|
|
|
|
|
Turizm Sektörü Ve Sorunları |
|
20.08.2007 |
|
| ||
|
Turizm Sektörü Ve Sorunları
Arif Aytulun - Yeminli Mali Müşavir – 20 Ağustos 2007 -İst.
Bacasız sanayi diye adlandırılan Turizm, ülkemizde son yıllarda büyük bir sıçrama göstermiş ve ekonominin en çok döviz girdisi sağlayan sektörlerinden biri olmuştur. Başlama bitiş yeri tam olarak belirlenemeyen sektör için karar ve yaptırımlarda belirleme kesin ve tam çözümlü olamamaktadır. Bir hizmet sektörü olan Turizm doğrudan yada dolaylı olarak yaklaşık kırk sektörle az veya çok ilişkisi bulunduğundan her yönü ile detaylı irdelenmelidir.Turizm sektörü çok geniş bir yelpazeyi içerdiğinden her sorunu kendi içinde değerlendirmekte fayda vardır.Örnek olarak İstanbul ve Akdeniz’de bulunan beş yıldızlı otelin yönetim,müşteri,konaklama ve mali sorunları farklılıklar gösterebilir.Belki kökeninde olaylar aynı gibi gözükse de farklılıklar detaylarda gizlidir. Dünya Turizm Örgütü verilerine göre, 2007 yılının ilk 5 ayında tüm dünyada toplam 252 milyon kişi seyahat ederken, Türkiye'ye ilk 6 ayda toplam 9 milyon 184 bin 321 turist geldi. Türkiye'nin turist sayısında büyük bir düşüş yaşadığı 2006 yılında bile en çok seyahat edilen ülkeler arasında 11'inci, gelir sıralamasında ise 9'uncu olduğu ortaya çıktı. 2006 yılında turist sayısında yaşanan düşüş sonrasında Kültür ve Turizm Bakanlığı 2007 yılından oldukça umutlu. Rekor denilen 2005 yılı verilerinin bile 2007'de aşılacağını düşünen Bakanlık, dünyanın hemen her ülkesinde Türkiye'nin tanıtımlarını yapmaya devam ediyor. Dünya Turizm Örgütü Verileri'ne göre, 2007 yılının ilk 4 ayında tüm dünyada toplam 252 milyon kişinin seyahat ettiğini bildirdi. İlk 6 ayda ise Türkiye'ye 9 milyon 184 bin 321 turist gelmiş olup, Türkiye'nin turist sayısında büyük bir düşüş yaşadığı 2006 yılında bile en çok seyahat edilen ülkeler arasında 18.9 milyon turist ile 11'inci, gelir sıralamasında ise 16.9 milyon dolar ile 9'uncu sırada yer aldığını açıklanmıştır. Dünya Turizm Örgütü 2006 verilerine göre en çok seyahat edilen ülkeler turist sayısına göre şöyle: "79.1 milyon ile Fransa ilk sırada yer alıyor. Fransa'yı 58.5 milyon ile İspanya, 51.1 milyon ile ABD, 49.6 ile Çin, 41.1 milyon ile İtalya, 30.1 milyon ile İngiltere, 23.6 milyon ile Almanya, 21.4 milyon ile Meksika, 20.3 milyon ile Avusturya, 20.2 milyon ile Rusya, 18.9 milyon ile Türkiye izledi." Bu tabloya rağmen 2006 yılında gelir sıralaması ise şöyle gerçekleşti: ABD 85 milyon dolar ile ilk sırada yer aldı. ABD'yi 51 milyon dolar ile İspanya, 46.3 milyon dolar ile Fransa, 38.1 milyon dolar ile İtalya, 33.9 milyon dolar ile Çin, 33.5 milyon dolar ile İngiltere, 32.8 milyon dolar ile Almanya, 17.8 milyon dolar ile Avusturalya, 16.9 milyon dolar ile Türkiye, 16.7 milyon dolar ile Avusturya, 14.3 milyon dolar ile Yunanistan izledi. Türkiye'nin rakibi olarak gösterilen Mısır ise 7.6 milyon dolarlık geliri ile ancak 27'nci sırada yer alabildi. Haziran 2007 ayında Türkiye’ye gelen
