|
İŞ HUKUKU VE SOSYAL GÜVENLİK
(Sorular-Cevaplar)
Bağ-Kur sigortalılığı ile çakışan SSK
günlerinin iptali ve SSK'dan emeklilik
Resul Kurt - e-mail:
resulkurt@hotmail.com - 18 Şubat 2005 Cuma - Dünya
Sayın Resul Kurt,
1. 01.07.1976 yılında SSK girişim var.
2. 31.05.1994 tarihinde Bağ-Kur girişim var.
3. Limited şirket ortağı olarak yüzde 10 pay sahibi idim. Bağ-Kur primleri
ödeniyordu. 2001 krizi ile birlikte şirket, primleri ödeyemez duruma geldi.
4. Ben de bu arada başka bir işyerinde 15.06.2001 tarihinde SSK'lı olarak
çalışmaya başladım. Halen çalışıyorum. Primler tavandan ödeniyor.
5. 22.12.2003 tarihinde noter yolu ile ortaklıktan hisselerimi diğer hisse
sahibine devrettim.
6. 23 Mart 2004 tarihinde Ticaret Sicil Gazetesi'nde yayımlandı.
Soru-1. Bu verilerle Bağ-Kur'a şu an 12 milyar civarında borcum gözüküyor.
SSK primlerimin yatırıldığı bu dönemde Bağ-Kur borçları birikmiş. Bağ-Kur, SSK
primlerimin ödenmiş olduğu Şubat 2001-Mart 2003 arası bu çakışan dönemi iptal
edebilir mi?
Soru-2. SSK'lı olarak emekli olabilir miyim şu an? Muammer BAŞKAN/İstanbul
Sayın Başkan, ilk defa sigortalı olduğunuz 01.07.1976 yılı, sigortalılık
başlangıç tarihiniz olarak dikkate alınacaktır. Ülkemizde farklı kesimlere,
farklı sosyal güvenlik kurumlarının hizmet sunmasından dolayı sosyal sigorta
sistemimiz zamanla karmaşık bir hal almıştır. Belki de köşemizde en sık sorulan
soruların başında SSK ve Bağ-Kur hizmetlerinin çakışması gelmektedir. Kanunla ve
kanunların verdiği yetkiye dayanılarak kurulu sosyal güvenlik kuruluşları
kapsamı dışında kalan ve herhangi bir işverene hizmet akdi ile bağlı olmaksızın
kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlardan;
a) Esnaf ve sanatkarlar ile diğer bağımsız çalışanlardan ticari kazanç veya
serbest meslek kazancı dolayısıyla gerçek veya basit usulde gelir vergisi
mükellefi olanlar ile gelir vergisinden muaf olanlardan esnaf ve sanatkar
siciline veya kanunla kurulu meslek kuruluşuna usulüne uygun olarak kayıtlı
olanlar,
b) Kollektif şirketlerin ortakları,
c) Adi komandit şirketlerin komandite ve komanditer ortakları,
d) Limited şirketlerin ortakları,
e) Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin komandite ortakları,
f) Donatma iştirakleri ortakları,
g) Anonim şirketlerin kurucu ortakları ile yönetim kurulu üyesi olan ortakları,
Bu kanuna göre sigortalı sayılırlar" denilmek suretiyle kimlerin Bağ-Kur
kapsamında sigortalı sayılacağı belirtilmiştir. AŞ kurucu ortakları ile yönetim
kurulu üyeleri kural olarak Bağ-Kur sigortalısı sayılırlarsa da hizmet akdinin
tüm koşullarını oluşturacak biçimde çalışmışlarsa Sosyal Sigortalar Kurumu
sigortalısı sayılabileceklerdir. AŞ'nin kurucu ortağı olmayıp sadece hissedarı
olanlar Sosyal Sigortalar Kurumu sigortalısı sayılırlar. Limited şirket
ortakları az sayıda olmaları nedeniyle "kendi işini kendi yapan kimse" konumunda
oldukları için Sosyal Sigortalar Kurumu sigortalısı sayılamazlar. Yargıtay'a
göre, AŞ kurucu ortakları ile yönetim kurulu üyeleri kural olarak Bağ-Kur
sigortalısı sayılırlarsa da şayet hizmet akdinin tüm koşullarını oluşturacak
biçimde çalışmışlarsa SSK sigortalısı sayılabileceklerdir. AŞ'nin kurucu ortağı
olmayıp sadece hissedarı olan kimsenin SSK sigortalısı sayılabileceği
tartışmasızdır.
