme zammı hesabıyla
hesaplanan borçlar da taksitlendirmeden yararlanabilecektir. Hesaplamada
uygulamadan yararlanacak olan ve 31.03.2005 gününe kadar tahakkuk etmiş ama
ödenmemiş her ayın borcu ayrı ayrı hesaplanacaktır. Buna göre sigortalının
geçmiş yıllarda bulunduğu basamağa göre ödemesi gereken primlerin ana parasına
borcun ödeme süresinin bitiminden (yani takipeden ayın sonundan) itibaren
gecikme zammı yerinde DİE'nin açıkladığı TEFE (ÜFE) oranları kadar
artırılacaktır.
01.04.2005 günü ve sonrasından yapılandırma kanunun yürürlük tarihinden önceki
ayın sonuna kadar geçen dönemde tahakkuk eden sosyal güvenlik destek primi borcu
içinse TEFE (ÜFE) oranları uygulanmayacak ve halen yürürlükte olan gecikme zammı
hesabıyla hesaplanacak borçlar da taksitlendirme uygulamasından
yararlanabilecektir.
Bugüne kadar Bağ-Kur sosyal güvenlik destek primi kapsamında olmasına rağmen bu
primi ödemeyenler için önemli bir hak tanınmıştır. Bu nedenle yapılandırmak
yararlanmak isteyen diğer sosyal güvenlik kanunlarına göre yaşlılık ve malullük
aylığı bağlananlardan, 24'üncü maddenin (I) numaralı bendinde belirtilen
kapsamda çalışmaya başlayanların Bağ-Kur sosyal güvenlik destek primi için
örneği Bağ-Kur müdürlüklerinden temin edilebilecek matbu olarak hazırlanmış
bulunan talep dilekçesi ile ilgili Bağ-Kur müdürlüğüne başvurması gerekmektedir.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik Matbaacılık ve
Danışmanlık Ltd.Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|