turistlerden yarısına yakınını oluşturan 1 milyon 79 bin kişi, tatil için
Akdeniz Bölgesini tercih etti. Ayrıca, Haziran’da Türkiye’ye gelen turistlerin çoğunluğu hava yollarını tercih etti. Yabancıların taşıtlara göre dağılımı ise şöyle: Hava yolu : 2 milyon 56 bin 300. Turizm Sektörünün sorunlarını ana başlıklar itibari ile şöyle sıralayabiliriz. 1.Eleman : Sektörün en önemli sorunlarından biridir.Sektörle ilgili yetişmiş eleman bulmak oldukça zordur.Ülkemizde sektör ile ilgili eğitim kurumlarının azlığı,sektörde bu sorunu daha da büyütmektedir.Konaklama tesislerimiz sektörde vasıfsız eleman istihdam etmek zorunda kalmaktadır.Eleman sorununu kısaca şöyle sınıflayabiliriz. a.Sayısal : b.Fonksiyonel : c.Sosyal : d.Eğitimsel :
Ayrıca Turizm Personeli aşağıdaki gibide sınıflandıralabilinir. Ø Konaklama Tesislerinde Çalışan Turizm Personeli Ø Ulaştırma İşlerinde Çalışan Turizm Personeli Ø Seyahat Acentaların da Çalışan Turizm Personeli Ø Kamu Hizmetinde Çalışan Turizm Personeli Ø Diğer Turizm İşletmelerinde Çalışan Turizm Personeli
2.Turizm Tesislerinin Sınıflandırılması : Sınıflandırma tesislerde tekrar gözden geçirilmeli bölgesel ve yapısal sınıflandırılma oluşturulmalıdır.Sadece bina olarak olaya bakılmamalı hizmet olarak ta sınıflandırma gözden geçirilmelidir.
3.Turizm Tesislerinin Fiyatlandırılması ve Konaklama Çeşitleri :Tesis fiyatlandırılması aynı yöre ve otel sınıflamasına göre o kadar çok farklılıklar gösteriyor ki turist seçimde zorluk yaşayabiliyor.
Konaklama çeşitleri ülkemizde şöyledir. a.Oda + Kahvaltı b.Yarım Pansiyon (Oda+Kahvaltı+Öğlen ve Akşam Yemeklerinden biri) c.Tam Pansiyon(Oda + Kahvaltı + Öğlen ve Akşam Yemeği) d.Her Şey Dahil (Oda + Kahvaltı + Öğlen ve Akşam Yemeği+İçki) e.Ultra Her şey Dahil (Oda + Kahvaltı + Öğlen ve Akşam Yemeği+İçki+Aktiviteler) Bu konaklama çeşitleri de sınıfı aynı olan tesislerde bile kendi içlerinde fiyatlandırmada farklılıklar göstermektedir.
Ayrıca Fiyatlandırmayı etkileyen faktörlerde şöyledir. a.Erken Rezervasyon b.Kapı Müşterisi c.Yerli Turist d.Yabancı Turist
4.Turizm Tesislerinin Turist Seçimi :Tesisler hizmet verecekleri turist seçiminde seçicilik yapabilmektedirler.Bunlar; a.Yerli b.Yabancı c.Yerli &Yabancı d.Tek Odaklı e.Çok Odaklı turist grupları olmaktadır.
5.Turizm Tesislerinin Bölgesel Dağılımı:Ülkemizdeki Turizm Tesislerinin Bölgesel Dağılımı veri olarak incelenmelidir.Bölgeye ve sektöre cevap verebilir bir yapı mevcutmudur?
6.Turizm Acentalarının Turizm alanındaki fonksiyonları : 1618 sayılı Kanun’a göre “Seyahat acentaları kâr amacıyla turistlere ulaştırma,konaklama,gezi,spor ve eğlence imkanı sağlayan,onlarla turizmle ilğili bilgiler veren,bu konuya ilişkin tüm hizmetleri gören ticari kuruluşlardır.Seyahat acentaları Turizm Bakanlığının vereceği “İşletme Belgesi” ile kurulur.Faaliyette bulunabilmek için Türkiye Seyahat Acentaları Birliğine üye olmak zorundadırlar.
