|
İŞ HUKUKU VE SOSYAL GÜVENLİK
(Sorular-Cevaplar)
Kıdem tazminatı çek ve senetle ödenebilir
mi?
Resul Kurt - info@resulkurt.com - 23
Şubat 2007 Cuma - Dünya
Kıdem ve ihbar tazminatının ne zaman ödenmesi gerekir? İşveren senet veya çekle
vadeli olarak ödeyebilir mi? Ödenirse ne yapılmalı? Şükran Yürür
İş sözleşmesinin feshedilmesi halinde işçinin iş görme ve işverenin de ücret
ödeme yükümlülüğü sona ermektedir. İş sözleşmelerinin sona ermesinde, işçinin
ücreti ile sözleşme ve kanundan doğan para ve parayla ölçülmesi mümkün
menfaatlerin, iş sözleşmesinin sona ermesi halinde, tam olarak ödenmesi
zorunludur.
Kıdem tazminatı, hizmet sözleşmesinin İş Kanunu'nda belirtilen nedenlerden
birine istinaden sona ermesi halinde ödenebilmektedir. İşçinin, istifaen iş
akdini feshetmesi halinde kıdem tazminatına hak kazanması söz konusu değildir.
Kıdem tazminatının ödenmesi gereken süre fesih nedenine bağlı olarak değişiklik
göstermektedir.
Ancak, kıdem tazminatı bazı nedenlerden dolayı ödenmesi gereken zamanda
ödenmemekte veya ödenememektedir. 1475 sayılı İş Kanunu'nda, kıdem tazminatının
ödenmesinin gecikilmesi halinde faiz özel olarak belirlenmiştir. Kıdem
tazminatının süresinde ödenmemesi halinde ise mahkemece faize hükmedilmektedir.
Mahkemece, ihbar ve diğer işçilik hakları için temerrüt tarihinden veya
(temerrüdün ispat edilememesi halinde) davanın açıldığı tarihten itibaren kanuni
faize hükmedilmektedir. Ancak bu faiz oranı kıdem tazminatı için akdin feshinden
itibaren mevduata uygulanan en yüksek faiz olarak belirlenmektedir.
İşçi ve işverenin uzlaşmaları durumunda, kıdem ve ihbar tazminatının çek veya
senetle taksitler halinde ödenmesi olanaklı bulunmaktadır. Kıdem tazminatının
taksitlendirilerek ödenmesi halinde, gecikme faizleri ödeme tarihleri dikkate
alınarak hesaplanır. Yargıtay'a göre, işçi taksitler halinde ödenen kıdem
tazminatı için geçmiş günler faizi isteyebilir. Ancak, bu istemde bulunabilmek
için ödemelerin ihtirazi (çekince) kayıt konularak alınmış olması gerekir.
Yargıtay bir kararında (Yargıtay 9. H.D. E.1988/552,K. 1988/2731,T.8.3.1988)
kıdem tazminatının taksitle ödenmesi halinde ihtirazi kayıtla alınan kısımlar
için iş sözleşmesinin sona erdiği tarihten itibaren faiz istenebileceğini hükme
bağlamıştır.
Yargıtay, kıdem tazminatının geç ödenmesi nedeniyle faiz talebine ilişkin
davalarda, Borçlar Kanunu'nun 113. maddesi uyarınca asıl borç ödeme ile sona
ermiş olduğunda, önceden işleyen faizleri talep hakkı saklı tutulmamış ise bu
faizlerin istenemeyeceğini kabul etmiştir. Yargıtay'ın bir kararında (Yargıtay
9. HD. E.2004/100, K.2004/8521, T. 15.4.2004) ibranamede vadeli de olsa çek ile
ödemeyi kabul ederek faiz talebinden vazgeçmesinin geçerli olduğu, üç ay sonra
faiz talep hakkından vazgeçme iradesini geri almasının BK. 113/2. maddesi
uyarınca faiz istenme hakkını saklı tutma olarak nitelendirilemeyeceği, kıdem
tazminatı hakkı doğduktan, yani fesihten sonra verilen ibranamenin geçerli
sayılacağı, belirtilmiştir.
İşçiye zam yapılması zorunlu mu?
İşyeri işçiye zam yapma mecburiyetinde mi? Yapmazsa işçinin hakları var mıdır?
İşçi çıkarsa tazminat isteyebilir mi? Ramazan Gündoğdu
Bir kimseye bir iş karşılığında işveren veya üçüncü kişiler tarafından sağlanan
ve para ile ödenen tutar olarak tanımlanan ücret; işçinin yaşamını
sürdürebilmesi, ihtiyaçlarını karşılayabilmesi, fiziki, sosyal ve kültürel
ihtiyaçlarını sağlayan tek geliridir. Bu anlamda ücret gelirlerinin düşük veya
yüksek olması, işçilerin refah seviyelerini göstermede önemli bir faktör olarak
ortaya çıkmaktadır. Her yıl işçi ve işveren arasında işçinin ücretine yapılacak
zam konusunda anlaşmazlıklar çıktığı görülmektedir. İşçi ücretlerine yapılacak
zam oranı iş sözleşmesinde veya toplu iş sözleşmelerinde belirlenmesi
gerekmektedir. Ancak, bir çok iş ilişkisinde yazılı veya sözlü iş sözleşmesi
yapılmadığı görülmektedir. İş sözleşmesinde yapılacak zam oranının ve süresinin
belirlenmemesi halinde işveren zam yapmaya zorlanamayacaktır. İşçiye yapılacak
zammın iş sözleşmesinde veya toplu iş sözleşmelerinde belirtilmesi halinde,
sözleşmede belirtilen oranda veya hiç zam yapılmaması işçiye haklı nedenle fesih
hakkı verir ve iş sözleşmesini haklı olarak fesheden işçiye kıdem tazminatı
ödenir. Hemen belirtmek gerekir ki, sözleşmede yer almaması halinde işçiye zam
yapılmaması veya düşük zam yapılmış olması işçiye sözleşmeyi haklı nedenle fesih
hakkı vermez.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik Matbaacılık ve
Danışmanlık Ltd. Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|