|
İŞ HUKUKU VE SOSYAL GÜVENLİK
(Sorular-Cevaplar)
Cumartesi çalışılmayan işyerlerinde yıllık
izin nasıl hesaplanacak?
Resul Kurt - e-mail: info@ resulkurt.com - 09 Haziran 2006 Cuma - Dünya
www.resulkurt.com
İzin dönemi başlayınca, en fazla soru da yıllık ücretli izin hakkıyla ilgili
soruluyor. Çalışanların yıllık izin süresinin kaç gün olacağının belirlenmesinde
işçinin işyerindeki hizmet süresi, tabi olduğu İş Kanunu ve yaşı önem
kazanmaktadır. Gazetecilerin izin hakkı 5953 sayılı Basın İş Kanunu'na,
gemicilerin izin hakkı ise 854 sayılı Deniz İş Kanunu'na göre düzenlenmektedir.
4857 sayılı İş Kanunu kapsamındaki işçilere verilecek yıllık ücretli izin
süresi, işçinin hizmet süresi;
a) Bir yıldan beş yıla kadar (beş yıl dahil) olanlara ondört günden,
b) Beş yıldan fazla onbeş yıldan az olanlara yirmi günden,
c) Onbeş yıl (dahil) ve daha fazla olanlara yirmialtı günden,
az olamayacaktır. Ancak onsekiz ve daha küçük yaştaki işçilerle elli ve daha
yukarı yaştaki işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi yirmi günden az
olamaz. Yıllık ücretli izin günlerinin hesabında izin süresine rastlayan ulusal
bayram, hafta tatili ve genel tatil günleri izin süresinden sayılmayacağından,
izin süresi 14-20-26 gün işgünü olarak kullandırılacaktır. Özellikle, bankalar,
özel okullar gibi hafta sonu çalışılmayan işyerlerinde çalışıp da, yıllık
ücretli izin kullanan çalışanların, izinlerine denk gelen cumartesi günlerinin
izin süresinden sayılıp sayılmayacağı konusunda anlaşmazlıklar olmaktadır.
İşyerlerinde cumartesi günü çalışılıp çalışılmamasının herhangi bir önemi
bulunmamaktadır. Cumartesi günleri yıllık izne dahil edilecek ve izinden
düşülecektir.
Yurtdışında ev hanımı olarak geçen sürelerin borçlanması
Annem 1947 doğumlu olup 1972'de Almanya'ya gitti ve 1984'te kesin dönüş yaptı.
01.09.1996 yılında burada sigortalı olarak çalışmaya başladı. Yaklaşık 2900 gün
sigortası var ama emekli olamıyor. Almanya'da yaşadığı sürenin bir kaç sene
borçlanabilir mi? Çünkü Almanya'da hiç çalışmadı? Hale Çetin
Sayın Çetin, 3201 sayılı yasanın 4958 sayılı yasanın 56. maddesiyle değişik 3.
maddesinde halen yurtdışında bulunanlarla, Türkiye'ye kesin dönüş yapanlar için
iki farklı düzenleme bulunmaktadır. Buna göre;
1) Halen yurtdışında bulunanlar;
a) Yurtdışına çıkmadan önce Türkiye'de herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna
tabi çalışması olmayanlar Sosyal Sigortalar Kurumu'na,
b) Yurtdışına çıkmadan önce Türkiye'de son defa prim, kesenek ve karşılık ödenen
sosyal güvenlik kuruluşuna,
c) Ev kadınları Bağ-Kur'a,
Yazılı olarak müracaat etmek suretiyle borçlanabilirler. Halen yurtdışında
bulunan ve yurtdışında geçen çalışma sürelerini Sosyal Sigortalar Kurumu'na
borçlanacakların 3201 sayılı kanuna göre borçlanma taleplerini Türkiye'de
bildirecekleri ikamet adreslerinin bulunduğu ildeki sigorta il müdürlüklerine
yapmaları gerekmektedir. Sosyal Sigortalar Kurumu'ndan kısmi aylık alanların ise
borçlanma taleplerini SSK Başkanlığı Sigorta İşleri Genel Müdürlüğü Yurtdışı
İşçi Hizmetleri Daire Başkanlığı'na yapmaları gerekmektedir.
2) Türkiye'ye döndükten sonra yurtdışında geçen hizmetlerini borçlanmak
isteyenler;
a) Herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna tabi olmayanlar, Sosyal Sigortalar
Kurumu'na,
b) Müracaat tarihinde çalışmakta olanlar tabi oldukları sosyal güvenlik
kuruluşuna,
c) Başvuru tarihinde herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna tabi olmamakla
birlikte yurda dönüş tarihinden sonraki çalışmalarından dolayı son defa tabi
oldukları sosyal güvenlik kuruluşuna,
d) Hizmetlerinden bir kısmı yurtdışında iken borçlananlardan kalan hizmetlerini
yurda dönüş yaptıktan sonra borçlanmak isteyenler ilk borçlanmayı yapan sosyal
güvenlik kuruluşuna,
e) Ev kadınları Bağ-Kur'a,
yazılı olarak müracaat etmek suretiyle borçlanabilirler.
3) Vefat halinde borçlanma yapacak hak sahipleri
Hak sahiplerinin borçlanması, yur dışında çalışmakta iken veya yurda dönüş
yaptıktan sonra ölenlerin hak sahipleri ilgili sosyal güvenlik kuruluşuna
müracaat etmek suretiyle bu kanunla getirilen haklardan yararlanırlar.
Borçlanma talebi dilekçesine, yurtdışı çalışma belgesi, onaylı nüfus hüviyet
cüzdanı örneği, pasaportun künye bölümü ile yurda giriş ve çıkış tarihlerini
gösteren sayfalarının noterlikçe onaylı örneğinin eklenerek ilgili sosyal
güvenlik kuruluşuna başvurularak yurtdışı hizmetlerinin borçlanması yapılabilir.
Öncelikle anneniz, yurtdışında ev hanımı olarak bulunduğu için, uygulamada
Bağ-Kur'a borçlanma yaptırılmaktadır. Bu nedenle, Bağ-Kur'a günlük 3,5 USD
üzerinden borçlanma yapabilir. Bu durumda sigorta başlangıç tarihi 01.09.1996
olduğu için, sigortalılık süresini 15 yıla tamamlayacak kadar (yaklaşık 5.5 yıl)
borçlanma yaptığınızda, bu hizmetleri SSK'ya aktarın. Bu durumda SSK'dan
emeklilik hakkı kazanır.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik Matbaacılık ve
Danışmanlık Ltd.Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|
