|
İŞ HUKUKU VE SOSYAL GÜVENLİK
(Sorular-Cevaplar)
İşletmelerde staj yapan öğrencilerin
sigortalı olması gerekir mi?
Resul Kurt e-mail: info@ resulkurt.com 28 Temmuz 2006 Cuma - Dünya
Her yıl yaz aylarının başlamasıyla birlikte, bir çok üniversite öğrencisi de hem
çalışma hayatını yakından tanımak, hem de öğrenimlerini tamamlayabilmeleri
gerekli olan "uygulamalı eğitimlerini" yapmak amacıyla işletmelere başvurularda
bulunmakta ve belli kontenjanlar dahilinde stajlarını yapmaktadırlar.
Stajyer öğrenciler, "gördükleri eğitim gereği uygulamalı öğrenim yapmaları
zorunlu bulunan öğrenciler" olarak tanımlanabilecektir. Bir öğrencinin stajyer
sayılabilmesi için eğitim yaptığı kurumun statüsünde mecburi staj şartı
bulunması ve okul tarafından bir işyerine uygulamalı eğitimini yapmak üzere
belirli bir süre gönderilmesi gerekmektedir. Öğrencilerin;
' Öğrenim gördükleri eğitim kurumlarının (fakülte, yüksekokul, meslek yüksek
okulu gibi) yönetmelikleri,
' Burs gibi yardımlarla eğitim imkanı sağlayan resmi veya özel kuruluşların
yönetmelikleri,
' Burs şartları gereğince işyerlerinde zorunlu staja tabi tutulan öğrenciler,
' Milletlerarası teknik stajyer öğrenci mübadelesi esasları gereğince Türkiye'ye
gelen yabancı uyruklu öğrenciler,
Bu stajları süresince bir ücret almış olsalar dahi, işyerlerindeki çalışmaları
serbest irade beyanı ile değil, ilgili eğitim kurumlarının statülerinden doğan
bir zorunluluğa dayanması nedeniyle, hizmet akdi ile bağlılık söz konusu
olamayacağından, sigortalı sayılmazlar. Ancak söz konusu eğitim statülerinde
belirtilen staj süresinden fazla olan çalışmalar sigortalılığı gerektirmektedir.
Diğer taraftan, eğitim imkanı sağlayan müessese, eğitim statüsü gereği
uygulamalı stajın dışında öğrenciyi kendi işyerinde stajyer sıfatıyla da olsa
çalıştırdığı takdirde, bu öğrenciler sigortalı sayılacaklardır.
Stajyerler sigortalı sayılmazken, 3568 sayılı kanunun öngördüğü şartları
taşıması dolayısıyla serbest muhasebecilik ya da serbest muhasebeci mali
müşavirlik mesleğini ifa için mesleğe hazırlayıcı temel bilgileri edinmek üzere,
3568 sayılı yasaya tabi bir meslek mensubu yanında 2, 4 ve 6 yıl süreyle mesleki
çalışmalar (staj) yapan adayların hizmet sözleşmesine istinaden çalıştıkları
kabul edildiğinden, stajda geçen sürelerde 506 sayılı kanuna tabi sigortalı
sayılmaları gerekmektedir.
Özürlü işçinin erken emekliliği
Bir konuda yardımcı olursanız sevinirim. Ben 28.12.1989 yılında yüzde 54 sakat
raporu ile sakat kadrosundan işe girdim. Görme özürlü SSK sigortalısıyım. Vergi
indirim raporu 1990 yılında yüzde 25 daha sonra 14.11.2005 tarihinde yüzde 45
olarak tekrar rapor aldım. Halen üçüncü derece sakat olarak vergi indiriminden
yararlanıyorum. 2003 yılında değişen Sosyal Sigortalar Kanunu gereğince erken
emeklilikten yararlanabilir miyim? Sadir Durmaz
Sayın okurumuz, ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce malul sayılmayı
gerektirecek derecede hastalık veya sakatlığı bulunanların malul sayılmamakta ve
malulen emekli olamamaktadır. Bu nedenle, bu durumda olan özürlü kişilere daha
erken yaşlılık aylığı bağlanmasına ilişkin olarak bir düzenleme yapılmıştır.
Bahsettiğiniz 2003 yılında yapılan düzenleme 4958 sayılı yasa olup, söz konusu
yasayla değişiklik yapılmadan önce; sigortalı olarak ilk defa çalışmaya
başladığı tarihten önce 506 sayılı kanunun 53. maddesine göre malul sayılmayı
gerektirecek derecede hastalık veya arızası bulunan ve bu nedenle malullük
aylığından yararlanamayan veya sakatlığı nedeniyle (Gelir Vergisi Kanunu'nun 31.
maddesinde düzenlenen sakatlık indirimi) vergi indiriminden yararlanmaya hak
kazanmış durumda olan sigortalılar yaşları ne olursa olsun en az 15 yıldan beri
sigortalı bulunmak ve en az 3600 gün malullük yaşlılık ve ölüm sigortaları primi
ödemiş olmak şartıyla yaşlılık aylığından yararlanabilmekteyken 4958 sayılı
yasayla değiştirilmiştir.
Ancak, 06.08.2003 tarihinde 12 yıl ve daha fazla sigortalılık süresi
bulunanlardan iki ve üçüncü derecede sakatlığı bulunanlar hakkında, sakatlık
derecesi ne olursa olsun 06.08.2003 tarihinden önceki hükümler uygulanacaktır.
Sizin de 06.08.2003 tarihinde 12 yıldan fazla sigortalılık süreniz olduğundan 15
yıl ve 3600 gün sayısını doldurmak koşuluyla istediğiniz zaman emekli
olabilirsiniz.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik Matbaacılık ve
Danışmanlık Ltd.Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|