Tur Operatörleri :Üretici seyahat acenteleri için kullanılan bir kavramdır.Verdikleri hizmet bakımından Üç gruba ayrılır. A Grubu :Tarifte geçen tüm seyahat acenteliği hizmetini görebilir. B Grubu : Uluslar arası kara,deniz ve hava ulaştırma araçları ile A Grubu acentelerin düzenleyecekleri turların biletlerini satarlar ve A Grubu acentelerin verecekleri diğer hizmetleri görürler. C Grubu : Türk vatandaşları için yurt içi turlar düzenleyen ve A Grubu acentelerin verecekleri diğer hizmetleri gören acentelerdir.
Sektör içinde payı çok büyük ve önemlidir.Bu nedenle bu işletmelerin sektörde eğitimsel ve yapısal değerlerinin arttırılması büyük önem arz etmektedir.Zaman içinde bu işletmelerin; a.Olumlu b.Olumsuz yönlerine rastlanmaktadır.Müşteri ve tesis arasında bir köprü kuran bu işletmeler hizmet açısından turizm alanında ülkemiz adına önemli bir iş gerçekleştirmektedirler.
7.Yerli Turizm Acentelerinin Yabancı Turizm Acenteleri ile rekabet Ortamı ve şartları :Acenteler yabancı rakipleri ile aynı şartları taşımadıkları için ülkemize reel getiri açısından olumsuz olarak yansımaktadır.
8.Turizm Tesislerine gelen Turistlerin Bölgesel Dağılımı:Turistlerin Dağılımı Bakanlık yönlendirmesinde mutlaka yapılıp,takip edilmeli ve bölgeler turizm açısından çeşitlendiği gibi gerekli payı almalıdır.Yani Güney illerimizde Turizm sıkışıp kalmamalıdır.
9.Turizm Bakanlığının Tesislere bakış açısından yakınlığı :Bu konuda bakanlığın geniş çaplı bir bölgesel ve tesis yapılaşması açısından araştırma yapması gerekmektedir.
10.Turizm Bakanlığının Tesislerden Beklentileri : Turizm Bakanlığının da beklentilerini mutlaka tesislere bildirmeli ve bilgilendirme çerçevesinde takip etmelidir.
11.Turizm Tesislerinin,Turizm Bakanlığından beklentileri : Tesislerde siyasi yapılanmadan uzak,gerçekçi beklentilerini Bakanlığa bölgesel ve tesis yapılaşması olarak bildirmesi ve isteklerini takip etmesi gerekmektedir.
12.Turizm tesislerinin fiyatlamasının turizme,Yerel ve Ulusal Ekonomiye etkisi : Ucuz Turist,Maliyeti kurtarma anlayışı yerini kaliteli turist ve tanıtıcı turizm anlayışı almalıdır.
13.Turistin Fiyatlama Anlayışı :Fiyat anlayışı turist çeşidine göre farklılıklar göstermektedir.Yabancı turistlerin ülke,tatil anlayışı,yaşam biçimi bile fiyatlamada etken olmaktadır.Bu nedenle ; a.Yerli b.Yabancı Turistlerin fiyat anlayışı en iyi şekilde araştırılmalı ve bu fiyatlama politikası devamlılık arz etmelidir.
14.Turizm Sektörünün Vergisel Problemleri:
a.Gelir&Kurumlar Vergisi b.KDV: İspanya, Fransa, İtalya, Portekiz ve Yunanistan gibi turizmde bize rakip olan ülkelerde KDV oranları sektöre özgü olarak genel oranın yaklaşık yarı yarıya altına düşürülmüştür. Bu ülkeler ile Türkiye arasında KDV oranlarında % 7 ile % 12 arasında fark vardır. Türkiye’de ise KDV oranının düşürülmesi bir yana 2 puan artırılarak % 15’den % 17’ye çıkarılmıştır. Türkiye’nin % 17’lik KDV ile turizm piyasasında rekabet avantajı yakalama şansı yoktur. Üstelik Türkiye, Avrupa’nın en çok turist veren ülkelerine rakiplerinden daha uzaktır. Bu iki unsur biraraya geldiğinde Türkiye’nin hakettiği kadar turisti ülkeye getirmesi zorlaşmaktadır.Bu nedenle ülkemizde 1.1.2008 den itibaren İçki Hariç KDV sektörde % 8 olarak uygulanacaktır. c.Diğer
15.Turizm Sektörünün SSK Problemleri:SSK Primlerinin yüksekliği sektörde kaçak işçi çalıştırmaya sebep vermektedir.
