|
İŞ HUKUKU VE SOSYAL GÜVENLİK
(Sorular-Cevaplar)
Özel bina inşaatı ve ihale konusu işlerde
asgari işçilik bildirimi
Resul Kurt - e-mail:
resulkurt@hotmail.com - 18 Mart 2005 Cuma - Dünya
Sayın Kurt; özel bina inşaatı ve ihale
konularında çalışan bir inşaat şirketinin muhasebe müdürüyüm. Şirketimiz
yaptırdığı işlerle ilgili olarak bazen taşeron çalıştırmakta bazen de fatura
almaktadır. Özel bina inşaatına alınmış olan hazır beton, nakliye, kombi-hazır
mutfak dolabı gibi malzemelerin faturasını SSK'ya ödenecek işçilik miktarından
düşebilir miyim? Bu tür faturaların işçilik tutarından düşülebilmesi için
özellik arz eden bir durum var mıdır? Hangi faturaların dikkate alınabileceğini
açıklar mısınız? İnşaat ve ihale işlerinde asgari işçilik hesaplaması nasıl
yapılmaktadır? SSK ilişiksizlik belgesini nasıl alabiliriz? Sigorta müdürlüğünde
faturalar dikkate alınacak mıdır? Süleyman Demir/İstanbul
Sayın Demir, sorduğunuz konu bir gazete köşesinde açıklanamayacak kadar
ayrıntılı olmakla beraber bazı önemli noktaları cevaplamaya çalışacağım.
Belediyeler tamamlanmış binalara yapı kullanma izin belgesi verirken, ihale
makamları da teminatları iade ederken işverenin SSK'ya bu işten dolayı prim
borcunun olmadığını gösteren ilgili sigorta müdürlüğü tarafından düzenlenmiş
ilişiksizlik belgesi talep etmektedirler. Sigorta müdürlüğündeki değerlendirme
aşamasında, inşaatınız için bildirmeniz gereken asgari işçilik tutarı; inşaatın
izin belgesindeki toplam alanının maliyet bedeli ile çarpılması sonucu bulunacak
tutarın asgari işçilik oranı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarın yüzde 25
eksiği hesaplanmaktadır. Ancak, sigorta müdürlüğünde hesaplama yapılırken
faturalarınız dikkate alınmaz. Müfettiş incelemesi veya YMM-SMMM incelemesinde
faturalarınız dikkate alınır.
İşin yürütümü için gerekli en az işçiliğin hesaplanmasında, özel bina
inşaatlarında yaklaşık maliyet bedelleri, ihale konusu işlerde işverene ödenen
hakediş tutarları esas alınacaktır. En az işçiliğin hesaplanmasında, a) İhale
makamından alınan bilgilere dayalı bilgiler, b) Diğer kamu kurum ve kuruluşları
ile ilgili meslek kuruluşlarından alınan bilgiler, c) Yöresel emsal
oluşturabilecek il veya ilçe bazında aynı nitelikteki iş için kuruma bildirilen
işçilik tutarları, d) SSK'nın 16-192 ek sayılı genelge eki listede belirtilen
işçilik oranları ya da SSK Başkanlığı Sigorta İşleri Genel Müdürlüğü ile yazışma
yapılmak suretiyle tespit ettirilecek işçilik ortamına göre işin yürütümü için
gerekli olan asgari işçilik miktarı hesaplanacaktır. Sizin de belirttiğiniz
üzere, gerek özel bina işlerinde, gerekse de ihale konusu işlerde işlerin bir
kısmının fatura karşılığında diğer kişi veya şirketlere yaptırılması mümkün
bulunmaktadır. Bu durumda, işyeri kayıt ve belgelerinin incelemeye alınması
halinde, kayıtlara işlenmiş yasal düzenlemelere uygun birim, ölçü ve
tutarlarının doğruluğu gerektiğinde karşı inceleme yapılmak suretiyle
belirlenmiş işçilik içeren faturalar aşağıdaki usuller dahilinde dikkate
alınabilmektedir.
