|
İŞ HUKUKU VE SOSYAL GÜVENLİK
Belirli süreli iş sözleşmelerinde deneme
süresi olur mu?
Resul Kurt - info@resulkurt.com - 21
Mart 2008 Cuma - Dünya
Okurumuz Emre Oğuz diyor ki; belirli süreli iş sözleşmesi yapılmasında nelere
dikkat edilmeli ve belirli süreli iş sözleşmelerine deneme süresi konulabilir
mi?
İş sözleşmesi iki taraflı akitlerden olup, tarafları bir birine taahhütle
bağlamaktadır. Dolayısıyla hizmet akdinde hukuki bağımlılık şarttır. İşçi,
işverenin emir, talimat ve görüşleri ile yönlendirme ve görevlendirmeleri
doğrultusunda, işverenin gösterdiği yerde ve belirli ya da belirsiz bir sürede
çalışması ve bunun karşılığında da işverenden ücret alması gerekmektedir.
4857 sayılı İş Kanunu'na göre; taraflar iş sözleşmesini, Kanun hükümleriyle
getirilen sınırlamalar saklı kalmak koşuluyla, ihtiyaçlarına uygun türde
düzenleyebilirler. İş sözleşmeleri belirli veya belirsiz süreli yapılır. Bu
sözleşmeler çalışma biçimleri bakımından tam süreli veya kısmi süreli yahut
deneme süreli ya da diğer türde oluşturulabilir.
İş sözleşmelerinde, sözleşmenin ne zaman sona ereceğinin belirtilmesi halinde
"süresi belirli iş sözleşmesi", sözleşmenin ne zaman sona ereceğinin
belirtilmemesi halinde de "süresi belirsiz iş sözleşmesi" söz konusudur.
4857/11. maddede, "belirli süreli işlerde veya belli bir işin tamamlanması veya
belirli bir olgunun ortaya çıkması gibi objektif koşullara bağlı olarak"
yapılması hükme bağlanmıştır.
İş sözleşmesinin belirli veya belirsiz süreli olmasının, bu sözleşmenin sona
ermesi veya feshinde uygulanacak kuralların farklılık göstermesi bakımından
önemi bulunmaktadır.
Taraflar, iş sözleşmesine deneme süresi koyup koymamakta serbesttirler. İş
sözleşmesinin, belirli süreli veya belirsiz süreli olması, sözleşmeye deneme
süresi konulmasına engel değildir.
4857 sayılı İş Kanunu'nun 15. maddesine göre; taraflarca iş sözleşmesine bir
deneme kaydı konulduğunda bunun süresi en çok iki ay olabileceği, ancak deneme
süresi toplu iş sözleşmeleriyle dört aya kadar uzatılabileceği belirtilmiştir.
Yine, deneme süresi içinde tarafların iş sözleşmesini bildirim süresine gerek
olmaksızın ve tazminatsız feshedebileceği, işçinin çalıştığı günler için ücret
ve diğer haklarının saklı olduğu hükme bağlanmıştır.
Süresi belirli iş sözleşmelerinde, sürenin sona ermesi halinde iş sözleşmesi
kendiliğinden sona erecektir. İş sözleşmesinin ne zaman biteceği önceden
bilindiği için ihbar tazminatı ödenmesi söz konusu olmayacaktır.
Taraflar, eğer iki aydan daha uzun bir süreyi, deneme süresi olarak
kararlaştırmışlarsa; bu takdirde, iki (veya dört) ayı aşan sözleşme hükmü
geçersiz sayılır ve söz konusu hükmün yerine yasada öngörülen deneme süresi
uzunluğunun geçtiği kabul edilir. Kararlaştırılacak deneme süresi kesindir.
İş güvencesi ve feshi ihbar hükümlerinin uygulanmadığı bu dönem için belirli
süreli iş sözleşmesinin yapılmasının objektif nedene dayandığı kabul
edilmelidir. Ancak, işçinin daha önce çalıştığı işyerine, aynı iş için deneme
amacıyla belirli süreli iş sözleşmesiyle işe alınması dürüstlük kurallarına
aykırı olacaktır.
Fakat, işçinin önceden çalıştığı işyerinde daha nitelikli bir iş için işe
alınması veya önceki çalışma ile arada uzun bir sürenin geçmiş olması halinde
deneme süresi konulması mümkün olacaktır.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik
Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd. Şti -
Türkiye' nin En Büyük Mevzuat Portalına Hoş Geldiniz. |