16.Turizm Sektöründe Sezonluk Çalışma : a.Tesis b.Personel
17.Turizm Tesislerinin,Turizm çeşitlerine göre Dağılımı a.Yaz Turizmi b.Kış Turizmi c.Medeniyetler Turizmi d.Yayla Turizmi gibi.
18.Farklı Sezonlarda çalışan Tesislerin birbirleri ile personel ve uyumlu malzemelerin geçici transferi:(Ülkemizde bazı hizmet personeli bunu yapabiliyor.)
19.Turizm Sektörünün Güvenliği :Turizm sektöründe başta ülke güvenliği olmaz ise,Turist gelmesi beklenemez.Çünkü turist şöyle bakar,ülke güvenli değilse tesis ne kadar güvenlidir?Güvenlik duygusu turiste mutlaka verilmelidir.
20.Turistin Tesis içindeki ve Seyahat anındaki güvenliği :Tesise gelen Turist tesis içinde ve tesis adına seyahat ettiği anlarda güvenlik duygusunun tam olmalıdır.Bazı tesislerde şöyle yazılara rastlanmaktadır.”Müdüriyetimize teslim edilmeyen odalarda kaybolan eşyalarınızdan otelimiz sorumlu değildir.”Şimdi turist odadaki eşyasını her gün müdüriyete mi taşıyacak?
21. Turizm Acentalarının Turizm Tesisleri ile İlişkisi : a.Ücretleme : b.Turist Temini : c.Reklam :
22.Tesisin Bakım ve Onarım Maliyeti ve Süresi :Bazı Tesisler sınıfına göre o kadar yıpranmış ki insanın tesise giresi gelmiyor.Onun için bakanlık bu konuda denetimini sürdürmelidir.
23.Turizm Tesisinin Turizm Bakanlığınca her yıl Sezon öncesi sınıfına göre Denetimi:Yapılan denetim sonucuna göre tesis gerekirse sınıf düşürülmelidir.
24.Turistin Tesise Transfer Problemleri:Turist transfer konusunda tesis ve acente arasında kalmamalıdır.
25.Turistin tesiste konaklama yanında bölgede olan görsel ve diğer etkinlikler için seyahat ettirilmesinin sağlanması: Turistin tesiste konaklama yanında bölgede olan görsel ve diğer etkinlikler için seyahat ettirilmesi mutlaka sağlanmalıdır.Örneğin Konaklama yaptığı tesisten çıkarılıp,bölgedeki tarihsel bir kültür yapımız gezdirilebilir.Böylece ekonomimizde bölgesel bir canlanma olacaktır.
26.Yerel Ürünlerin Turiste Tanıtılması :Bölgeyi gezen turist ister istemez yerel ürünlerede yönelir.Böylece bölgesel ürünlerde üretim artar.
27.Turist Grupları ile ticaret imkanlarının araştırılması :Turist grupları ile ülkemiz arasında bireysel ve ülkesel olarak ticaret imkanları araştırılmalıdır.Bu konuda Tesis yetkilileri bilgilendirilmelidir.
28.İşçi Maliyetlerinden kurtulmak için kaçak işçi çalıştırılması:Her sektörde olduğu gibi Turizm sektöründe de bu sorun karşımıza çıkmaktadır.Bazen yabancı işçi dahil kaçak işçi çalıştırmak tesis sahiplerinin işine gelmektedir.Bu da maliyetleşmede olduğu gibi işçilikte de kayıt dışılığa götürüyor. (Net Ücret/SSK ve Vergi Sorunu)
29.Şehir Otelciliği ile Diğer Konaklama oteller arasındaki fark ve sorunlar:Bu sorunlar bölgesel ve tesis olarak araştırılmalı,ortaya konmalı ve konu çözüme kavuşturulmalıdır.