1- Malzemeli işçilik faturaları
a) Kurumda tescilli olduğu belirtilmiş (Kurumun ilgili ünitesi-sigorta müdürlüğü
ve işyeri sicil numarası), işin bazı bölümlerini yapan 506 sayılı yasa
kapsamındaki diğer işverenlerden alınmış faturalara (fatura, gider
makbuzu-pusulası) dayanılarak yapılan malzemeli işçilik ödemeleri.
b) Bağ-Kur ve vergi sicil numaraları belirtilmek koşuluyla, işin bazı
bölümlerini yanında sigortalı çalıştırmaksızın bizzat yapan iş sahiplerinden
alınmış faturalara ve gider belgelerine dayanılarak yapılan malzemeli işçilik
ödemeleri.
c) İşin bazı bölümlerini, yasalarla kurulu diğer sosyal güvenlik kuruluşlarına
tabi olanları çalıştırmak suretiyle yapmış bulunanlardan alınmış fatura ve gider
belgelerine dayanılarak yapılan malzemeli işçilik ödemeleri.
d) Malzeme bedelinden ayrı olarak nakliye bedelinin kesin bir şekilde
belirlendiği faturalara dayanılarak yukarıda sözü edilen iş sahiplerine yapılan
nakliye ödemeleri.
Aynı faturada hem malzeme ve hem de işçilik tutarı kayıtlı ise her iki tutar
birbirinden ayrı kaydedilmiş olsa bile, toplam fatura tutarı.
Yaklaşık maliyet bedelinden veya toplam hakediş tutarından düşülecektir. Bu
durumda siz hazır beton, nakliye, malzemeli işçilik içeren diğer faturalarınızı
maliyet bedelinden veya hak edişlerden düşerek hesaplama yapabilirsiniz.
2- Salt işçilik ödemeleri
a) Salt işçilik içeren fatura ve gider belgelerine dayalı işçilik ödemeleri.
b) Doğruluğu işyeri kayıtları ile kanıtlanabilen, yerel geleneklere uygun
miktarları içeren, gerçekten ödendiği Müfettişler tarafından saptanabilen
"Örneğin: Vergisi ödenmiş, meslek kuruluşlarınca ölçü ve tutarları doğrulanmış,
toplu sözleşme ve ferdi sözleşmelere uygun,diğer başka delillerle desteklenmiş,"
Yabancı uyruklu işçilere ödenmiş ücretlerle Türk uyruklu sigortalılara ödenen
bütün ücretler (506 sayılı kanunun 78'inci maddesi uyarınca saptanan üst sınırın
üzerindekilerde dahil),
Doğrudan kuruma bildirilmiş işçilikler gibi, işin yürütümü için gerekli olan
asgari işçilik tutarından düşülecektir.
Bağ-Kur dul ve yetim aylığı
Sosyal güvenlikle ilgili sorularımıza cevap verdiğiniz için teşekkür ederiz. Her
ikisi de kendi çalışmasından dolayı SSK emeklisi olan dul iki kız kardeşten biri
ölen kocasının Bağ-Kur emekli maaşını da almaktadır. Kız kardeşlerin yeni vefat
eden Bağ-Kur emeklisi babalarından dolayı
emekli maaşı almaları söz konusu mudur? Kız kardeşlerin annesi sağdır ve
herhangi bir sosyal güvenlik kurumundan maaş almamaktadır. Cevabınız için
önceden çok teşekkürler. Saygılarımla. Atalay Tarakçıoğlu
Sayın Tarakçıoğlu, Bağ-Kur mevzuatına göre kız kardeşlerin bir sosyal güvenlik
kurumundan aylık almalarından dolayı, vefat etmiş babalarından dolayı
Bağ-Kur'dan yetim aylığı alabilmeleri mümkün değildir. Ancak, SSK emeklisi olan
dul iki kız kardeşin annelerinin Bağ-Kur'a başvurması halinde kendisine ölen
kocasından dolayı dul aylığı bağlanabilecektir.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik
Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd.Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|
