|
SOSYAL GÜVENLİK VE İŞ HUKUKU
5335 sayılı Torba Kanun, çalışanlara ne
getirdi? -2-
İbrahim Işıklı - e-mail:
ibrahimis@hotmail.com - 11 Mayıs 2005 Çarşamba - Dünya
Geçen hafta 5335 sayılı "Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik
Yapılmasına Dair Kanun" 27 Nisan 2005 tarih ve 25798 sayılı Resmi Gazete'de
yayımlanarak yürürlüğe girdi. Bu kanun ile sosyal güvenlik ve çalışma hayatına
ilişkin önemli değişiklikler de yapılmıştır. Geçen hafta bir kısmını
açıkladığımız 5335 sayılı yasa ile yapılan değişiklikleri açıklamaya devam
edeceğiz.
Memurların yaş haddinden emekliliği
5335 sayılı kanunun 3. maddesi ile 5434 sayılı kanunun 40. maddesinin birinci
fıkrası ile (b) ve (d) fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. Yapılan
değişiklikle;
Emekli Sandığı'na tabi iştirakçilerin (sigortalıların) görevleri ile
ilişiklerinin kesilmesini gerektiren yaş haddi 65 yaşını doldurdukları tarih
olduğu, 43'üncü maddede yazılı olanlar dışında, hizmet süreleri ne olursa olsun
61 yaşını dolduranlar hakkında da hizmetin gereğinin ve niteliğinin zorunlu
kıldığı durumlarda kurumlarınca yaş haddi uygulanabileceği, bu görevlere, 65
yaşını dolduranların açıktan veya naklen atamaları yapılamayacağı hükme
bağlanmıştır.
Üniversite öğretim üyelerinin görevleri ile ilişiklerinin kesilmesini gerektiren
yaş haddi 67 yaşını doldurdukları tarih olarak belirlenmiştir.
Memurların harcırahsız yer değiştirmelerine kısıtlama
5335 sayılı kanunun 4. maddesi ile yapılan değişiklikle 6245 sayılı kanunun
10'uncu maddesi gereğince, "Kendi yazılı talepleri üzerine gönderilenler hariç
olmak üzere" ibaresi olması nedeniyle atamalarını kendileri talep eden
memurların yer değiştirmelerinde harcırah ödenmemekteydi. Şimdi yapılan
değişiklik ile bu ibare açılmış ve; "Zorunlu yer değiştirme, sınav, sağlık
sebepleri ve eş durumu (bu madde uyarınca sürekli görev yolluğu almaya hak
kazananların eşlerinin atamaları) dışında kendi yazılı talepleri üzerine
gönderilenler hariç olmak üzere" şeklinde değiştirilmiştir.
Memurlara da yatak parası verilecek
5335 sayılı kanunun 4. maddesi ile yapılan değişiklikle 6245 sayılı Harcırah
Kanunu gereğince, denetim elemanları hariç memurlara yatak parası
ödenmemekteydi. Torba Kanun, 6245 sayılı kanunun 33'üncü maddesine (d) fıkrasına
eklenmiş olup bu fıkra gereğince 10 güne kadar konaklama bedeli ödenecektir.
"d) Bu kanun hükümlerine göre gündelik ödenenlerden (b fıkrasına göre gündelik
ödenenler hariç) yurtiçinde yatacak yer temini için ödedikleri ücretleri
belgelendirenlere, belge bedelini aşmamak ve her defasında on gün ile sınırlı
olmak üzere gündeliklerinin tamamına kadar olan kısmı ayrıca ödenir."
Ayrıca, 5216 sayılı kanun ile Büyükşehir Belediyesi Kanunu'nun geçici 2'nci
maddesi ile İstanbul için Silivri ve Şile ilçeleri büyükşehir belediyesi
sınırları içine alınmıştı. Bu sebeple de bu ilçelere göreve giden memurlara
harcırah ödenmesi imkanı kalmamıştı. Torba Kanun ile bundan böyle yeni bir
düzenleme yapılıncaya kadar İstanbul için Şile ve Silivri'ye gidecek olan
memurlara harcırah verilebilmesine imkan tanındı.
65 yaş aylığı alanlara yeşil kart verilebilecek
5335 sayılı kanunun 8. maddesi ile yapılan değişiklikle 2022 sayılı (kamuoyunda
bilinen adıyla "65 Yaş Kanunu") kanun ile 65 yaşından büyükler ile yüzde 80'den
fazla sakatlık oranı olup bir işyerinde çalışmayanlara TC Emekli Sandığı sağlık
karnesi yerine "yeşil kart" verilecektir. Daha önce bu karne ile sadece devlet
hastanelerinden bedava muayene ve yatarak tedavi olunabilmekteyken şimdi
eczanelerden ilaç da alınabilecek.
Yeşil kartlılardan yüzde 20 ilaç katkı payı alınacak
Yeşil kartlılara devlet hastanelerinden muayene ve tedaviden başka eczanelerden
bedava ilaç verilmesi uygulaması ile haksız ilaç alımları ortaya çıkmıştı. 5335
sayılı kanunun 28. maddesi ile yapılan değişiklikle, bundan böyle "yeşil
kartlılardan" yüzde 20 oranında ilaç katkı payı alınacaktır.
5434 sayılı kanun gereğince muhtaç olan ana-babaya veya eşe aylık bağlanmasında
muhtardan "muhtaçtır" belgesi istenmekteydi, şimdi "Torba Kanun" ile muhtaçlığa
tanım getirilmiştir. Buna göre, "4857 sayılı İş Kanunu'nun 39'uncu maddesi
uyarınca 16 yaşından büyük işçiler için tespit edilen asgarî ücretin net
tutarından daha az aylık geliri olup, kendisini ve Türk Medeni Kanunu
hükümlerine göre bakmaya mecbur olduğu aile fertlerini geçindirmeye yetecek
kadar malı da (para veya o mahiyetteki kıymetler dahil) olmayanlar bu kanunun
uygulanmasında muhtaç sayılırlar."
Memur çocuklarına 25 yaşına kadar sağlık yardımı verilecek
Memur çocuklarına, 19 yaşını tamamlayanlara sağlık yardımı (19 yaşını bitirdiği
halde evlenmemiş kız çocuklarına 25 yaşını dolduruncaya ve yükseköğrenim
yapmakta bulunan erkek çocuklar için 25 yaşını geçmemek üzere öğrenimlerini
bitirinceye kadar ve çalışamayacak derecede malullükleri resmi sağlık kurulu
raporu ile tespit edilenler için süresiz olarak ödeneğin verilmesine devam
olunur) yapılmakta iken Torba Kanun ile 19 rakamı 25 olarak değiştirilmiştir.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik
Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd.Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|