|
İŞ HUKUKU VE SOSYAL GÜVENLİK
Malul ve engelli araçlarında ÖTV istisnası
Resul Kurt - info@resulkurt.com -
28 Ocak 2011 Cuma - Dünya
Zaman zaman bu köşeden engellilerin çeşitli
sorunlarını paylaşıyor ve kamuoyuna duyuruyoruz. Bugün engellilerin taşıt
araçlarındaki istisnalarını yazmaya karar verdik.
Yaklaşık 8.5 milyon yurttaşımız doğuştan veya sonradan çeşitli nedenlerle özürlü
olmuş. Engellilerin hem çalışma hayatında yer bulabilmelerine olanak sağlanması,
hem de onların yaşam kalitesinin yükseltilmesi tüm toplumumuzun en önemli
sorumluluğudur. İşte engellilerin yaşam kalitesini artırabilmek için yapılan
düzenlemelerden birisi de özel tertibatlı motorlu taşıt kullanmak zorunda
olanlarla, hiçbir şekilde taşıt kullanması imkanı bulunmayıp akraba veya
istihdam ettiği kişilerin kullandığı taşıtlarla ulaşımını sağlayabilecek olan
engellilere vergisel bazı avantajların sağlanmasıdır.
4760 sayılı ÖTV Kanunu'nun 7'nci maddesine göre; Kanunun 7'nci maddesinin 2
numaralı fıkrası ile (II) sayılı listedeki kayıt ve tescile tabi mallardan 87.03
(motor silindir hacmi 1.600 cm³'ü aşanlar hariç), 87.04 (motor silindir hacmi
2.800 cm³'ü aşanlar hariç) ve 87.11 G.T.İ.P. numaralarında yer alanların,
sakatlık derecesi % 90 veya daha fazla olan malul ve engelliler ile bizzat
kullanma amacıyla sakatlığına uygun hareket ettirici özel tertibat yaptıran
malul ve engelliler tarafından beş yılda bir defaya mahsus olmak üzere ilk
iktisabı vergiden istisna edilmiştir.
Hareket ettirici aksam olarak debriyaj, fren ve gaz pedalları ile vites kolunda
sabitlenmiş bir şekilde özel tertibat yapılması gerekmekte olup, yapılan özel
tertibatın kişinin sakatlığıyla uyumlu olması da yasal bir zorunluluktur.
Sakatlık derecesi %90'ın altında olanların gaz, fren, debriyaj pedalları ile
vites kolunda sakatlığına uygun hareket ettirici özel tertibat yaptırmaksızın
kullanabilecek olduğu araçlar ile aracı hareket ettirici özel tertibat
sayılmayan (direksiyona topuz takılması, engelin bulunduğu taraftaki silecek
kolu, sinyal, cam silecek kumandası, dörtlü flaşör, ön-arka cam su fıskiyesi,
korna ve kontak gibi düzeneklerin diğer tarafa alınması veya direksiyon simidine
monte edilmesi vb.) tadilat yapılmak suretiyle kullanılabilecek olan araçların
ilk iktisabında söz konusu istisnadan yararlanılması mümkün bulunmamaktadır.
Otomatik vitesli araçlar, başka bir tadilat olmaksızın özel tertibatlı araç
olarak değerlendirilmemektedir. Buna göre otomatik vitesli araçların gaz veya
fren pedalı ya da vites kolunda sakatlığa uygun olarak yaptırılan tadilatlar,
hareket ettirici özel tertibat sayılacak ve sağ ayağındaki veya sağ bacağındaki
sakatlık nedeniyle bu şekilde otomatik vitesli araç kullanabilecek olanlar, bu
araçları ilk iktisabında istisnadan yararlanabilecektir.
Sakatlık dereceleri %90 ve daha fazla olan malûl ve engelliler adına kayıtlı
araçlarda ise; (II) sayılı listedeki kayıt ve tescile tabi araçlardan 87.03
(motor silindir hacmi 1600 cm³'ü aşanlar hariç), 87.04 (motor silindir hacmi
2800 cm³'ü aşanlar hariç) ve 87.11 tarife pozisyonlarında yer alanların,
sakatlık derecesi % 90 veya daha fazla olan malul ve engelliler tarafından beş
yılda bir defaya mahsus olmak üzere ilk iktisabı ÖTV'den müstesnadır.