30.Sezonluk Tesislerin sezon sonrası değerlendirilmesi:(Toplantı,Tanıtım vbg):Turizm gelirlerinin devamlılığı ve tesislerin atıl kalmaması için bu konu çok önemlidir.Tesisin sezon sonrası değerlendirilmesi yöntemleri araştırılmalı ve bakanlığın bu işlme yardımcı olması gerekmektedir.
31.Sezon Otelciliğinde sezon sonrası işletmeyi kapatıp açma sorunları ve maliyetleme :Ülkemizde sezonluk tesisler işletmeyi kapatıp açtıkları için yılda iki kez maliyetleme yemektedirler.Bu açıdan sezonluk oteller çoğunlukla her yıl el değiştirip,ekonomide maliyet yaratmaktadırlar.Bu konuda turizm için önem kazanmaktadır.
32.Otel,Motel,Pansiyon nun Turist ve Turizm üzerinde etkisi: Otel,Motel,Pansiyon nun Turist ve Turizm üzerinde etkisi detaylı olarak araştırılmalıdır.Bu araştırma bizi tesisleşme ve turist konusunda değişik yönlere götürebilir.Kararlar daha doğru verilebilir.
33.Devletin Turizm Politikası :Devletin en önemli gelir kaynaklarından biri olan Turizm sektörü devlet politikası açısından önem arz etmelidir.Her türlü siyasi yapıdan uzak güncel ve gerçekçi bir turizm politikası her yönü ile bölgesel ve çeşitsel olarak takip edilmelidir.
34.Turizmin Bütçe içindeki ve Gerçekleşmedeki Payı :Devletin ve Turizm Bakanlığının Turizme bakış açısı ve bakanlığın bütçe içindeki payı çok önemlidir.Günümüzde müzelerimizin hali ortadadır.
35.Turizm Yatırımları:Doğru yerde ve zaman damı yapılmış,gereğinden fazlalık ve eksikliğin tespiti.
36. Turizm Gelirlerinin GSMH üzerindeki Payı :Ülkemiz için büyük önem arz etmektedir.Turizm bilindiği üzere ithalat ve ihracat farkından oluşan cari açığı kapamada en önemli etkendir.
37.Turizm Tesislerin Sahipleri:Tesisler sermaye sahiplerine göre işletme açısından farklılık gösterdiğinden a.Yerli b.Yabancı yatırımcı ve işletmecilerin pozisyonları turizm politikamız açısından irdelenip,bölgesel ve yapısal farklılıklar incelenmelidir.
38.Turizm Tesis Gelirlerinin Geri Dönüşümü ve Ekonomiye Katılımı : Turizm Tesis Gelirlerinin Geri Dönüşümü ve Ekonomiye Katılımı denetim altında bulunmalı tesis sahibi ve devlet olarak bu gelirlerin nasıl geri dönüşümünün olduğu ve ekonomiye nerede ve ne ölçüde katıldığı tespit edilmelidir.
39.Turist Profili ve İsteklerinin Tespiti: Turist Profili ve İsteklerinin Tespiti mutlaka detaylı yapılmalı takip edilmelidir.
40.Sektörde ISO 9000-14000-18000 ve HACCP Standartları ve Önemi :Bu standartlar mutlaka tesislerde minimum seviyede tesisin yapısına göre ayarlanmalı ve aranmalıdır.
Sonuç: Dünyadaki yaratılmışlara erişim, güzelliklerin keşfi ve keyfi, bütün dünya vatandaşlarına eşit olarak açık bir haktır. Turist ve ziyaretçiler, İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’nin 13’üncü maddesi’nde de belirtildiği gibi, ulusal ve uluslararası yasalara uygun olarak kendi ülkeleri içinde veya ülkeler arasında seyahat etme özgürlüğüne sahiptir. Ayrıca Anayasamızın 23.maddesinde yazıldığı gibi, Herkes, yerleşme ve seyahat hürriyetine sahiptir. Bu yazılımlar içersinde Turizme değer verelim ve destekleyelim.
İktisadi Dayanışma Gazetecilik Matbaacılık ve Danışmanlık Ltd.Şti -(0212) 269 20 06-281 85 26 -281 85 30 |
Arif Aytulun
Okunma: 5265 | |||
|
Yazarın En Çok Okunan 5 Yazısı
| ||||
