|
SOSYAL GÜVENLİK VE İŞ HUKUKU
4857 sayılı İş Kanunu'nda ulusal bayram ve
genel tatil çalışması
İbrahim Işıklı - e-mail: ibrahimis@hotmail.com - 31 Ağustos 2005 Çarşamba -
Dünya
4857 sayılı iş Kanunu'nun 44. maddesine göre,
ulusal bayram ve genel tatil günlerinde işyerlerinde çalışılıp çalışılmayacağı
toplu iş sözleşmesi veya iş sözleşmeleri ile kararlaştırılabilecektir.
Sözleşmelerde hüküm bulunmaması halinde söz konusu günlerde çalışılması için
işçinin onayı gereklidir. Toplu iş sözleşmesi veya iş sözleşmelerine hafta
tatili, ulusal bayram ve genel tatillerde işçilere tanınan haklara, ücretli
izinlere ve yüzde usulü ile çalışan işçilerin bu kanunla tanınan haklarına
aykırı hükümler konulamaz. Bu hususlarda işçilere daha elverişli hak ve
menfaatler sağlayan kanun, toplu iş sözleşmesi, iş sözleşmesi veya gelenekten
doğan kazanılmış haklar saklıdır.
Ulusal Bayram ve Genel Tatil Günleri, 2429 sayılı Ulusal Bayram ve Genel
Tatiller Hakkında Kanun'la belirlenmiştir. Buna göre ulusal bayramlar ve genel
tatiller aşağıdaki gibi olacaktır;
Ulusal bayramlar ve genel tatiller
Yılbaşı günü (1Gün)
Ulusal bayram
29 Ekim Cumhuriyet Bayramı (28 Ekim günü 13.00'da başlar) (1,5 gün)
Genel tatil günleri
Resmi bayramlar
23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı (1 gün)
19 Mayıs Atatürk'ü Anma ve Gençlik ve Spor Bayramı (1 gün)
30 Ağustos Zafer Bayramı (1 gün)
-Dini bayramlar
Ramazan Bayramı (arife günü 13.00'da başlar) (3,5 gün)
Kurban Bayramı (arife günü 13.00'da başlar) (4,5 gün)
tatil kabul edilmektedir. 29 Ekim'de özel işyerlerinin kapanması zorunludur.
Mahiyetleri itibariyle sürekli görev yapması gereken kuruluşların özel
kanunlarındaki hükümler saklıdır. Ancak, 29 Ekim günü özel işyerlerinin
kapatılması gerekirken buna uymamanın müeyyidesi kanunda gösterilmemiştir.
Yargıtay'da kanunsuz suç ve ceza olmaz prensibinden hareketle buna ilişkin
davaları reddetmiştir.
4857 sayılı kanun kapsamına giren işyerlerinde çalışan işçilere, kanunlarda
ulusal bayram ve genel tatil günü olarak kabul edilen günlerde çalışmazlarsa,
bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücretleri tam olarak, tatil yapmayarak
çalışırlarsa ayrıca çalışılan her gün için bir günlük ücreti ödenecektir.
Uygulamada bazı işyerlerinde kanunun yanlış yorumlanmasından dolayı, ulusal
bayram ve genel tatil günü olarak kabul edilen günlerde çalışılması halinde
ücretin yüzde 100 zamlı ödendiği görülmektedir. Oysa ki, ulusal bayram ve genel
tatil günü olarak kabul edilen günlerde çalışılması halinde, normal ücretinin
dışında ayrıca çalışılan her gün için bir günlük ücreti ödenecektir. Örneğin,
30.08.2005 tarihinde, 1 günlük 30 Ağustos Zafer Bayramı resmi tatil olup, işçi
çalışmaması halinde, 488,70.-YTL brüt asgari ücret alacaktır. Ancak, 30.08.2005
tarihinde çalışırsa 1 günlük yevmiye (16,29.-YTL) ile birlikte toplam 504,99.-YTL
brüt ücret alacaktır.
Parça başına, akort, götürü veya yüzde usulü ile çalışan işçilerin tatil günü
ücreti, ödeme döneminde kazandığı ücretin aynı süre içinde çalıştığı günlere
bölünmesi suretiyle hesaplanır. (4857/49 Mad.) Bu şekilde hesaplanan ücret,
ulusal bayram veya genel tatil günlerinde çalışan işçiye ödenecektir.
2429 sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanun'da, ulusal bayram ve
genel tatil günleri cuma günü sona erdiğinde müteakip cumartesi gününün
tamamının tatil olacağı hükme bağlanmıştır. İş Kanunu'na göre, işçinin yıllık
izin hakkını kullanırken, yıllık izine rastlayan hafta tatili ve genel tatil
günlerine ait ücreti de ayrıca ödenecektir. Normal ücret, hafta tatili ücreti ve
genel tatil ücreti genellikle ay sonunda ödendiği halde, izin ücreti, izin
kullanmadan önce peşin olarak ödenecektir.
Genel tatilde yapılan çalışma, işgünlerinde ise, yapılan çalışmanın fazla mesai
olarak değerlendirilmesi mümkün değildir. Ancak, hafta tatiline denk gelen genel
tatil gününde çalışılması halinde yapılan bu çalışma hafta tatilinde çalışma
olarak değerlendirilecek ve yüzde 50 zamlı olarak ödenecektir.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik
Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd.Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|
