|
İŞ HUKUKU VE SOSYAL GÜVENLİK
(Sorular-Cevaplar)
Sosyal güvenlik reformunda iş sözleşmesiyle
çalışanların bildirimleri ve tescili
Resul Kurt - e-mail: info@ resulkurt.comwww.resulkurt.com - 13 Ekim 2006 Cuma -
Dünya
Kısa ve uzun vadeli sigortalar ile genel sağlık sigortası kapsamındaki kişilerin
sigortalı olması zorunludur. Bu kanunda yer alan sigorta hak ve yükümlülüklerini
ortadan kaldırmak, azaltmak veya başkasına devretmek için sözleşmelere konulan
hükümler geçersizdir. Ülkemizde son yıllarda yapılan en büyük reformlardan
birisi olan 5510 sayılı "Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu"
01.01.2007 tarihinde yürürlüğe girecektir. Sosyal güvenlik reformu ile
çalışanların Sosyal Güvenlik Kurumu'na (SGK) bildiriminde de önemli düzenlemeler
yapılmıştır.
1) 4/(a) bendi kapsamında sigortalı sayılanların bildirimi (eski SSK
sigortalıları)
İşverenler, eski SSK sigortalıları olarak adlandırılabilecek olan 4/(a) bendi
kapsamında sigortalı sayılan kişileri hizmet akdi ile bir veya birden fazla
işveren tarafından çalıştırılanları, sigortalılık başlangıcından önce, sigortalı
işe giriş bildirgesi ile kuruma bildirmekle yükümlüdür. Ancak işveren tarafından
sigortalı işe giriş bildirgesi;
a) İnşaat işyerlerinde işe başlatılacak sigortalılar için, en geç çalışmaya
başlatıldığı gün kuruma verilmesi halinde,
b) Yabancı ülkelere sefer yapan ulaştırma araçlarına sefer esnasında alınarak
çalıştırılanlar bir aylık sürenin dolduğu tarihe kadar,
Sosyal Güvenlik Kurumu'na (SGK) ilk defa işyeri bildirgesi verilecek
işyerlerinde; ilk defa sigortalı çalıştırmaya başlanılan tarihten itibaren bir
ay içinde çalışmaya başlayan sigortalılar için, çalışmaya başladıkları tarihten
itibaren en geç söz konusu bir aylık sürenin dolduğu tarihe kadar, kuruma
verilmesi halinde,
c) Kamu idarelerince yurt dışı görevde çalışmak üzere işe alınanların, işten
ayrılmış olsalar dahi, çalışmaya başladıkları tarihten itibaren üç ay içinde,
kuruma verilmesi halinde,
sigortalılık başlangıcından önce bildirilmiş sayılır. Daha önce SSK
mevzuatındakine benzer düzenlemelere benzemekle birlikte, bazı değişiklikler
yapılmıştır. İlk defa işyeri bildirgesi verilen işyerlerinde sadece ilk gün
başlayanlar değil, sigortalı çalıştırmaya başlanılan tarihten itibaren bir ay
içinde çalışmaya başlayan sigortalıların tümü işyeri açılışından itibaren bir
aylık sürenin dolacağı tarihe kadar bildirilebilmesi sağlanmıştır. Ayrıca, eski
düzenlemede sadece Dışişleri Bakanlığı personeli için geçerli olan yurt dışı
göreve atanma halinde bir ay içinde bildirme zorunluluğu tüm kamu idareleri için
öngörülmüştür.
İşverenler dışında ayrıca sigortalılar için de işe başlamalarını bildirme
zorunluluğu aynen devam ettirilmiştir. Buna göre; Sigortalılar, çalışmaya
başladıkları tarihten itibaren en geç bir ay içinde, sigortalı olarak çalışmaya
başladıklarını kuruma bildirirler. Ancak, sigortalının kendini bildirmemesi,
sigortalı aleyhine delil teşkil etmeyecektir.
5'inci maddenin (f) bendi kapsamında sigortalı sayılan kişiler için Türkiye İş
Kurumu, işsizlik ödeneğinin fiilen ödenmeye başlandığı tarihten itibaren bir ay
içinde, sigortalı işe giriş bildirgesini kuruma bildirmekle yükümlüdür.
Gelecek haftaki yazımızda ise hem 5510 sayılı kanunun 4'üncü maddenin birinci
fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalı sayılan ve eski Bağ-Kur sigortalıları
olan köy ve mahalle muhtarları, hizmet akdine bağlı olmaksızın kendi adına ve
hesabına bağımsız çalışanların hem de 4/(c) bendi kapsamında sigortalı sayılan
kişilerin (eski TC Emekli Sandığı kapsamında iştirakçi) olanların bildirimini
açıklayacağız.
İstifa eden işçinin İş-Kur'a bildirilmesi gerekir mi?
İşçi çıkışlarında ek-2 bildirgesini çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'na
gönderiyoruz, İş-Kur da aynı zamanda İşten Ayrılma Bildirgesi (İAB) ile
bildirimde bulunmamızı istiyor. Eğer işçi kendi isteğiyle işten ayrıldıysa
(istifa) ve işsizlik ödeneğine hak kazanmadıysa İAB düzenlenmesine gerek var
mıdır, İAB düzenlenmesi bir zorunluluk mudur? Aksi takdirde ceza-i bir müeyyide
gerektirir mi? Ramazan ÇAKIRCA
Hangi işçiler için işten ayrılma bildirgesi düzenlenmesi gerektiği konusunda
zaman zaman sorunlarla karşılaşıldığı görülmektedir.. 4447 sayılı İşsizlik
Sigortası Kanunu'nun Uygulanmasına İlişkin Tebliğde Değişiklik Yapılmasına Dair
4 Nolu Tebliğ'de işverenlerin 4447 sayılı kanunun 51. maddesinde belirtilen
haller dışında (örneğin; istifa, emeklilik, evlilik, işçinin hatası ve kusuru
nedeniyle hizmet akdinin sona ermesi durumları) hizmet akdi sona eren sigortalı
işsizler için İAB düzenlemek zorunda olmadıkları hükme bağlanmıştır. Ancak,
işçinin istifa ettiğine ilişkin yazılı belge almanızı ve özlük dosyasında
korumanızı öneririm.
Yine, aynı tebliğe göre, hizmet akdi feshedilmeksizin ve sigorta prim ödeme
sürelerinde kesinti olmaksızın, sigortalının aynı işverenin başka bir işyerine
nakledilmesi durumunda da işverenin İAB düzenleme zorunluluğu bulunmamaktadır.
Hizmet akdi sona erdiğinde sigortalının aynı işverene bağlı olarak çalıştığı
sürelere ilişkin tüm bilgiler, düzenlenecek İAB'de yer alacaktır.
İşverenin, yukarıda belirtilen İAB düzenleme zorunluluğunun bulunmadığı
durumlarda işverene idari para cezası da uygulanmayacaktır.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik Matbaacılık ve
Danışmanlık Ltd. Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|