Ülkemizde bir kişinin aynı anda iki farklı sosyal güvenlik kuruluşu kapsamında
sigortalı olması olanaksızdır. Hizmet çakışması ile ilgili olarak SSK ve Bağ-Kur
arasında bir protokol yapılmış olup, yapılan protokolde şirket ortağı olup aynı
zamanda da bir hizmet akdine dayanarak bir veya birkaç işverenin yanında çalışan
veya bir hizmet akdine istinaden bir işverenin emrinde çalışırken çalıştığı
şirkete veya başka bir şirkete ortak olan kimselerin tabi olacakları sosyal
güvenlik kuruluşunun hangisi olacağı belirlenmiştir.
Bir kimsenin SSK sigortalılığı ile Bağ-Kur sigortalılığı çakıştığı takdirde ağır
basan çalışmaya itibar edilmesi gerekir. Yargıtay'ın bu görüşüne göre, arzu
etmeniz halinde, bu süreyle ilgili olarak mahkemeye müracaat ederek Bağ-Kur
sigortalısı olmadığınızın tespitine karar verilmesini ve asıl geçim kaynağınızın
işçi olarak geçen çalışma karşılığı aldığınız ücretler olduğunu iddia ederek SSK
sigortalısı sayılmanızı talep edebilirsiniz. Davayı kazanma ihtimaliniz oldukça
düşüktür. Fakat, sonuçta sayın hakimin takdiri ve kararı önem kazanmaktadır.
İlk defa Bağ-Kur sigortalısı olduğunuz 31.05.1994 tarihinden, şirket hisselerini
devrettiğiniz 23.03.2004 tarihine kadar bir işyerinde hizmet akdine istinaden
işçi statüsünde çalışsanız bile, (daha önceden başlayan Bağ-Kur
sigortalılığınızdan dolayı) Bağ-Kur sigortalılığı sona erinceye kadar SSK
sigortalısı sayılmanız mümkün olmayacaktır. SSK'ya yaptığınız bildirimler de
iptal edilecektir. Yargıtay'a göre, limited şirket ortaklarının az sayıda
olmaları nedeniyle kendi işini kendisi yapan kimse konumunda oldukları için,
SSK'lı sayılamayacak, Bağ-Kur sigortalısı sayılacaklardır. Dolayısıyla,
mahkemeye müracaat etmemeniz halinde 15.06.2001 tarihinde çalışmaya başladığınız
işyeri işvereniniz tarafından SSK'ya ödediğiniz primlerle ilgili iptal aylık
bildirge ve iptal dört aylık sigorta primleri dönem bordrosu düzenlenmesi
gerekmektedir. Bunun sonucunda da SSK'ya ödediğiniz primler iade edilecektir.
Bağ-Kur'a ise hesapladığınızı belirttiğiniz 12 milyar (12.000.-YTL) civarındaki
primi ödemeniz gerekmektedir. Hizmetlerinizin çakışmasından dolayı SSK'dan şu an
için emekli olabilmeniz mümkün değildir. Ancak, 23.03.2004 tarihinden itibaren
3,5 yılı tamamladıktan sonra 5000 prim gün sayısı ile SSK'dan yaşlılık aylığı
(emeklilik) bağlanmasına hak kazanabilirsiniz.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik
Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd.Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|
