|
İŞ HUKUKU VE SOSYAL GÜVENLİK
(Sorular-Cevaplar)
Sakatlık vergi indiriminden yararlanarak
emekli olanların destekleme primi ödeyerek çalışması
Resul Kurt - e-mail:
resulkurt@hotmail.com - 04 Şubat 2005 Cuma - Dünya
Vergi indiriminden yararlananların emekliliği nasıl olmaktadır? Herhangi bir
kolaylık sağlanmakta mıdır? Ayrıca, vergi indiriminden yararlanarak (özürlü
olmasından dolayı) emekli olmuş birisini SGDP ödeyerek tekrar özürlü statüsünde
çalıştırabilir miyiz? Açıklamalarınızdan dolayı teşekkür eder, başarılar
dilerim. Abdürrahim KAHRAMAN
Sayın Kahraman, tarafıma en fazla sorulan sorulardan birisi de, malulen
emeklilik ve sakatların emekliliğine ilişkindir. Her iki durum birbirinden
farklıdır. Sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce malul
sayılmayı gerektirecek derecede hastalık veya sakatlığı bulunanların malul
sayılması olanaklı bulunmamaktadır. Bu nedenle, bu durumda olan sakat kişilere
daha erken yaşlılık aylığı bağlanmasına ilişkin olarak bir düzenleme
yapılmıştır.
Buna göre; sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce 506
sayılı kanunun 53'üncü maddesine göre malûl sayılmayı gerektirecek derecede
hastalık veya arızası bulunan ve bu nedenle malûllük aylığından yararlanamayan
sigortalılar, yaşları ne olursa olsun en az 15 yıldan beri sigortalı bulunmak ve
en az 3600 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmak
şartıyla yaşlılık aylığından yararlanabileceklerdir.
Birinci dereceden sakat olanlar için 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 gün prim
ödeme sayısı şartlarında herhangi bir değişiklik öngörülmediğinden, bu gibi
sigortalılar ile 06.08.2003 tarihinde 12 yıl ve daha fazla sigortalılık süresi
bulunanlardan iki ve üçüncü derecede sakatlığı bulunanlar hakkında sakatlık
derecesi ne olursa olsun 06.08.2003 tarihinden önceki hükümler uygulanacaktır.
4958 sayılı yasayla sakatlık indiriminden yararlananlara aylık bağlanmasına
ilişkin uygulamada kademeli geçiş sağlamak üzere 506 sayılı yasaya geçici 87.
madde eklenmiştir.
Özürlü olan ve halen bir işyerinde çalışan sigortalıların sakatlığı nedeniyle
vergi indiriminden yararlanmak istediklerini belirten bir dilekçe ile
bulundukları ilin defterdarlık gelir müdürlüğüne müracaat etmeleri
gerekmektedir. Ayrıca bu dilekçelerine çalıştıkları işyerlerinden alacakları ve
defterdarlık makamına (veya ilçelerde mal müdürlüklerine) hitaben yazılmış, bu
işyerinde çalıştığını belirten bir yazıyı ekleyeceklerdir. Sakatlık indiriminden
yararlanmak isteyen kişi, defterdarlık tarafından bir hastaneye sevk
edilmektedir. Sevk edilen hastaneden en az yüzde 40 oranında sakat olduğuna
ilişkin bir rapor verilmesi durumunda, söz konusu hastane raporu ilgili müdürlük
tarafından Maliye Bakanlığı Gelirler Genel Müdürlüğü'nde bulunan Merkez Sağlık
Kurulu'na gönderilmektedir. Sakatlık raporu burada değerlendirilerek başvuran
kişinin çalışma gücünün ne kadarını kaybettiğine karar verilmektedir. Sakatlık
oranının yüzde 40'dan fazla olduğu anlaşılan kişiler sakatlık indiriminden
yararlanmaya hak kazanmaktadırlar.
Sakatlık vergi indiriminden yararlanarak (özürlü olmasından dolayı) emekli olmuş
birisini SGDP ödeyerek tekrar özürlü statüsünde çalıştırabilirsiniz. Yani, vergi
indiriminden yararlanarak (özürlü olmasından dolayı) emekli olmuş birisi SGDP
ödeyerek çalışabilir. Herhangi bir sakıncası yok.
Ancak, bunun dışında Sosyal Sigortalar Kurumu'ndan, malulen emekli olanlar,
sosyal güvenlik destek primine tabi çalışamazlar. Yani, hem maluliyet aylığını
alıp hem de destek primi ödeyerek çalışmaları mümkün bulunmamaktadır. SSK'dan
malulen emekli olanların bir hizmet akdine istinaden bir işyerinde çalışmaya
başlamaları durumunda, Sosyal Sigortalar Kurumu'ndan aldıkları maluliyet maaşı
kesilmektedir.
Okuyuculara Cevaplar
Sayın Resul KURT, 09/11/1961 doğumlu erkek sigortalı, ilk defa sigorta
başlangıcı: 01/06/1981 olup, Bağ-Kur başlangıcı: 16/12/1987'dir. Halen
Bağ-Kur'luyum. Sorularım:
1- En kısa dönemde, ne zaman, hangi kurumdan emekli olurum?
2- Verilen maaş ve hizmet için hangi kurum tercih edilmeli?
3- Prim ödemesi üst sınırdan yapılırsa emekli maaşında fark olur mu?
teşekkürler. Ertuğrul Durna
Sayın Durna, SSK'dan, öncelikle sorunuz eksik olduğu için sağlıklı cevap
verebilmem mümkün değil. Çünkü, 1.6.1981 ile 16.12.1987 tarihleri arasındaki
prim gün sayınızı belirtmemişsiniz. Bu nedenle, 01.06.2002 tarihindeki hizmet
sürenizin tespiti yapılamadığından Bağ-Kur'dan emeklilik yaşınızı
söyleyemeyeceğim. Bağ-Kur'dan yaşlılık aylığı alabilmeniz için 25 tam yıl (9000
gün) prim ödemeniz gerekmektedir. Eğer 9000 gün sayısı yoksa ve kısa sürede de
dolmayacaksa, Bağ-Kur sigortalılığınızı sona erdirmeniz ve SSK'ya 3,5 yıl prim
ödemeniz halinde, 46 yaşını tamamlayacağınız 09.11.2007 tarihinde 5075 prim gün
sayısı ile SSK'dan emekli olabileceksiniz. Hem SSK'da, hem de Bağ-Kur'da
ödediğiniz primlerin yüksek olması yaşlılık aylığınızı artırmaktadır. Takdir
edersiniz ki; hem hangi sosyal güvenlik kurumundan emeklilik tercihinin doğru
olacağına, hem de bağlanacak aylığın hesaplanmasına eldeki bilgilerle karar
verebilmek mümkün değildir.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik
Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd.Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|
