|
Yıl İçinde Avans Kar Patı Dağıtımı
Cevdet Akçakoca Yeminli Mali Müşavir - 09
Nisan 2007 Pazartesi - Bursa
Yeni 5520 sayılı Kurumlar Vergisi’ne ait (1) sayılı tebliğ, mükellefin lehine ve
aleyhine bir çok düzenlemeler getirmiştir. Bunlardan biri de bana göre devrim
niteliğinde olan 15.6.6. numara ile getirilen Avans kar payı dağıtımıdır.
Avans kar payı dağıtımı halka açık şirketlerde vardı. Bu düzenleme ile diğer
kurumlar vergisi mükellefleri de yıl içinde avans kar payı dağıtımı
yapabileceklerdir.
Avans kar payı dağıtımı nasıl olacak?
1- Ticaret ve Sanayi işletmelerinde avans kar payı dağıtımı
Kurumlar Vergisi mükelleflerince avans kar payı, her bir geçici vergi dönemi
itibariyle dağıtılabilecektir.
a) Önce geçici vergi dönemi itibariyle mali tablolar hazırlanacak, ticari kar
bulunacaktır.
b) Sonra bu kar üzerinden kanunlara ve ana sözleşmeye göre yedek akçe, vergi,
mali karşılıklar hesaplanacak, bunlar ve varsa geçmiş yıl zararlarının tamamı
düşülecektir.
c) Bu işlemlerden sonra kalan kar’ın en fazla %50’si yani yarısı
dağıtılabilecektir.
d) Avans kar payı dağıtımında bir başka kısıtlama daha vardır.
Bir hesap dönemi içinde dağıtılabilecek toplam avans kar payı; bir önceki yıl
dönem karının yedek akçe, vergi, mali karşılıklar ve geçmiş yıl zararlarının
düşülmesinden sonra kalan kısmın yarısını (%50’sini) geçemeyecektir.
Önceki yıllarda az kar edenler, ertesi yıl çok kar etse bile fazla kar
dağıtamayacaktır demektir.
e) Aynı hesap dönemi içinde birden fazla defa avans kar payı ödenebilir. Her bir
avans kar payı hesaplanırken önceki geçici vergi dönemlerinde ödenen kar payları
düşülerek kalan kısım dağıtılabilir.
2- Birden fazla takvim yılına yaygın inşaat ve onarım işlerinde avans kar
payı dağıtımı
a) Birden fazla takvim yılı devam eden inşaat ve onarım işleri için süreç özel
olarak düzenlenmiştir.
b) Devam eden işlerin gerçekleşen maliyet ve hakedişleri arasındaki müspet fark
( yani kar) hesaplanacak, bu farktan kesinti suretiyle ödenen vergiler
indirilecektir.
c) Bundan sonra bulunan tutardan geçmiş yıl zararları ve kanunlara ve esas
sözleşmeye göre ayrılmak zorunda olan yedek akçeler düşülecektir.
d) Kalan tutarın en fazla yarısı dağıtılabilecektir.
Avans kar payı dağıtımı için ana sözleşmelere hüküm konmalıdır.
Avans kar payı dağıtımını tercih eden kurumlar ana sözleşmelerine aşağıdaki
hükümleri ilave etmelidirler.
a) Yıl içinde doğan karlardan avans kar payı dağıtılabilir.
b) Avans kar payı dağıtılan yıllarda zarar doğması veya yıllık karın dağıtılan
avans kar payını karşılamaması halinde avans geri çağrılacaktır.
c) Avans kar payı dağıtımı konusunda her yıl genel kurulca yönetim kuruluna
yetki verilir.
Avans kar payı dağıtımı ve sonra yapılacak işler
a) Genel kurul tarafından verilen yetkiye göre yönetim kurulu (Limited
şirketlerde ortaklar kurulu) ilgili geçici vergi döneminde beyannamenin
verileceği tarihe kadar avans kar payı dağıtımı kararı alır.
b) Avans kar payı dağıtımı için dağıtılan kar payları üzerinden elde edenin
hukuki niteliğine göre vergi kesilir.
c) Kesilen vergiler avans kar payının dağıtıldığı aya ait muhtasar beyanname ile
beyan edilip ödenir.
d) Avans kar payı dağıtımında kurum ortakları açısından elde etme, kurumun
yıllık safi kazancının kesinleşip nakden veya hesaben dağıtıldığı tarihte
gerçekleşecektir. Yani 2006 yılında avans kar payı alan ortağa bu kar payı 2007
yılında verilmiş sayılacak ve 2007 yılı gelirleri ile 2008 yılında beyan
edilecektir.
e) Kurumlar vergisi beyannamesi veya yıllara yaygın inşaat ve onarım işlerinde
zarar doğması halinde veya karın dağıtılan avanstan düşük olması halinde,
kurumlar izleyen hesap döneminde kurumlar vergisi beyanname verilme süresi
sonuna kadar dağıtılan aradaki fazla farkı geri çağıracaklardır.
f) Geri çağrılan avans kar payları üzerinden kesilen vergiler 252 sayılı Gelir
Vergisi Genel Tebliğinin (3 Gelir ve Kurumlar Vergisi ile ilgili vergi
hatalarından kaynaklanan iade işlemleri) bölümüne göre mahsup veya iade edilir.
g) Avans kar payı dağıtılması halinde transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü
kazanç dağıtımı hükümleri uygulanmaz. Ancak, kar olduğu halde ertesi yıl kar
dağıtılmayıp avans olarak dağıtılan kar payının geri çağrılması halinde transfer
fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı hükümleri uygulanır.
SONUÇ
Avans kar payı dağıtımı hakikaten devrim niteliğinde bir karardır. Bu karar hem
devletin daha erken vergi toplamasını sağlayacak, hem de kurum ortaklarının daha
önceden elde edilen karları kullanmasını sağlayacaktır. Öyle ise önümüzdeki
günlerde şirket ana sözleşmelerine yoğun bir şekilde bu hükümlerin ilavesi
yapılacaktır. Çok olumlu bir gelişme, mükellefler en kısa zamanda gereğini
yapmalıdır.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik Matbaacılık ve
Danışmanlık Ltd. Şti -(0212) 325 71 21-281 85 26 -281 85 30
|