|
İŞ HUKUKU VE SOSYAL GÜVENLİK
(Sorular-Cevaplar)
Yaş şartını bekleyerek kıdem tazminatı
alanların emekliliği
Resul Kurt - e-mail:
resulkurt@hotmail.com - 06 Mayıs 2005 Cuma - Dünya
Resul Bey açıklamalarınızdan çok faydalanıyorum. İş Kanunu açısından haklarımız
ve yükümlülüklerimizi öğreniyoruz. Ben bir bankada, özel emekli sandığına tabi
olarak çalışıyorum, işgünü ve yılı doldurduğumda yaşın dolmasını beklemeden
tazminat talep edip işten ayrılabilir miyim? Ayrıldıktan sonra emeklilik
maaşının bağlanması için yaşın dolmasını beklerken başka bir sosyal güvenlik
kurumuna tabi olarak çalışabilir miyim? Çalışabilirsem emekli olarak mı, yoksa
normal çalışan olarak mı prim ödeyeceğim. İsim vermemenizi rica ederim.
Sayın okurumuz, sosyal sigorta yasalarında değişiklik yapan 4447 sayılı yasa ile
getirilen bir hükümle, 506 sayılı kanunun 60. maddesinin birinci fıkrasının (A)
bendinin (a) ve (b) alt bentlerinde öngörülen yaşlar dışında kalan diğer
şartları veya aynı kanunun geçici 81. maddesine göre yaşlılık aylığı bağlanması
için öngörülen sigortalılık süresini ve prim ödeme gün sayısını tamamlayarak
kendi istekleri ile işten ayrılmaları nedeniyle iş sözleşmesinin işçi tarafından
feshedilmesi durumunda işçiler kıdem tazminatı almaya hak kazanacaklardır.
İşgünü ve yılın doldurulduğunda yaşın dolmasını beklemeden tazminat talep
edebilirsiniz. Çalıştığınız bankanın emeklilik sandığının olması bu durumu
değiştirmez. Ancak, bu nedenle işten ayrıldıktan sonra çalışmaya başlarsanız,
SSK'ya normal sigortalı olarak prim ödemeniz gerekir. Birleştirilmiş hizmet
süreleri üzerinden ilgililere son yedi yıllık fiili hizmet süresi içinde fiili
hizmet süresi en fazla olan, yani son 2520 fiili çalışma gününden 1261 gün prim
ödenen sosyal güvenlik kurumu tarafından ve bu kurumun mevzuatına göre aylık
bağlanmaktadır. Bu kez de SSK'ya 3,5 yıldan fazla prim ödemeniz halinde yaşlılık
aylığınızı (emekli aylığını) SSK bağlayacağından bankanın bağlayacağı aylıktan
daha düşük bir aylık almanız söz konusu olabilecektir.
İşten ayrılanlara SSK tarafından yaşlılık aylığı bağlanması
29.04.2005'te işten ayrıldım. Kıdem ve ihbar tazminatlarımı alıyorum. Ağustos
1985'de işe başladım. 20 yılım Ağustos 2005'de doluyor. 16.12.1963 doğumluyum.
