|
İşletmelerde "çağrı üzerine çalışma"
İŞ HUKUKU VE SOSYAL GÜVENLİK
(Sorular-Cevaplar)
İşletmelerde "çağrı üzerine çalışma"
Resul Kurt - e-mail: info@ resulkurt.comwww.resulkurt.com - 14 Nisan 2006
Cuma - Dünya
Kısmi süreli iş sözleşmelerinin özel bir uygulanma şekli olan "çağrı üzerine
çalışma", sisteminin ülkemizde hızla yaygınlaştığı görülmektedir. 4857 sayılı İş
Kanunu'nun 14. maddesine göre, yazılı sözleşme ile işçinin yapmayı üstlendiği
işle ilgili olarak kendisine ihtiyaç duyulması halinde iş görme ediminin yerine
getirileceğinin kararlaştırıldığı iş ilişkisi, çağrı üzerine çalışmaya dayalı
kısmi süreli bir iş sözleşmesidir. Hafta, ay veya yıl gibi bir zaman dilimi
içinde işçinin ne kadar süreyle çalışacağını taraflar belirlemedikleri takdirde,
haftalık çalışma süresi yirmi saat kararlaştırılmış sayılır. Çağrı üzerine
çalıştırılmak için belirlenen sürede işçi çalıştırılsın veya çalıştırılmasın
ücrete hak kazanır.
İşçiden iş görme borcunu yerine getirmesini çağrı yoluyla talep hakkına sahip
olan işveren, bu çağrıyı, aksi kararlaştırılmadıkça, işçinin çalışacağı zamandan
en az dört gün önce yapmak zorundadır. Süreye uygun çağrı üzerine işçi iş görme
edimini yerine getirmekle yükümlüdür. Sözleşmede günlük çalışma süresi
kararlaştırılmamış ise işveren her çağrıda işçiyi günde en az dört saat üst üste
çalıştırmak zorundadır. Çağrı üzerine çalışmaya ilişkin iş sözleşmelerinin,
yasanın aradığı şartları taşıyan hükümler içermesine dikkat edilmelidir. İşçi ve
işveren, çağrı üzerine çalışma esasına dayalı bir iş sözleşmesini uygulayacak
iseler, işçinin haftada/ayda veya yılda kaç gün çalışacağı, çağrının en az kaç
gün önceden yapılacağı ve her çağrıda günlük çalışma süresinin ne olacağına
ilişkin hükümleri belirleyerek, sözleşmede bu bilgilere yer vermelidirler. Çağrı
üzerine çalışma iş sözleşmesi kapsamında çalışan işçinin sigortalılık gün
sayısı; (Aylık Sigorta Gün Sayısı = Ay içinde çalışma saati / 7,5) şeklinde
hesaplanacaktır. Çağrı üzerine çalışma başlıklı 14. madde hükümlerine aykırı
davranan, işveren veya işveren vekiline bu durumdaki her işçi için 2006 yılında
77.- YTL para cezası verilecektir.
Sigortalıların çalışma gün sayılarının eksik bildiriminin önüne geçmek için 4447
sayılı yasa ile 506 sayılı yasanın 79. maddesine yapılan eklemelerle, 01.01.2000
tarihinden itibaren ay içinde bazı işgünlerinde çalıştırılmadığı veya ücret
ödenmediği beyan edilen sigortalıların otuz günden az çalıştıklarını açıklayan
bilgi ve belgelerin dört aylık dönem bordrolarına eklenmesi zorunluluğu
getirildiğinden, çağrı üzerine çalışmaya ilişkin ilişkin kısmi süreli (part-time)
hizmet akdi, eksik bildirimin gerekçesi olarak SSK'ya sunulmalıdır. İşyerlerinde
çağrı üzerine çalışma iş sözleşmesine istinaden kısmi zamanlı (part-time) olarak
çalışan sigortalılar için düzenlenmiş olan yazılı sözleşmenin noterden tasdikli
olması zorunlu değildir.
Ayrıca, çağrı üzerine çalışmaya ilişkin sözleşmenin, Sosyal Sigorta İşlemleri
Yönetmeliği ekinde yer alan Ek:8 "Eksik Gün Bildirim Formu" ekinde ve aylık prim
ve hizmet belgesinin verilmesi gereken yasal süre içinde Sosyal Sigortalar
Kurumu'na verilmiş olması kaydıyla, söz konusu form ve sözleşme işverenlerden
her ay tekrar istenilmeyecektir. Ancak, çağrı üzerine çalışma iş sözleşmesine
istinaden kısmi zamanlı çalışmalara ait iş sözleşmesi noterden onaysız ve yasal
süresi dışında verilmiş ise verildiği ay ve sonrası için hüküm ifade edecek,
yani verildiği ayı takip eden aylarda yine her ay istenilmeyecektir.
Çağrı üzerine çalışma iş sözleşmesine göre çalışan işçilere ödenecek ücretin
asgari ücretin altında olmaması gerekmektedir. Aylık asgari ücretin 30 güne
bölünmesiyle günlük asgari ücret, günlük asgari ücretin 7,5 saat olan normal
günlük çalışma süresine bölünmesiyle de saatlik asgari ücret hesaplanacaktır.
İSMMMO'nun 16. kuruluş yıldönümü
Ülkemizin önde gelen meslek kuruluşlarından olan İstanbul Serbest Muhasebeci ve
Mali Müşavirler Odası (İSMMMO), 16. kuruluş yıldönümünü düzenlediği "geleneksel
balo" ile kutluyor. İSMMMO üyesi tüm meslek mensupları adına oda başkanı Sayın
Yahya Arıkan'a nice başarılı yıllar diliyorum.
"Kıdem Tazminatı İhtilafları ve Çözüm Yolları"
Sigorta müfettişi meslektaşım ve sevgili dostum İsa Karakaş tarafından kaleme
alınan "Kıdem Tazminatı İhtilafları ve Çözüm Yolları" isimli kitap Adalet
Yayınları'ndan yayımlanmıştır.
Uygulamada en çok karşılaşılan sorunlardan birisi olan kıdem tazminatını; kıdem
tazminatına hak kazanma koşulları, kıdem süresinin hesaplanması, Askerliğin
kıdeme etkisi, kıdem esas alınan ücret ve ekleri, Kıdem tazminatı miktarının
hesaplanması, kıdem tazminatının vergilendirilmesi ve kıdem tazminatında zaman
aşımı gibi tüm ayrıntıları ile ele alan "Kıdem Tazminatı İhtilafları ve Çözüm
Yolları" isimli bu kitabı Adalet Yayınevi'nin 0-312-2311794 nolu telefondan
bilgi alınabileceği gibi 0-312-2299207 nolu faksla da temin edilebilir. Ayrıca
www.alomevzuat.com isimli siteden de ayrıntılı bilgi alınabilir.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik Matbaacılık ve
Danışmanlık Ltd.Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|
