|
İŞ HUKUKU VE SOSYAL GÜVENLİK
(Sorular-Cevaplar)
Özel şirketler iş alan firmaları SGK'ya
bildirmek zorunda mı?
Resul Kurt - info@resulkurt.com 23 Mart
2007 Cuma - Dünya
Özel bir firmanın kendi bünyesinde geçici bir işi başka özel bir firmaya (kısa
süreli en fazla 1 aylık iş) sözleşmeli olarak vermesi sırasında bu işin 506/83.
maddeye göre Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı SSK İl Müdürlüğü'ne bildirilmesi
gerekir mi?
Eğer kısa süreli iş alan firma bu işi SGK'ya bildirmişse (bu firma kendi adına
bağımsız işçi çalıştıran bir firma) bitirdikten sonra beyan ettiği bu iş için
SGK prim borcunu ödemez ise işi veren asıl firma bu diğer firmanın prim
borcundan sorumlu mudur? SGK haciz işlemi yapabilir mi? Bu ve taşeronluk
hakkında bilgi verebilirseniz çok sevinirim. Soner KARADEMİR
Sosyal Sigortalar Kanunu'nun 83. maddesine göre; genel ve katma bütçeli
kuruluşlar, il ve belediyeler veya sermayesinin en az yarısı genel ve katma
bütçeli kuruluşlar ile il ve belediyelere ait olan teşekkül ve müesseseler, kamu
iktisadi kuruluşları ve bunların müessese, bağlı ortaklık ve iştirakleri,
kanunla ve kanunların verdiği yetkiye dayanarak kurulan kurum ve kuruluşlar,
döner sermayeli kuruluşların ihale yolu ile yaptırılan her türlü işleri üzerine
alanları ve bunların adreslerini kuruma bildirmekle yükümlüdürler. Bu kurumlar
dışındaki özel şirketler 83. madde kapsamında olmayıp ilgili Sosyal Güvenlik
Kurumu Başkanlığı SSK Sigorta Müdürlüğü'ne 83. madde uyarınca bildirim
yükümlülüğü de bulunmamaktadır. Ancak, asıl işverenler kendilerinden iş alan alt
işverenlerin işe başlamalarını bir dilekçe ile Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı
SSK Sigorta Müdürlüğü'ne bildirmeleri gerekmektedir. Yine aynı şekilde aracılar
da (taşeronlar) işyeri bildirgesi dışındaki diğer belgeleri ve asıl işverenle
yapmış oldukları sözleşmeyi de dilekçelerine eklemelidir. Aracıların
(taşeronların) sigortalı çalıştırmaya başlamadan önce (inşaat işlerinde işe
başlattıkları gün) ilgili sigorta müdürlüğüne sigortalı işe giriş bildirgelerini
elden veya e-bildirge üzerinden vermeleri veya posta yoluyla taahhütlü, iadeli
taahhütlü veya APS ile göndermeleri gerekmektedir.
Bir işte veya bir işin bölüm veya eklentilerinde işverenden iş alan ve kendi
adına sigortalı çalıştıran üçüncü kişiler aracı (alt işveren) olarak
tanımlanmıştır. Bir kimseye aracı (taşeron) denilebilmesi için iki şartın
bulunması gerekmektedir. Birincisi sigortalı çalıştıran bir işverenin bulunması,
ikincisi de, bu işverenden işin bölüm veya eklentisini taahhüt eden kişinin,
yani alt işveren-aracının (taşeronun) bu işi yapmak üzere kendi adına sigortalı
çalıştırmasıdır.
Aracıların, asıl işverene karşı üstlendikleri işi, devamlı işyeri sigortalıları
ile değil de münhasıran bu iş için sigortalı çalıştırmak suretiyle yapmaları
halinde, bu aracılar kendi adlarına ayrı bir işyeri dosyası tescil
ettirmeyecekler ve çalıştırdıkları sigortalıları asıl işverenin işyeri dosyası
altından (aracı kodu alarak) Sosyal Güvenlik Kurumu'na bildireceklerdir.
Aracıların (taşeronların) başka işverenlerden aldıkları işleri, kendilerine ait
devamlı işyeri işçileriyle, dışardan başkaca işçi almadan yapmaları da mümkün
olup, bu durumda çalıştırdıkları sigortalılarla ilgili belgeler kendilerine ait
tescilli devamlı işyerinden kuruma verilebilecektir.
Yapılan işin içeriğinin bildirilmemiş olmasından dolayı, yapılan işin asgari
işçilik incelemesi kapsamında olup olmadığı belirsizdir. Ancak, asıl işverenler
her zaman taşeronların çalıştırdıkları işçilerin sosyal güvenliklerinin sağlanıp
sağlanmadığı, ücret ve diğer işçilik haklarının ödenip ödenmediği ve sosyal
güvenlik prim borcu olup olmadığını kontrol etmelidir.
506 sayılı kanun sigortalıları korumak amacıyla, aracıların (taşeronun) yanında
çalıştırdığı sigortalılarla ilgili yükümlülüklerinden asıl işvereni de sorumlu
tutmuştur. Aracıların (taşeronun) çalıştırdıkları sigortalıların işçilik (ücret
vb.) ve sosyal sigorta haklarından doğan sorumluluklarından, asıl işverende aynı
derecede sorumlu tutularak çalışanın (sigortalının) işçilik hakları ve Sosyal
Güvenlik Kurumu'nun prim ve diğer alacakları güvenceye alınmıştır. Asıl
işverenle taşeron kendi aralarında müteselsil sorumluluğu azaltmayı veya ortadan
kaldırmayı amaçlayan sözleşmeler yapamazlar. Sosyal Güvenlik Kurumu'nun 506
sayılı kanundan doğan, prim ve diğer alacaklarından dolayı, taşeronla birlikte
asıl işveren de sorumlu olduğundan Sosyal Güvenlik Kurumu asıl işverenden ödeme
yapmasını isteyebilir, ödenmemesi durumunda da haciz yoluna gidebilir.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik Matbaacılık ve
Danışmanlık Ltd. Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|