Bu istisnadan yararlanmak için, sakatlık derecesi %90 veya daha fazla olan malûl
ve engellilere ait taşıtın özel tertibatlı olması şartı aranmayacaktır. Sakatlık
dereceleri, Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelikle
belirlenen esaslara göre tespit edilecektir. Söz konusu yönetmeliğe göre
sakatlık derecesi %90 veya daha fazla olduğuna dair yetkili sağlık
kuruluşlarından alınacak sağlık kurulu raporu, araçların ilk iktisabının
yapılacağı motorlu araç ticareti yapanlar tarafından vergi dairesine verilecek
2A numaralı ÖTV beyannamesine eklenecek ve beyannamede ÖTV hesaplanmayacaktır.
Vergi dairesince kabul edilen beyanname ve ekleri incelenerek tahakkuk fişi ve
istisna uygulandığını gösteren "ÖTV Ödeme Belgesi" düzenlenecek ve mükellefe
verilecektir.
Sakatlık derecesi %90'ın altında olanların ise söz konusu istisnadan
yararlanabilmesi için:
- Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelik hükümleri
uyarınca yetkili sağlık kuruluşundan alınan sağlık kurulu raporunun aslı veya
noter onaylı örneğinin,
- Aracın sakatlığa uygun olarak tadil edildiğine dair teknik belgenin aslı veya
noter onaylı örneğinin,
- H sınıfı sürücü belgesinin fotokopisinin,
mükellef tarafından verilecek (2A) numaralı ÖTV beyannamesine eklenmesi
gerekmektedir.
İlk iktisabında ÖTV istisnası uygulanan araçların istisnadan yararlananlar
dışındaki üçüncü şahıslar tarafından (bağış, hibe veya satış şeklinde)
iktisabında, adına kayıt ve tescil işlemi yapılan alıcı tarafından, araçların
istisnadan yararlandığı ilk iktisabındaki matrah esas alınmak suretiyle, söz
konusu aracı iktisap edenin kayıt ve tescil ettireceği tarihteki oran üzerinden
ÖTV beyan edilmesi gerekmektedir.
Malul ve sakatlar tarafından ithal edilerek getirilen araçların, aynı durumdaki
başka bir malul veya sakata devri veya bunların ölümü sonucunda varislerine
intikali halinde, bu araçlar gümrük vergisinden muaf olup, devir ve tescil
işlemi ilgili gümrük müdürlüğünün iznine bağlıdır. Araç ülkemizden satın alınmış
ise ilgili vergi dairesinin izninin alınması gereklidir.
Muristen mirasçılara sadece bir aracın intikal etmiş olması, bundan başka
mirasçılara intikal etmiş başka bir mal bulunmaması halinde, aracın miras
hisselerinin tek bir mirasçıya devredilmesinin, devralan mirasçı açısından
(kendi miras hissesine karşılık gelen kısmı hariç olmak üzere) "veraset yoluyla
intikal" olarak değerlendirilmesi mümkün bulunmamaktadır. Bu işlemin, bir ivaz
karşılığında yapılmasının satım, ivazsız olarak yapılmasının ise bağış olarak
değerlendirilmesi gerekmektedir.
İthaline izin verilen veya ülkemizde imal edilen malul, sakat ve engellilere ait
özel tertibatlı araçlar ile sakatlık derecesi %90 ve üzerinde olan malul ve
engelliler adına ÖTV'den muaf olarak tescil edilmiş özel tertibatı olmayan
araçlara, üzerinde sakatlara mahsus işaret bulunan plakalardan verilecektir.
İktisadi Dayanışma
Gazetecilik Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd.Şti
- Türkiye' nin En Büyük Mevzuat Portalına
Hoş Geldiniz.
|