|
SOSYAL GÜVENLİK VE İŞ HUKUKU
Ücret Garanti Fonu
İbrahim Işıklı - e-mail:
ibrahimis@hotmail.com - 22 Haziran
2005 Çarşamba - Dünya
Genel anlamda ücret bir kimseye bir iş
karşılığında işveren veya üçüncü kişiler tarafından sağlanan ve para ile ödenen
tutardır. Ücret, kural olarak, Türk parası ile işyerinde veya özel olarak açılan
bir banka hesabına ödenir. Ücret, yabancı para olarak kararlaştırılmış ise ödeme
günündeki rayice göre Türk parası ile ödenebilir.
Emre muharrer senetle (bono ile), kuponla veya yurtta geçerli parayı temsil
ettiği iddia olunan bir senetle veya diğer herhangi bir şekilde ücret ödemesi
yapılamaz. Ücret en geç ayda bir ödenir. İş sözleşmeleri veya toplu iş
sözleşmeleri ile ödeme süresi bir haftaya kadar indirilebilir.
Ancak, işverenler ekonomik sorunlarının olması veya diğer bir nedenle işçi
ücretlerini ödeme aczine düşebilmektedirler.
4857 sayılı İş Kanunu'nun 'İşverenin Ödeme Aczine Düşmesi' başlıklı 33'üncü
maddesinde, işverenin konkordato ilan etmesi, işveren için aciz vesikası
alınması veya iflası nedenleri ile işverenin ödeme güçlüğüne düştüğü hallerde
geçerli olmak üzere, işçilerin iş ilişkisinden kaynaklanan son üç aylık ücret
alacaklarını karşılamak amacı ile İşsizlik Sigortası Fonu kapsamında ayrı bir
Ücret Garanti Fonu oluşturulacağı hükme bağlanmıştır.
Ücret Garanti Fonu, işverenlerce işsizlik sigortası primi olarak yapılan
ödemelerin yıllık toplamının yüzde biridir. Ücret Garanti Fonu'nun oluşumu ve
uygulanması ile ilgili usul ve esaslar Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nca
çıkarılacak yönetmelikle düzenlenecektir.
Ücret Garanti Fonu'nun oluşum ve uygulanmasına ilişkin usul ve esasları
düzenlemek üzere "Ücret Garanti Fonu Yönetmeliği" hazırlanmıştır. Söz konusu
yönetmelik 18.10.2004 tarih ve 25617 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanmıştır.
Ücret Garanti Fonu gelirleri, işverenlerce işsizlik sigortası primi olarak
yapılan ödemelerin işveren payının yıllık toplamının yüzde biri ile bu primlerin
değerlendirilmesinden elde edilen kazançlardan oluşur.
Sosyal Sigortalar Kurumu'nca İşsizlik Sigortası Fonu'na aktarılan işveren
payının yüzde biri, fon adına farklı bir hesapta takip edilir. Fon, işsizlik
sigortası fon kaynaklarının değerlendirilmesine ilişkin usul ve esaslar
çerçevesinde İşsizlik Sigortası Fonu içerisinde değerlendirilir.
Ücret Garanti Fonu'nun giderleri, işçilere Ücret Garanti Fonu Yönetmeliği
uyarınca yapılan ücret ödemelerinden ve yönetim kurulu kararı ile fona ilişkin
olarak İş-Kur tarafından yapılan giderlerden oluşur.
İş sözleşmesinin devam edip etmediğine bakılmaksızın; işverenin ödeme güçlüğüne
düştüğü hallerde, iş sözleşmesinden kaynaklanan aylık ücretlerini alamaması
nedeniyle, ücret alacağı bulunan işçi tarafından; son üç aylık ücretlerinin
ödenmediğini gösteren işçi alacak vergisi veya son üç aylık ücret alacağını
gösteren sair belge ile birlikte, aşağıdaki belgelerden birini ibraz ederek
yetkili kurum birimine başvurması gerekmektedir:
a) İcra ve İflas Kanunu'nun 143'üncü maddesi uyarınca icra dairesinden alınan
aciz vesikası veya 105'inci maddenin birinci fıkrası uyarınca alınacak aciz
vesikası hükmündeki belge,
b) !flasın açılmasına dair mahkeme kararının tasdikli suretinin veya İcra ve
İflas Kanunu'nun 166'ncı maddesi uyarınca ilan edildiğini gösteren belge,
c) İcra tetkik merciince verilen konkordato mühleti kararının tasdikli sureti
veya İcra ve İflas Kanunu'nun 288'inci maddesi uyarınca ilan edildiğini gösteren
belge.
İş-Kur birimleri, Ücret Garanti Fonu Yönetmeliği'nin 8. maddesinde belirtilen
başvuru tarihinden itibaren en geç otuz gün içinde işçiye, son üç aylık ücret
alacağını ödeyerek durumu ivedilikle, ilgili icra-iflas müdürlüklerine veya
konkordato komiseri ile işverene bildirir. Bu kapsamda yapılacak ödemeler, fon
kaynaklarıyla sınırlıdır.
İşçi, aynı işverenle olan iş ilişkilerinde aciz vesikasına dayanarak Ücret
Garanti Fonu'ndan bir kez yararlanabilir.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik
Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd.Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|