42 yaş Aralık 2005'de doluyor. 6000 iş günü prim ödedim. Aralık 2005'te veya
Ocak 2006'da emekli olacağım. Yeni bir işte çalışmadığıma göre emekli olacağım
güne kadar prim ödemem gerekiyor mu? Şimdiye kadar primim tavandan ödendi. Yine
tavandan mı ödeyeceğim? Yoksa bekleyip (yeni bir işe girmezsem) hiç prim
ödemeden belirtilen tarihte emekli başvurusu yapsam olur mu? Lütfen beni
aydınlatır mısınız? Yardımlarınıza şimdiden teşekkür ederim. Güldal Altuner
Sayın Altuner, ilk defa, ilk çalışmaya başladığınız Ağustos 1985 tarihi dikkate
alındığında, emeklilikte kademeli geçişle ilgili yasa uyarınca, 42 yaşını, 5075
sigorta gün sayısını ve 20 yılı doldurduğunuz 16.12.2005 tarihinde SSK'dan
emekli olabilirsiniz. SSK yaşlılık aylığının hesaplanma şekli 506 sayılı yasanın
61'inci maddesinde belirtilmiştir. Sigortalının her takvim yılına ait prime esas
kazancı, kazancın ait olduğu takvim yılından itibaren aylık talep tarihine kadar
geçen takvim yılları için, her yılın aralık ayına göre Devlet İstatistik
Enstitüsü tarafından açıklanan en son temel yıllı kentsel yerler tüketici
fiyatları indeksindeki artış oranı ve gayrisafi yurt içi hasıla sabit fiyatlarla
gelişme hızı kadar ayrı ayrı artırılarak bulunan yıllık kazançlar toplamının,
toplam prim ödeme gün sayısına bölünmesi suretiyle bulunacak ortalama günlük
kazancın 360 katı, aylığın hesaplanmasına esas ortalama yıllık kazancı
oluşturur. Aylık bağlama oranı, sigortalının toplam prim ödeme gün sayısının ilk
3,600 gününün her 360 günü için yüzde 3.5, sonraki 5 400 günün her 360 günü için
yüzde 2 ve daha sonraki her 360 gün için yüzde 1.5 oranlarının toplamıdır.
Mevcut durumda, primlerinizi tavandan ödemiş olmanız ve prim gün sayısını da
doldurmanız nedeniyle (yeniden çalışmaya başlamaz iseniz) bundan sonra hiç prim
ödemeden 16.12.2005 tarihinden sonra yaşlılık aylığı bağlanması için
başvurabilirsiniz.
İş ve Sosyal Güvenlik Mevzuatı'nda İşveren Yükümlülükleri ve 2005 Yılında
Uygulanacak Para Cezaları
Zaman zaman bazı okuyucularım güncel mevzuatı takip edebilecekleri bir mevzuat
dergisi olup olmadığını sormaktadırlar. Bu hafta sizlere hem bu konudaki saygın
dergilerden Süryay Diyalog Dergisi'ni tanıtmak ve hem de bu dergi tarafından
Mayıs 2005 sayısında okuyuculara ücretsiz ulaştırılan ve benim hazırladığım "İş
ve Sosyal Güvenlik Mevzuatı'nda İşveren Yükümlülükleri ve 2005 Yılında
Uygulanacak Para Cezaları" isimli eki tanıtmak istiyorum. Süryay Yayıncılık, 17
yıldan bu yana Mevzuat Yayıncılık'ında, değişen yapraklı eserleri ve aylık
dergisiyle "sürekli ve değerli" hizmetler sunmaktadır. www.suryay.com.tr isimli
web sayfasında Süryay'ın 11 ciltlik vergi setinde tüm vergi kanunları ve ilgili
diğer mevzuatı, 7 ciltlik Sosyal Güvenlik seti ve ilgili diğer mevzuatı, 5 cilt
olan Dış Ticaret Hukuku setini, Vergi Muhasebesi ve Genel Muhasebe,
Milletlerarası İkili Vergi Anlaşmaları, Türk Ticaret Kanunu ve ilgili diğer
mevzuatları, okuyucularının istifadesine sunuyor. Süryay'ın okuyucularına
ulaştırdığı bir diğer yayın ise konusunda birikim sahibi yazarların vergi,
muhasebe, sosyal sigortalar, iş hukuku, sermaye piyasası, vb alanlarına ilişkin
görüş ve makalelerini bulabileceğiniz 344 sayfalık aylık yayınlanan mesleki
"Diyalog Dergisi." İş ve Sosyal Güvenlik Mevzuatı'nda İşveren Yükümlülükleri ve
2005 Yılında Uygulanacak Para Cezaları isimli 136 sayfalık özel eki de
okuyuculara ücretsiz ulaştıran Diyalog Dergisi'nin Mayıs 2005 sayısını
edinebilmek için ayrıntılı bilgiyi Süryay'ın (0216) 479 82 31 numaralı
telefonundan alabilirsiniz.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik
Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd.Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|
